«ایکیگای» یا هدف اصلی شما در زندگی چیست؟

این مطلب را به عنوان یک منبع اصلی برای مفهومی مهم و راهبردی به نام ایکیگای برای شما به اشتراک می‌گذارم. امیدوارم برای کسانی که به دنبال آن هستند، مفید واقع شود. پیشاپیش خودم را معرفی می‌کنم: «من مجتبی مویدی هستم. به فعالیت‌های مختلفی می‌پردازم؛ اما در مقام مولف این مطلب، نقش پژوهشگر یا بهتر بگویم، یک آدم کنجکاو را داشته‌ام.

بر اساس آموزه‌های ژاپنی، هرکس یک ایکیگای (ikigai) در زندگی خود دارد. در واقع، ایکیگای، دلیل واقعی هرکس برای بیدار شدن از خواب است. دلیلی برای لذت بردن از زندگی.

من بر اساس تجربیات سال های متمادی در کمک به ده ها و ده ها کارآفرین برای یافتن ایکیگای خود در زندگی، علاوه بر جستجوی ایکیگای خودم، اکنون می توانم ایکیگای را به شکل زیر نشان دهم!

ایکیگای شما درست در مرکز این دایره های متقاطع قرار دارد. اگر در یکی از این حوزه ها ضعف دارید، احتمالا آن بخش از زندگی شما لذت چندانی برای شما ندارد. اگر برای ایجاد توانایی و قدرت در آن منطقه کاری نکنید، فرصت خود را برای یک زندگی شاد و طولانی از دست خواهید داد.

البته من با استثنائات زیادی سروکار داشته ام. و احتمالا برای شما هم جالب است که برخی از این افراد استثنا، عمر طولانی تری نیز دارند. اگر دوست دارید در این مورد بیشتر بدانید، سخنرانی تد دن بوتنر را دربارۀ چگونگی عمر کردن بیش از 100 سال، ببینید. فاکتورهای زیاد و حتی شگفت انگیزی برای عمر طولانی و شاد وجود دارند. یکی از مهم ترین آن ها ایکیگای است.

این روزها، دلیل اصلی من برای بیدار شدن از خواب، کار کردن روی پروژۀ بازسازی جامعه و آموزش است. این برای کسی که سال ها به دنبال یافتن دلیلی برای زندگی بوده، یک بازسازی بزرگ است. سلامتی و رفاه من نیز به طرز قابل توجهی بهبود پیدا کرده است. دلیل این امر، تصمیمات سالم و یا رژیم غذایی مناسب من نبوده است. دلیل اصلی این است که امروز من با یک هدف اساسی و درست زندگی می کنم. این هدف، بستری برای همۀ تصمیمات دیگر من در زندگی نیز هست.

چرا ایکیگای؟

اگر بتوانیم درکی درست از باور و مقصود خود در زندگی و مواردی که ژاپنی ها در قالب مفهوم ایکیگای ارائه داده اند، ایجاد کنیم، احتمالا با آرامش بهتر و بیشتری زندگی خود را ادامه دهیم. راز زندگی شاد و طولانی این نیست که در امید فردایی بهتر روز را به شب و شب را به روز برسانیم. راز زندگی طولانی این است که امروز را با یک قصد و نیت واقعی زندگی کنیم. زیبایی ایکیگای در این است که تنها مربوط به زندگی شخصی نیست و می توان بر اساس آن به مقاصد اجتماعی نیز جهت و مفهوم بخشید.

چطور ایکیگای خودمان را بیابیم

بیایید همین حالا با هم این مساله را به صورت یک اصل اساسی در نظر بگیریم که هرکس، ایکیگای مخصوص خودش را دارد. ایکیگای هم مانند مسواک و شاید مهم تر و حساس تر از آن، یک چیز کاملا شخصی است. اما برای بسیاری از مردم دانستن ایکیگای خود، نیازمند جستجو، مطالعه و آزمون های روانشانسی با هدف خودشناسی و خودیابی است. من به شما یک راه بهتر را پیشنهاد می کنم. دانستن و درک نمودار ایکیگای برای شما کمتر از سی ثانیه طول کشید. بیایید از همین نمودار شروع کنیم. این نمودار را روی کاغذ رسم کنید و در هریک از دایره ها پاسخ لازم را بنویسید.

۱- شما چه کاری را در زندگی واقعا دوست دارید؟

کدام جنبه از زندگی شما، احساسات شما را به حرکت وا داشته و احساس واقعی زنده بودن را به قلب شما سرازیر می کنند؟

۲- دنیا (و شاید کشور) در حال حاضر به چه چیزهایی نیاز دارد؟

شاید این سوال برای شفافیت بیشتر نیاز به توضیحی داشته باشد. برخی ها این سوال را اینگونه مطرح می کنند که شما اصولا به چه چیزی در دنیا اعتقاد قلبی دارید؟ دیدن چه چیزهایی در دنیا و اطرافتان قلب شما را به درد می آورد یا شما را بی آنکه بخواهید به حرکت وا می دارد؟ بیش از همه دوست دارید در دنیا چه تغییری را ایجاد کنید؟ اصلا برای چه چیزی حاضرید زندگی خود را فدا کنید؟

۳- شما در چه کاری مهارت دارید؟

شما چه مهارت هایی ویژۀ خودتان دارید که انجام دادن آن برای شما بسیار عادی است، کدام کارها را به نحوی انجام می دهید که کسی از اطرافیان و افرادی که می شناسید به هیچ عنوان توان انجام آن کار را با کیفیت شما ندارد؟

۴- در ازای چه کاری پول دریافت می کنید؟

مردم برای کدام یک از کارها یا خدماتی که شما انجام می دهید یا می توانید انجام دهید حاضرند که به شما پولی پرداخت کنند و برای آن ارزش قائلند؟ در واقع کدام یک از نیازها و مسائل مردم به دست شما حل می شوند و مردم حاضرند در ازای آن با رضایت به شما هزینه ای را پرداخت کنند؟

اگر این سوالات خیلی رسمی به نظر می آیند، خودتان را زیاد اذیت نکنید. به سوالاتی مثل سوالات زیر جواب بدهید:

معمولا از چه کاری لذت می برید و در هنگام انجام آن متوجه گذر زمان نمی شوید؟
چه کارها یا چیزهایی شما را احساساتی می کنند؟
شما چه کارهایی را برخلاف دیگران یا اطرافیان به سرعت و با مهارت کامل انجام می دهید؟
به نظر شما برای تبدیل دنیای اطراف به مکانی بهتر و یا زیباتر، چه کاری از دست شما بر می آید؟
شما در خودتان چه استعدادی دارید که فکر می کنید در آینده آن را به خوبی توسعه دهید؟
برای کمک به دیگران چه کاری از دست شما برمی آید که آن را به خوبی انجام می دهید؟
شما توانایی ایجاد چه تغییراتی را در دنیا دارید؟
اشک شما با چه چیزهایی در می آید؟

برای پاسخ دادن به این موارد، عجله نکنید. می توانید ساعت ها و حتی روزها برای دادن بهترین و درست ترین پاسخ ها به سوالات یاد شده زمان صرف کنید. یادتان باشد که می توانید به هر سوال چندین پاسخ مختلف بدهید. زمانی که پاسخ های شما کامل شدند، به دنبال وصل کردن موارد مشابه به هم در سوالات مختلف باشید. اگر توانستید در همه سوالات، یک گزینه یا کار مشترک پیدا کنید، شما به همین راحتی و با تقریب خوبی، ایکیگای خودتان را پیدا کرده اید.

خواندن جستارهای بیشتر در سایت من: مجتبی مویدی