معرفی شغل تولید محتوا به زبان ساده (قسمت اول)

به یاد دارم زمانی که اولین بار به من پیشنهاد شد تا به تولید محتوا مشغول شوم، اصلاً درک درستی از این شغل نداشتم و اگر بخواهم صادقانه بگویم با دنیایی تردید و ناآگاهی وارد این حوزه شدم.

ابتدا فکر می کردم که تولید محتوا همان نویسندگی است یا شاید هم مترجمی باشد که مدتی در آن زمینه کار می کردم، اما اصلاً فکرش را هم نمی کردم که قرار است به چه دنیای بزرگی پا بگذارم.

خاطرم هست که حتی تصور نمی کردم بتوانم روی این حرفه به عنوان شغل همیشگی حساب باز کنم، از درآمد آن مطمئن نبودم و به همین دلیل دائماً از این شاخه به آن شاخه می پریدم، بعضی وقتها دوباره به سراغ مترجمی می رفتم و گاهی مشغول تدریس زبان می شدم.

چون هیچ تصوری از آینده این حرفه نداشتم و به دنبال راه های دیگری برای کسب درآمد بودم. غافل از اینکه اگر تولید محتوا را به صورت حرفه ای یاد بگیرم و ادامه دهم، آینده روشنی در انتظارم است.

به همین دلیل است که می گویم توصیفی که من امروز از شغل تولید محتوا دارم، با تصوری که در روز اول در ذهنم داشتم، زمین تا آسمان فرق می کند و مطمئنم که چند سال دیگر که بگذرد درک من از این حرفه باز هم عمیق تر و شفاف تر خواهد شد.

از حاشیه ها که بگذریم، از آنجا که فکر کردم ممکن است خیلی از شما دوستان مثل روز اول کاری من با شغل تولید محتوا آشنایی نداشته باشید یا حتی نمی دونید چطور باید وارد این حرفه شد، تصمیم گرفتم توضیحاتی در حد تجربیات شخصی خودم از این شغل به اشتراک بگذارم با این امید که اگر قصد ورود به دنیای تولید محتوا را دارید، با دید بازتری به آن وارد شوید.

در قسمت اول این مطلب می خواهیم با هم به چند سوال پاسخ دهیم:

1. تولید محتوا چیست؟

2. مدل های مختلف محتوا چه هستند؟

3. چطور می توان به شغل تولید محتوا وارد شد؟

4. چه مهارتهایی برای این حرفه لازم است؟

و در قسمت بعدی این مطلب به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:

1. چگونه می توان در شغل تولید محتوا حرفه ای شد؟

2. مسئولیت های تولیدکننده محتوا چیستند؟

3. آینده شغلی تولید محتوا چگونه است؟

4. درآمد تقریبی شغل تولید محتوا در ایران و جهان چقدر است؟

تولید محتوا چیست؟

اگر بخواهم معنی تولید محتوا را بر اساس تعاریف رایج بگویم، تولید محتوا یعنی خلق و ایجاد مجموعه ای از اطلاعات که با هدفی خاص به سمت قشر خاصی از افراد جامعه ارجاع داده می شود.

به نظرم با این تعاریف بیشتر خودمان را گیج می کنیم، پس اجازه دهید به زبان خودم بگویم تولید محتوا چیست؟

از نظر من تولید محتوا همان تدریسی بود که در کلاس های زبان انجام می دادم، چون اطلاعاتی را در اختیار زبان آموزان قرار می دادم با این هدف که درآمد کسب کنم.

حتی یک کلیپ تبلیغاتی کوتاه تلویزیونی نوعی محتوای تولید شده به منظور بازاریابی و فروش است. یا پادکست هایی که در حوزه های مختلف روزانه تولید می شوند و ما با هدف یادگیری آن ها را گوش می دهیم هم نوعی تولید محتوا هستند.

با این توصیفات مشخص می شود که محتوا می تواند در شکل های مختلف خودش را نشان دهد، متن، صوت، عکس و فیلم که به صورت محتوای متنی، محتوای ویدئویی و محتوای صوتی یا پادکست در بین جامعه تولیدکنندگان محتوا رایج است.

یا به بیانی بهتر همه ما هر روزه در حال تولید محتوا هستیم، هر حرفی که از دهانمان خارج می شود، پیامی که در گروه های خانوادگی تلگرامی و واتساپی خود می نویسیم یا حتی کامنتی که در زیر پست اینستاگرامی فلان هنرپیشه محبوبمان درج می کنیم .... همه و همه نمونه هایی از تولید محتوا به شکل های مختلف خود هستند.

اما مطمئناً منظور ما از طرح این پرسش که تولید محتوا چیست؟ توصیف تولید کنندگی محتوا از منظر حرفه ای و شغلی آن است.

در این معنای خاص، وقتی از تولید محتوا صحبت می‌کنیم معمولاً منظورمان محتوایی است که از طریق یکی از کانال‌های زیر عرضه می‌شود:

• وبسایت‌ها و وبلاگها
• شبکه های اجتماعی (از جمله فیس‌بوک، اینستاگرام، لینکدین و یوتیوب)
• نرم افزارهای پیام رسان (مثل تلگرام یا واتساپ)

فکر کنم با توضیحاتی که خواندید، درک شما هم از محتوا و تولید آن تغییر کرد. اما تعریف دقیق تر از شغل تولید محتوا این است که من به عنوان کارشناس محتوا باید محتوایی در اشکال مختلف تولید کرده و در فضای دیجیتال عرضه کنم تا کسب و کارم بیشتر دیده شود.

بنابراین نباید مهمترین هدف از تولید محتوا را فراموش کنید! هدف از تولید محتوا می تواند آگاهی مخاطب از برند ما باشد و یا فقط قصد آموزش او را داشته باشیم. اما در نهایت این هدف هم به مقصود نهایی ما، یعنی دیده شدن بیشتر و فروش ختم می شود.

حتی شخصی مثل دن نوریس که سال هاست در حوزه تولید محتوای رایگان برای مخاطبین خود کار می کند و حجم زیادی محتوا در انواع و اقسام آن تولید کرده است، هدف نهایی فروش بیشتر، از طریق جذب مخاطب بیشتر را دارد.

مدل های مختلف محتوا چه هستند؟

کسانی که مثل من به شغل تولید محتوا علاقه مند هستند می توانند در زمینه تولید انواع مدل محتوا از جمله محتوای متنی، محتوای صوتی و محتوای تصویری فعالیت کنند.

البته برای یک تولید کننده محتوا بهتر است که یادگیری و تسلط خود را بر روی تمام مدل های محتوا خرج کند، به خصوص محتواهای بصری مثل فیلم، عکس و اینفوگرافی که اخیراً بیشترین سطح از علاقه مندی و تعامل را از سمت مخاطب نشان داده است.

سه دسته محتوایی که گفتم در واقع اصلی ترین نوع محتوا بودند که خود به بیش از ده ها نوع محتوا قابل تقسیم بندی هستند:

• اینفوگرافیک
• بررسی محصول
• محتوای متنی
• محتوای تصویری
• محتوای تعاملی
• محتوای ویدئویی
• پست­های وبلاگ
• کتاب الکترونیکی
• نقد و بررسی
• صفحه راهنما و قوانین
• مقایسات
• منابع و ماخذ
• سوالات متدوال
• مدارک و جوایز
• عکس
• فیلم کوتاه
• موشن گرافیک
• محتوای وبینار
• خبرنامه
• مصاحبه

خودم خاطرات خوبی از محتوای مصاحبه ای دارم. چون حس و حال متفاوتی از تولید محتوای متنی در شما ایجاد می کند و صد البته نیازمند تمرین و تکرار و به کار بردن تکنیک های لحن بیان است. هر چند هنوز برای حرفه ای شدن در این شکل از محتوا نیاز به تمرین بیشتر دارم.

چطور می توان به شغل تولید محتوا وارد شد؟

دوست دارم جواب این سوال را بر اساس تجربیات شخصی خودم بدهم. داستان ورود من به دنیای محتوا و شغل تولید محتوا از ترجمه متنون انگلیسی شروع شد. یعنی در بدو ورود به این شغل من ابتدا فقط یک مترجم بودم که هیچ آشنایی با اصول محتوا نداشتم.

البته فراموش نکنید که آشنایی با زبان انگلیسی یک امتیاز مثبت برای علاقه مندان به شغل تولید محتوا محسوب می شود و می تواند سهم زیادی در موفقیت شما داشته باشد.

با این وجود تنها مترجم بودن نمی تواند از شما یک تولید کننده محتوای حرفه ای بسازد، بنابراین لازم است تا آموزش های لازم برای حضور و بهتر است بگویم، برای دوام در شغل تولید محتوا را از منابع مختلف آن یاد بگیرید.

یک منبع عالی که توانسته تا همین الان که در خدمت شما هستم، سهم زیادی در یادگیری اصول و فنون تولید محتوا من داشته باشد، سایت متمم است.

در این سایت که در واقع یک پلتفرم آموزشی هست، من آموزش های لازم در خصوص استراتژی محتوا، مبانی دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال، اصول سئو، تولید محتوای باکیفیت و ده ها پیش نیاز دیگر را یاد گرفتم و هنوز هم به عنوان یک منبع اطلاعاتی گران بها از متمم استفاده می کنم.

اما برای ورود به شغل تولید محتوا آشنایی مقدماتی با اصول محتوا کافیست، چون در همین دوره می توانید با مبانی دیگر مثل انواع محتوا، تقویم محتوا و حتی روش های کسب درآمد از محتوا آشنا شوید.

نکته خیلی مهم اینکه تنها نباید به خواندن تئوری دروس اکتفا کنید و باید آن چیزی که یاد گرفتید را به صورت عملی هم مورد استفاده قرار دهید. چون تولید محتوا مخصوصاً از نوع متنی آن درست شبیه به نویسندگی است که باید دائم در حال نوشتن و تمرین باشید.

پس هر طور که شده همزمان با کسب آموزش های لازم در حوزه تولید محتوا، وارد کار عملی شوید. به نظر من ویرگول و امثال آن مکان مناسبی برای شروع تمرین تولید محتواست و نه تنها به رشد فردی شما در آشنایی با اصول محتوا کمک می کند، بلکه افراد زیادی را هم با شما آشنا می کند.

در کنار آموزش هایی که در خصوص محتوا و بازاریابی محتوایی یاد می گیرید، باید بر روی اصول علائم نگارشی در متن، لینک دهی داخلی و خارجی، طراحی عکس نوشته و از همه مهمتر شناخت مخاطب کار کنید.

پیشنهادم به شما این است که به طور همزمان بر روی تولید محتوای سایت های دیگر کار کنید، حتی شده به صورت کارآموزی بدون حقوق و یا با حقوق پایین.

تنها با این روش است که می توانید کم کم وارد حوزه تولید محتوا شده و با رشد توانایی های خودتان جا پای محکم تری در این حرفه داشته باشید.

چه مهارت هایی برای حرفه تولید محتوا لازم است؟

شخصی که می خواهد کارشناس محتوا باشد، باید در چند زمینه مهارت های خودش را رشد و ارتقا دهد، که یکی از مهمترین آن ها مهارت نوشتن است. شما با مهارت نوشتن وارد این حوزه می شوید و با تقویت سایر مهارت ها که در ادامه می گویم، در این شغل حرفه ای می شوید.

شاید برای خیلی از ما مهارت نوشتن اولین معضل باشد، چون فکر می کنیم کسی که نویسنده است یک سری پیش زمینه های شخصی و ذاتی دارد و نوشتن کار هر کسی نیست.

اما خود من از آن دست افرادی هستم که در دوران درس و مدرسه از زنگ انشا فراری بودم و اکثر انشاهایم که اتفاقاً مورد تشویق معلمم قرار می گرفت، دست نوشته های پدرم بود :)

گمان می کنم در یکی از وبینارهای انتخاب تیتر جذاب بود که این جمله را از مدرس وبینار شنیدم:"اگر می توانید بنویسید، پس یک نویسنده هستید." این حرف و توصیه هایی از این دست که از شاهین کلانتری شنیده ام، به من هم جرات نوشتن داد.

صد البته که موفقیت در نویسندگی یک شبه اتفاق نمی افتد و فقط با تمرین، تمرین و تمرین در کنار مطالعه کتاب های مختلف و خواندن دست نوشته های دیگران است که می توان این مهارت را بهتر از روز قبل ارتقا داد.

در کنار مهارت نوشتن و نویسندگی که یک اصل مهم در حرفه تولید محتوا است، باید برای شغل کارشناس محتوا مهارت های دیگری هم داشته باشیم:

• آشنایی با اصول بازاریابی محتوایی
• شناخت پرسونای مخاطب (قرار است برای چه کسی بنویسید؟)
• توانایی کار با یکی از سیستم های مدیریت محتوا یا CMS ها (جملا، ورودپرس، دورپال و...)
• آشنایی با فتوشاپ مقدماتی
• مهارت حدودی در بهینه سازی محتوا برای موتورهای جستجو یا SEO (مطلب پیشنهادی: راز قرار گرفتن در صدر نتایج گوگل)
• تسلط کافی بر زبان انگلیسی
• شناخت موتورهای جستجو و آشنایی با نحوه سوال پرسیدن از آن

البته تمام مواردی که گفتم در واقع مهارت های مورد نیاز برای حرفه کارشناس محتوا بر اساس تجربیات شخصی خودم در فضای وب بود.

کسانی که می خواهند در شبکه های اجتماعی تولید محتوا کنند باید یک سری مهارت های دیگر از قبیل موشن گرافی، آشنایی با سیستم های مدیریت اکانت، فتوشاپ حرفه ای تر و... را یاد داشته باشند.

خوب تا این قسمت به یک آشنایی کلی از محتوا و انواع آن دست پیدا کردید و دانستید که یک تولید کننده محتوا یا کارشناس محتوا باید چه مهارت هایی برای ورود و دوام در این حرفه داشته باشد.

در قسمت بعدی این مطلب بیشتر در مورد وظایف کارشناس محتوا، راهکارهایی برای حرفه ای تر شدن در این شغل، میزان درآمد این حرفه و آینده شغلی آن حرف خواهیم زد.

اگر شما هم تجربه جالبی از ورود و فعالیت در حرفه تولید محتوا دارید، خوشحال می شوم در آخر همین مطلب خاطرات و تجربیات خودتان را به اشتراک بگذارید.

منبع 1، 2، 3، 4