اگر بیوگرافی کوتاه من در نوین را خوانده باشید، حتماً میدانید که پدرم در ارتباط برقرار کردن با شغل من مشکل دارد و میفرماید که: ما بالاخره نفهمیدم شغل تو چیه!
البته فقط پدر نیست که این مشکل را دارد؛ دوستان و آشنایان دور و نزدیک نیز معمولاً برایشان سوال است که «کارشناس تولید محتوا دیگر چه کوفتیست؟!» و حتی در برخی مواقع سوالات زیر نیز شنیده شده است:
البته این نکته که من آدمی هستم فاقد حال و حوصلۀ توضیح دادن، در بروز چنین سوالی بیتاثیر نبوده. فوقش میگفتم درسته همینه که میگی، یا مثلاً چند بار برای پدر مثال زدهام یک چیزی تو مایههای ترامپیم ما.
اما... امروز میخواهم یک بار برای همیشه این مساله را برای جهانیان روشن کنم و تعریف خودم (تاکید میکنم تعریف خودم) را درباره اینکه شغل تولید محتوا چیست و به چه کار کسبوکارها میآید صحبت کنم.
محتوا، انواع مختلفی دارد: متنی، گرافیکی، ویدئویی، تصویری و صوتی.
تولید محتوا کردن، یعنی خلق متنها، تصاویر، ویدئوها، صدا و پیامهایی که قرار است با یک سری آدم ارتباط برقرار کنند. این ارتباط گاهی با نگاه کردن به یک بیلبورد تبلیغاتی اتفاق میافتد، و گاهی هم با خواندن یک مقالۀ چند صد کلمهای!
تولیدکننده محتوا میتواند دستی در انواع محتوا داشته باشد (مثلاً گرافیست باشد، پادکست ضبط کند یا مقاله بنویسد)، یا نه فقط در یکی دو مورد حرفهای باشد. (اما دقت کنید که معمولاً تسلط به محتوای متنی و مسلط بودن به یکی دو تا نرم افزار ویرایش عکس مثل فتوشاپ از ضروریات است.)
بله، این چیزهایی که توی دیجی کالا و دیجی کالا مگ و زومیت و سایتهای دیگر میخوانید، توسط ما محتوانویسها تولید شدهاند. ما وبلاگ مینویسم، اطلاعات عمومی خوبی باید داشته باشیم، ترجمه هم میکنیم اما محتوا نوشتن فقط همینها نیست، اینها ظاهر شغل ماست.
محتوا تولید کردن نه خیلی کار سختی است نه خیلی آسان. برای من تولید محتوا مثل رقصیدن است. تا زمانی که فکر کنید همه دارند شما را نگاه میکنند نمیتوانید خوب برقصید. برای خوب رقصیدن باید چشمهایتان را ببندید و حل شوید توی رقص. منظورم یک چیزی تو مایههای قوی سیاه (Black Swan) است. زمانی که توی ریتم و داستان حل شدید میتوانید فرم بدهید به رقصتان و نقش اول داستان را بازی کنید.
محتوا هم همین است، زمانی که توی ریتم سطر سطرِ کلماتی که تایپ میکنید حل شدید و فهمیدید که چه میخواهید بگویید، نوشتههایتان فرم میگیرد و متولد میشود. وقتی در محتوا حل شدید میدانید که مخاطبان چه میخواهد بداند، میدانید که خودتان چه میخواهید بگویید و همه را با یک ریتم هماهنگ کنار هم میچینید. بعد از اینکه رقصتان با کلمات تمام شد یک بار دیگر نوشته را باز بینی میکنید و اگر از خواندنش لذت بردید آن را با دیگران قسمت میکنید.
تولید محتوا یک بخشهای دستوپاگیری مثل سئو (SEO) هم دارد. سئو چیست؟ سئو یعنی کاری کنید که گوگل و سایر موتورهای جستجو ارتباط نزدیکشان را با شما حفظ کنند و یک وقت خدایی نکرده فکر نکنند که دارید بهشان خیانت میکنید.
البته حق هم دارندها، دغدغۀ موتورهای جستجو رساندن بهترین نتایج به دست جستجوکنندههاست، که خب دغدغۀ خوبیست؛ اما این موتورها کمی زبان ما آدمها را سخت میفهمند، برای همین باید با یک سری علائم و نشانه بهشان علامت بدهیم و منظورمان را برسانیم. این طوری هم گوگل خوشحال است که ما را فهمیده، هم مخاطبی که ما را پیدا کرده، هم مایی که مخاطب پیدا کردهایم :]
راستش تجربه نشان داده که بهترین نویسندهها، آنهایی هستند که زیاد کتاب میخوانند. پس اگر عاشق کتاب خواندن هستید و دلتان میرود برای سیاه کردن کاغذ، این شغل برایتان لذتبخش خواهد بود.
بهترین کار برای شروع یادگیری تولید محتوا، خواندن مقالههای عالی (فارسی و انگلیسی)، تمرین و یادگیری مفاهیم کلی SEO است.
البته این را هم بگویم که تولید محتوا، شروع ماجراست. شما میتوانید با ادامه این مهارت به جایگاههای شغلی دیگری مثل سناریست، استراتژیست محتوا، مدیر بازاریابی محتوا و ... نیز برسید.
پیشنهاد میکنم که در پست دیگر من، با سایر عنوانهای شغلی و درآمد تولید محتوا، آشنا شوید.
ببینید، در اینکه شما نویسندۀ قابلی هستید هیچ شکی نیست؛ اما یادتان نرود که با یک آموزش خوب میتوانید از تواناییهایتان حداکثر استفاده را ببرید!
مفاهیم SEO، بازاریابی محتوا و قوانین نوشتن پستهای تاثیرگذار، چیزهایی هستند که در ادامۀ راه محتوا، حتماً باید یاد بگیرید.
خب، این هم از یادداشت من برای باباها و سایرین. اگر احیاناً درباره شغل تولید محتوا سوالی باقی مانده خوشحال میشوم بپرسید. در پایان پیشنهاد میکنم برای آشنایی هرچه بیشتر با این مباحث، سری به مقاله تولید محتوا چیست در وبلاگ نوین -که همکاران خوبم زحمت آن را کشیدهاند- بزنید.
(راستی! بابا جان من هیچ علاقهای به کارمند بانک شدن ندارم، فعلاً همین رقص و نوشتن رو از من بپذیر :) )