این که بورس نیاز به دانش تخصصی دارد، این که بازار بورس نیز مانند هر بازار سرمایه‌ای فراز و نشیب دارد و گاه سبزپوش و گاه قرمزپوش می‌شود درست. این که در بازار بورس نیز مانند دیگر میدان‌های زندگی نباید دهان‌بین، عجول و هیجان‌زده بود هم درست. اما...
اما مطالعه‌ی درستِ تاریخ باعث می‌شود تا رویدادهای به ظاهر شوکه‌کننده مانند افزایش یا کاهش قیمت شدید سهام برای ما همچون بازپخش یک سریال طبیعی به نظر برسد و جلوی عکس‌العمل‌های اشتباه در مقابل این رویدادهای به ظاهر عجیب را بگیرد.
برای درک بهتر این موضوع بیایید داستانی از بورس فرانسه را بخوانیم: در سال ۱۷۱۷ شرکت میسی‌سیپی که فرانسوی بود درصدد مستمره‌سازی منطقه‌ای با همین نام در آمریکا برآمد و شهر نیواورلئان را در همین راستا بنیان نهاد. این شرکت که ارتباط خوبی با پادشاه وقت فرانسه لویی پانزدهم داشت برای تامین مالی برنامه‌هایش اقدام به فروش سهام در بورس فرانسه کرد.
جان لا مدیر اسکاتلندی شرکت همزمان رییس کل بانک مرکزی و وزیر دارایی فرانسه بود.
سال ۱۷۱۷ منطقه‌ی میسی‌سیپی چیزی جز چند باتلاق و تمساح نداشت. اما مدیران شرکت این شایعه را بر سر زبان‌ها انداختند که فعالیت‌های شرکت در آن منطقه به زودی سود سرشاری را نصیب آن‌ها خواهد کرد.
این شایعات ثروتمندان فرانسه را تحت تاثیر قرار داد و قیمت سهام شرکت به سرعت بالا رفت. افرادی که دارنده‌ی این سهام بودند در پوست خود نمی‌گنجیدند و افراد دیگر همه چیزشان را می‌فروختند یا وام می‌گرفتند تا از این سهام خریداری کنند.
چند روز بعد ورق برگشت و خبر آمد که قیمت این سهم بدون پشتوانه و کاملا غیر واقعی است. حالا افراد باهوش سهام خود را فروختند و با افزایش تعداد فروشندگان قیمت سهم شروع به کاهش کرد. موجی که در ابتدا چندان خطرناک به نظر نمی‌رسید به سرعت فراگیر و پردامنه شد و مردم از ریز و درشت برای فروش سهم مسابقه گذاشتند. حالا همه چیز از دست رفته بود و حتی ورود بانک مرکزی فرانسه برای خرید سهم این شرکت وضعیت را تغییر نداده بود.
اکنون حتی برای بانک مرکزی هم پولی برای خرید سهم باقی نمانده بود. پس به چاپ پول بیشتر دست زدند تا با این پول‌ها و خرید سهام شرکت، از سقوط قیمت سهم جلوگیری کنند.
به زودی سیاست اتخاذ شده دامنه‌ی بحران را از شرکت میسی‌سیپی به کل نظام مالی و اقتصاد فرانسه گسترش داد و پول این کشور را بی‌ارزش کرد.
چنین برگی از تاریخ ما را به یاد وضعیت اخیر بورس ایران می‌اندازد. وقتی افراد خانه‌ی خود را فروختند تا سهام بخرند وقتی ارزشِ روز ایران‌خودرو در مقطعی از تویوتا پیشی گرفت! وقتی دولت و حقوقی‌ها از سهم‌های در حال سقوط حمایت کردند تا به خیال خودشان سهم‌های مختلف را نجات دهند...
این که افراد دارای هوش فوق‌العاده نباشند یا دانش تخصصی سرمایه گذاری نداشته باشند طبیعی است. اما اینکه با علم به این موضوع و بدون مطالعه‌ی تاریخ به سرمایه‌گذاری آزمندانه در بورس دست بزنند تکرار اشتباهاتی تاریخی است. و البته که فردی که از یک سوراخ دو بار گزیده می‌شود، ولو یک بارش تجربه خودش نباشد و تجربه‌ی تاریخی دیگران باشد را، تدبیری نیست.
شاید این نوشته‌ها را هم بپسندید:
آموزش و بررسی سرمایه‌گذاری در بازارهای سرمایه (ارز، سپرده، بورس، مسکن، طلا)
روانشناسی بازار سرمایه چیست؟ داستان استاد کارینا و پسرک واکسی!
