سهام را به عنوان مهمترین اوراق بهاداری که در بورس معامله می‌شود، معرفی کردیم. همچنین تاکید کردیم که انتخاب سهام یک شرکت باید با شناخت کامل نسبت به وضعیت حال و آینده آن شرکت انجام گیرد. در این راستای سه عاملی که می‌تواند بر قیمت سهام تاثیرگذار باشد را بیان کردیم. این عوامل شامل موارد زیر است:
1- عوامل کلان یا محیطی
2- عوامل مرتبط با صنعتی که شرکت در آن فعالیت می کند.
3- عوامل درونی شرکت
در این مقاله به توضیح عامل دوم یعنی عوامل موثر بر یک صنعت می‌پردازیم. عوامل موثر بر یک صنعت بر کلیه شرکت‌هایی که در آن صنعت فعالیت می‌کنند تاثیر خواهد داشت. برای مثال، عوامل مرتبط با صنعت سيمان، صنعت پتروشيمی، صنعت خودروسازی، صنعت ساختمان و... بطور خاص بر قيمت سهام شرکت‌های فعال در اين صنايع تأثير می‌گذارند.
شش مورد از مهمترین عوامل موثر بر یک صنعت شامل موارد زیر است:
1. نحوه قيمت‌گذاری محصولات: نخستين عاملی که بر قيمت سهام شرکت‌های فعال در يک صنعت تأثير مستقيم دارد، نحوه قيمت‌گذاری محصولات آن صنعت است.
برای مثال، فرض کنيد قيمت محصولات شرکت‌های خودروسازی بدون دخالت دولت و براساس ميزان عرضه و تقاضا در بازار تعيين شود. طبيعتاً انتظار سرمايه‌گذاران از ميزان درآمد و سودآوری شرکت‌های خودروسازی در اين شرايط، متفاوت از زمانی خواهد بود که دولت با هدف تنظيم بازار، مستقيماً بر قيمت خودروهای توليد داخل، نظارت کرده و قيمت آن‌ها را تعيين کند. بنابراين نحوه قيمت گذاری محصولات در يک صنعت، می‌تواند قيمت سهام شرکت‌های فعال در آن صنعت را تحت تأثير قرار دهد.
2. ميزان عرضه و تقاضا برای محصولات: دومين عامل از مجموعه عوامل مرتبط با صنعت، ميزان عرضه و تقاضا برای محصولاتی است که شرکت‌های فعال در آن صنعت توليد می‌کنند.
برای مثال، رونق صنعت ساختمان‌سازی در کشور، می‌تواند به افزايش تقاضا برای مصالح ساختمانی از جمله سيمان منجر شده و اين افزايش تقاضا نيز به دليل تأثير مستقيمی که بر ميزان فروش و سودآوری شرکت‌های سيمانی دارد، افزايش قيمت سهام اين شرکت‌ها در بورس را بدنبال داشته باشد.
3. رقابتـی يا انحصاری بودن صنعت: هر اندازه يک محصول انحصاری‌تر باشد، امکان سودآوری شرکت‌های توليدکننده آن محصـول بيشتر خواهد بود، زيرا به علت نبود رقيب، توليدکننده می‌تواند هر قيمتی را که خواست، برای محصول خود تعيين کند.
طبيعتاً با ورود رقبای جديد به يک صنعت و افزايش شدت رقابت در آن صنعت، از ميزان انحصار شرکت‌ها کاسته شده و سودآوری آن‌ها نيز کاهش خواهد يافت. بنابراين لازم است سرمايه‌گذار قبل از خريد سهام يک شرکت، وضعيت حال و آينده صنعت موردنظر را از نظر ميزان انحصار، احتمال ورود رقبای جديد و تأثير آن بر قيمت سهام شرکت بطور کامل بررسی کند.
4. حجم سرمايه‌گذاری در صنعت: ميزان سرمايه‌گذاری‌های صورت گرفته و جهت‌گيری دولت و بخش خصوصی در خصوص يک صنعت، می‌تواند چشم‌انداز آينده آن صنعت را تا حد زيادی مشخص کرده و به سرمايه‌گذاران در تصميم‌گيری برای خريد يا فروش سهام شرکت‌های فعال در آن صنعت کمک کند. هر اندازه حجم سرمايه‌گذاری‌ها در يک صنعت بيشتر باشد، به معنای آن است که انتظار سودآوری در آن صنعت بيشتر است.
5. وضعيت صنايع مرتبط: يکی از عوامل اثرگذار بر قيمت سهام شرکت‌ها در صنايع مختلف، وضعيت صنايع مرتبط با صنعت مورد نظر است.
برای مثال، صنعت فولاد بطور مستقيم با صنايعی مانند استخراج سنگ آهن و همچنين صنعت خودروسازی در ارتباط است. زيرا از يک سو سنگ آهن، اصلی‌ترين ماده اوليه موردنياز برای توليد فولاد است و از سوی ديگر، محصولات فولادی بطور مستقيم در صنايعی مانند خودروسازی بکار برده می‌شوند. بنابراين هر گونه رکود و يا رونق در صنايع قبل و بعد از صنعت فولاد، می‌تواند قيمت سهام شرکت‌های فعال در اين صنعت را تحت تأثير قرار دهد.
6. تحولات فناوری: سرعت تغيير فناوری در صنايع از ديگر عوامل اثرگذار بر قيمت سهام حاضر در آن صنعت است.
برای مثال سرعت تغييرات فناوری در صنعت ارتباطات بسيار بيشتر از سرعت تغييرات فناوری در صنعت سيمان است. طبيعتاً هر اندازه سرعت تغيير فناوری در يک صنعت بيشتر باشد، ميزان تغييرات قيمت سهام شرکت‌های حاضر در آن صنعت بيشتر خواهد بود. همچنين لازم است سرمايه‌گذار هنگام خريد سهام شرکت‌هایی که تحولات فناوری در آن‌ها بسيار سريع است، به اين موضوع توجه داشته باشد که آيا شرکت مذکور توانایی انطباق سريع با تغييرات فناوری را دارد يا خير؟
