احتمالا قبلا با این تصویر مواجه شده باشید.اگر نه، کافی است #thedress رو در تویتر یا گوگل جستجو کنید. این تصویر در 26 فبریه 2015 با این سوال بیش از 10 میلیون بار، بازنشر شد که این لباس چه رنگی است؟
آبی-مشکی یا سفید-طلایی
بر اساس سایت فروشنده، هرچند این لباس آبی-مشکی است اما 70% افراد شرکت‌کننده در نظرسنجی تویتری رنگ آن را سفید-طلایی اعلام کرده‌اند.
من باب دلایل این توهم بینایی تحقیقات بسیاری شده است که خارج از موضوع این مقاله است؛ اما اشاره به این موضوع خالی از لطف نیست که اگر ما در دیدن که اتفاقا در آن بسیار هم خوب هستیم چنین خطاهای ذاتی داریم، چقدر احتمال دارد در تصمیم‌گیرهای شخصی چنین خطاهایی (شناختی) بر قضاوت ما تاثیرگذار باشد؟
در تحقیقات بیشتر مشخص شد که در شرایط آزمایشگاهی درصد افرادی که لباس مورد نظر را آبی-مشکی می‌بینند به مراتب بیشتر از گروه طلایی-سفید است اما چرا در نتایج نظرسنجی تویتری گروه آبی-مشکی در اقلیت هستند؟
پرسش به این پاسخ تقریبا در مقالات قبلی با عناوینی نظیر اثر تایید اجتماعی، اثر ارابه موسیقی و سوگیری پیشفرض جامعه توضیح داده شد و در این مقاله تکمیل خواهد شد.
اگر معتقدید شما در این آزمایش رفتار متفاوتی نشان می‌دهید کافی است در جلسه‌ی گروهی بعدی، زمانی که با ورود یک نفر جدید به جلسه، اطرافیان شروع به ایستادن به نشانه‌ی احترام می‌کنند به رفتار خود دقت کنید.
1:07 الان ديگر حركت شكل گرفته است. بنابراين، توجه كنيد كه هر چه افراد بيشتري اضافه شوند كمتر ريسك وجود خواهد داشت. بنابراين كساني كه قبلاً بيرون اين حركت ايستاده بودند، الان ديگر دليلي براي بيرون بودن ندارند. - دِرک سیورز
پایان یک تئاتر را تصور کنید. فرض کنید از تئاتر لذت نبرده‌اید اما با حضور بازیگران برای ادای احترام در روی صحنه اولین نفر به نشانه‌ی احترام بلند شده و تشویق می‌کند. تا اینجا همراهی با وی کار تباهی به نظر می‌رسد. اما افراد دیگری هم شروع به ایستاده تشویق کردند می‌کنند. البته هنوز تعداد نسبت به اکثریت حاضرین کم است اما همانطور که جلوتر می‌رود افراد بیشتری به گروه تشویق‌کننده می‌پیونند.
در این حالت و مطابق سخنرانی درک سیورز و البته تجربیات نگارنده، هر چقدر افراد بیشتری به گروه اضافه شوند، فشار جمعی برای سازگاری اجتماعی بر روی شما بیشتر می‌شود که به گروه بپیوندید. (مانند مثال ورود یک مهمان به جلسه و برخواستن اعضای جلسه)
اما حداقل تعداد لازم برای تغییر نظر جمع چندتاست؟
بر اساس تحقیق دیگری بر روی مثال لباس بالا مشخص شد که در یک گروه که اکثریت به گروه آبی-مشکی تعلق دارند می‌توان با دستکاری آرای یک‌چهارم گروه، اکثریت را به سوی گروه طلایی-سفید سوق داد.
این به این معنی است که اگر در یک جمع دوستانه که می‌خواهید اکثریت را ترقب به بازی گروهی دلخواه خود مثل پانتومیم کنید کافی است نظر 25% گروه را به بازی جلب کنید، مابقی چاره‌ای به جز پیروی از شما نخواهند داشت.
اما چطور نظر این 25% را جلب کنیم؟
مردم برای محصولات و ایده‌هایی که با گروهی که خود را متعلق به آن می‌دانند مطابقت دارند، ارزش بیشتری قائل‌اند.
در مثال لباس اتفاقی که باعث شروع این اختلاف فاحش بین دو گروه شد توییت کیم کارداشیان بود. این توییت باعث شد افرادی که خود را در گروه کیم کارداشیان می‌دیدند برای نقطه نظر وی ارزش بیشتری قائل شوند و به گزینه‌ی طلایی-سفید راغب‌تر شوند.
اما چرا نظر یک اینفلونسر حتی در مواردی که به تخصص وی مربوط نیست بر روی هواداران تاثیرگذار است؟
ادوارد لی ثورندایکِ روانشناس، نزدیک به صد سال پیش اثر هاله‌ای را کشف کرد.این طور که یک ویژگی منفرد مثل زیبایی، موقعیت اجتماعی و اقتصادی برداشت مثبت یا منفی ایجاد می‌کند که تمام چیزهای دیگر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
پژوهش‌های فراوانی نشان داده‌اند که ما به طور ناخودآگاه افراد خوش‌سیما را دوست‌داشتنی، راستگو و باهوش در نظر می‌گیریم. - کتاب هنر شفاف‌اندیشیدن
دقیقا بر اساس همین اثر است که اجرای یک کمپین تبلیغاتی با یک فوتبالیست برای تبلیغ شامپو یا خمیردندان سودآورتر از تبلیغ با یک متخصص این حوزه است.
البته تنها اثر هاله‌ای نیست که در مورد افراد مشهور تاثیرگذار است بلکه این افراد به دلیل داشتن شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب و نیز توجه زیاد رسانه‌ها به آنها، می‌توانند بسیار اثربخش باشند.
در ماجرای جراحی برداشتن سینه به دلیل احتمال سرطان سینه به دلیل داشتن یک ژن معیوب موسوم به BRCA1 و بازتاب جهانی آن، آزمایش ژنتیک این بیماری به طور چشمگیری افزایش یافت که با نام اثر آنجلینا بر روی جلد مجله‌ی تایم نقش بست.
این واقعیت نشان می‌دهد افراد مشهور نه تنها در تبلیغات بلکه در بخش‌های دیگری نظیر سلامت هم می‌توانند بسیار تاثیرگذار باشند.
