آیا شما دوست دارید دروغ بشنوید؟
اگر از ۱۰۰ نفر به صورت تصادفی این سوال رو بپرسید، ۱۲۰ نفر به شما جواب میدند: خیر!
حالا سوال رو عوض کنیم، آیا شما لیاقت شنیدن صداقت رو دارید؟
در ابتدا شاید این سوال عجیب به نظر بیاد. ما انتظار داریم همه با ما صادق باشند و معتقدیم از دروغ متنفریم و جوری رفتار میکنیم که کسی به ما دروغ نگه.
اما واقعیت اینه که اگر شنونده لیاقت و صلاحیت شنیدن صداقت رو نداشته باشه، منطقا دروغ گفتن ارجحیت داره. برای توضیح دادن این نکته از یه مثال واقعی استفاده میکنم.
مدتها قبل در زمان عدم حضور من در محیط کار، کارمندی خطای بسیار بزرگی رو مرتکب شده بود و تمام اطلاعات از دست رفته بودند. وقتی که برگشتم، به اتاق من اومد و قبل از این که من وارد سیستم بشم، به من اطلاع داد که این اتفاق رخ داده و بابت اتفاق پیش اومده بسیار ناراحت و متاسفه. در اون لحظه به خاطر فاجعه پیش اومده خیلی ناراحت و عصبی بودم. مسلما این کارمند اشتباه کرده بود و آمادگی این رو داشتم که برخوردی بد و عصبی داشته باشم.
برای چند لحظه فکر کردم. اگر اون شخص با صداقت به اشتباه خودش اعتراف نمیکرد و من خودم وارد سیستم میشدم، باز هم مسلما عصبی میشدم. این بار نمیدونستم مقصر کیه و باید به دنبال مقصر میگشتم. این احتمال هم وجود داشت که من در نهایت مقصر رو پیدا نکنم و اون کارمند به همین شکل به کارش ادامه بده و شاید در مراحل بعدی بحرانی شدیدتر برای مجموعه ایجاد کنه.
اون شخص هم مسلما این رو میدونست اما بین اعتراف صادقانه و دروغ و پنهانکاری، یکی رو انتخاب کرده بود. اگر منطقا بخوایم حساب کنیم باید گزینه دوم رو انتخاب میکرد و شاید هیچوقت هم محکوم نمیشد اما اون ریسک صداقت رو انتخاب کرده بود.
برای همین تصمیم گرفتم که خیلی آروم فقط براش توضیح بدم که اشتباه رخ داده چه خسارت سنگینی به ما زده و بعد به جای توبیخ قرار شد خودش مسئولیت حل این مسئله رو به عهده بگیره.
من به این فکر کردم اگر رفتار برملا شدن یک دروغ با شنیدن یک راست برای من برابر باشه، از این به بعد دیگران ریسک محتمل برملا نشدن دروغ رو میپذیرند تا قطعیت اعتراف صادقانه رو! در حالی که من دوست داشتم هر اتفاقی بیوفته، چه خوب و چه بد، دروغی نشنوم و اطرافیانم گزینه راستی و درستی رو انتخاب کنند.
برای همین همیشه معتقدم باید برای صداقت احترام بزاریم. برای این که آدمها بین صداقت و دروغ انتخاب درستی داشته باشند باید واکنشمون به شنیدن هر کدوم درست و به جا باشه. باید این رو بدونیم تو جامعهای زندگی میکنم که صداقت وظیفه هیچ کس نیست پس اگه کسی این کار رو انجام میده بهش بها بدیم. اجازه بدیم این زنجیره ادامه پیدا کنه تا شاهد انتخاب بیشتر صداقت نسبت به دروغ باشیم.