کورتیزول هورمونی است که از غدد فوقکلیوی ترشح میشود و بر کاهش التهاب، واکنشهای ایمنی، متابولیسم و افزایش قندخون در بدن تاثیر دارد.
تحقیقات نشان میدهد که افزایش هورمون کورتیزول، منجر به افزایش وزن میشود.
هر بار که استرس دارید، این هورمون در بدن آزاد میشود و در نتیجه گلوکز (منبع اصلی انرژی بدن) به جریان خون شما رها میشود. تمام این کارها برای به دست آوردن انرژی مورد نیاز برای رهایی و فرار از وضعیت خطرناک است که از گذشته های دور با انسان ها همراه بوده است. توضیح بیشتر در مقاله استرس چیست؟
هنگامی که استرس فروکش کرد، آدرنالین شما از بین میرود و قندخون شما کاهش مییابد. این در شرایطی است که میزان کورتیزول در بدن بالا میرود تا سریعاً انرژی شما را دوباره پُر کند.
از آنجا که شکر به سرعت انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می کند، معمولا افراد هنگام استرس به اولین چیزی است که فکر می کنند، خوردن شیرینی است. نکته منفی مصرف زیاد قند آن است که بدن شما به خصوص پس از پایان شرایط استرسزا تمایل به ذخیره قند دارد. این انرژی به طور عمده در قالب چربی شکمی ذخیره میشود، که آب کردن آن بسیار سخت است.
حتی اگر غذاهای چرب و یا شیرینی نمیخورید، کورتیزول باعث کندشدن سوختوساز بدن میشود که از کاهش وزن جلوگیری میکند.
محققان، تحقیقی روی چند خانم که در روزهای گذشته استرس داشتند و نیز خانمهایی که هیچ استرسی نداشتند، انجام دادند. سپس برای آن خانمها مقداری غذای پرچرب و کالریبالا تهیه کردند. پس از خوردن غذاها، دانشمندان میزان سوختوساز بدن خانمها را اندازه گرفتند و قندخون، کلسترول، انسولین و کورتیزول خون آنها را بررسی کردند. محققان دریافتند:
زنانی كه در طی 24 ساعت یک یا موارد بیشتری از عوامل استرسزا داشتهاند، 104 كالری كمتر از زنان بدون استرس سوزاندهاند که منجر به 5 کیلو افزایش وزن در یك سال میشود.
علاوه بر تغییرات هورمونی که توسط استرس در بدن ایجاد میشود، باعث عادتهای ناسالمی در ما میشود که افزایش وزن را به همراه دارند:
خوردن عاطفی: افزایش میزان کورتیزول نه تنها میل به خوردن غذای ناسالم در ما ایجاد میکند، بلکه انرژی عصبی اضافی باعث میشود که شما بیشتر از حد معمول تمایل به خوردن داشته باشید. دیر یا زود استرس شما از بین میرود اما اضافه وزن به این راحتیها نه!
خوردن بیشتر غذاهای فستفود: هنگامی که استرس ندارید، احتمالاً به تهیهکردن وعدههای غذایی سالم فکر میکنید و کیفیت غذا برایتان مهمتر است. اما زمانهایی که استرس دارید، بیشتر تمایل به خوردن غذاهای فستفود دارید. فستفودها قند و چربی بالاتری دارند و نیز مقدار آنها معمولا زیاد است و مقدار بیشتر مواد غذایی یعنی کالری بیشتر و نهایتا اضافه وزن!
فعالیت کمتر: با وجود مشغله و حجم کاری، معمولا افراد بیشتر روز را پشتمیز میگذرانند و فرصت کمی برای فعالیت بدنی دارند. زمانی هم که استرس داشته باشیم کلا انگیزه ما برای ورزش کردن کم میشود.
پَرش وعدههای غذایی: هنگامی که درگیری ذهنی و استرس داشتهباشیم، مدیریت زمان و کارها بسیار دشوار میشود، ممکن است بیخوابی شبانه را تجربه کنید، صبحها معمولا عجله خواهید داشت و چون احتمالا زمان کافی ندارید ممکن است صبحانه نخورید، دیر ناهار بخورید و برای شام غذاهای ناسالم!
کمتر میخوابید: بسیاری از افراد هنگام استرس، مشکل خوابیدن دارند. کمبود خواب منجر به کندشدن سوختوساز میشود. احساس اضافه وزن نیز میتواند باعث کاهش قدرت اراده و کمک به عادات ناسالم خوردن شود.