گاهی افراد رفتارهایی را انجام می دهند که می گویند تمام تلاش خود را انجام می دهند که آن کارها را نکنند. این تکرار نه تنها در رفتار آنها وجود دارد بلکه در ذهن و تفکر آنها نیز مدام تکرار می شود.
بله درست حدس زدید ، احتمالا دچار وسواس فکری و عملی یا همان OCD شده اند.
وسواس فکری عملی یک اختلال روانی است که در آن فرد افکار یا ترس‌های ناخواسته و مکرری را تجربه می‌کند که باعث ایجاد اضطراب و پریشانی می‌شوند.
این افکار وسواسی ممکن است درباره‌ی آلودگی، شک، تقارن، خشونت، جنسیت یا مذهب باشند. فرد برای کاهش اضطراب خود، رفتارهای تکراری و اجباری را انجام می‌دهد که ممکن است به‌صورت فیزیکی یا ذهنی باشند.
این رفتارهای اجباری ممکن است شامل شستن دست‌ها، بررسی چیزها، شمارش، ترتیب دادن، نگه‌داری یا تکرار کلمات باشند. انجام این رفتارها فقط به‌صورت موقت اضطراب فرد را کاهش می‌دهد و او را در چرخه‌ی وسواس فکری عملی گرفتار می‌کند.
این اختلال می‌تواند باعث اختلال در زندگی شخصی، اجتماعی و حرفه‌ای فرد شود. علل دقیق این اختلال شناخته نشده‌اند، اما عوامل ژنتیکی، شیمیایی، محیطی و روان‌شناختی ممکن است نقش داشته باشند.
این اختلال قابل درمان است و روش‌های مختلفی برای درمان آن وجود دارند. این روش‌ها شامل درمان‌های دارویی، روان‌درمانی، درمان شناختی-رفتاری، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان‌های جراحی یا الکتریکی هستند.
در اینجا چند مثال از تفکرات و رفتارهای وسواسی می نویسم. تفکرات و رفتارهای وسواسی افکار، تصاویر، تکانه‌ها یا رفتارهایی هستند که برای فرد ناخواسته، مزاحم، غیرمنطقی و مضطرب‌کننده هستند و فرد نمی‌تواند آنها را کنترل کند. برخی از مثال‌های رایج از تفکرات و رفتارهای وسواسی عبارتند از:
ترس از آلودگی و کثیفی: فرد مدام فکر می‌کند که دست‌ها، بدن یا اشیای اطرافش آلوده به میکروب، ویروس، خون یا مواد زائد هستند و برای کاهش اضطراب خود، بارها و بارها دست‌ها، بدن یا اشیا را می‌شوید، ضدعفونی می‌کنید یا از آنها دوری می‌کنید12
تعصب به تقارن و ترتیب: فرد اهمیت زیادی به تقارن، ترتیب و سازمان‌دهی اشیا یا کارها می‌دهد و فکر می‌کند که اگر چیزی از جای خود جابجا شود یا نامنظم باشد، اتفاق بدی رخ خواهد داد یا احساس ناراحتی خواهد کرد. برای کاهش اضطراب خود، فرد بارها و بارها اشیا یا کارها را به شکل خاصی مرتب می‌کند، چک می‌کند یا تکرار می‌کند12
ترس از عواقب وحشتناک: فرد فکر می‌کند که اگر کاری را انجام دهد یا ندهد، اتفاق بدی برای خودش یا دیگران رخ خواهد داد. مثلاً فکر می‌کند که اگر کتاب را در جای خاصی نگذارد، خانه آتش گرفته می‌شود یا اگر به کسی سلام نکند، او مریض می‌شود. برای کاهش اضطراب خود، فرد رفتارهایی را انجام می‌دهد که به نظرش می‌توانند اتفاق بد را جلوگیری کنند یا خوش‌شانسی را جلب کنند. مثلاً کتاب را در جای مشخصی می‌گذارد، به کسی سلام می‌دهد یا عبارت‌های خاصی را می‌گوید12
افکار جنسی ناخواسته: فرد افکار، تصاویر یا تکانه‌های جنسی ناخواسته و مخل به اخلاق را تجربه می‌کند که با باورها، ارزش‌ها یا هویت جنسی او سازگار نیستند. مثلاً فکر می‌کند که به جنس خود یا به کسی از خانواده یا دوستانش جذب شده است یا کاری جنسی نامناسب یا خلاف دین انجام داده است یا می‌خواهد انجام دهد. برای کاهش اضطراب خود، فرد سعی می‌کند این افکار را از ذهنش بیرون کند، از موقعیت‌هایی که ممکن است این افکار را تحریک کنند دوری کند یا رفتارهایی را انجام دهد که به نظرش می‌توانند این افکار را جبران کنند. مثلاً دعا کند، توبه کند یا کارهای خیر انجام دهد12
افکار مذهبی ناخواسته: فرد افکار، تصاویر یا تکانه‌های مذهبی ناخواسته و توهین‌آمیز را تجربه می‌کند که با باورها، ارزش‌ها یا شیوه‌های مذهبی او سازگار نیستند. مثلاً فکر می‌کند که به خدا، پیامبر یا مقدسات توهین کرده است یا کاری مذهبی نادرست یا ناقص انجام داده است یا می‌خواهد انجام دهد. برای کاهش اضطراب خود، فرد سعی می‌کند این افکار را از ذهنش بیرون کند، از موقعیت‌هایی که ممکن است این افکار را تحریک کنند دوری کند یا رفتارهایی را انجام دهد که به نظرش می‌توانند این افکار را جبران کنند. مثلاً دعا کند، توبه کند، استغفار بگوید یا کارهای مذهبی را بارها و بارها تکرار کند12
اینها فقط برخی از مثال‌های ممکن از تفکرات و رفتارهای وسواسی هستند و ممکن است فرد دچار افکار و رفتارهای دیگری نیز باشد. اگر شما یا کسی که می‌شناسید از این علائم رنج می‌برید، پیشنهاد می‌کنم به یک روان‌پزشک یا روانشناس مراجعه کنید و از روش‌های درمانی موجود استفاده کنید.
