دکتر محمد احمدزاده ( PhD,PMP,ACP,ITIL,COBIT)
آدرس لینکدین: https://www.linkedin.com/in/mohammad-ahmadzadeh
از اواخر دهه ۱۹۸۰ تا اواسط دهه ۱۹۹۰ و با توجه به تغییرات گسترده در سیاست های اقتصادی جهان، تلاش های زیادی برای شناخت ریشه ها و عوامل موثر بر نظام های جدید کسب و کار جهانی انجام شد. این موضوع در کشور امریکا که به عینه شاهد ظهور و حضور رقبای آسیائی و اروپائی خودش در کسب و کارهای مختلف بود، بیش از پیش نمود پیدا کرد. لذا این کشور، سکان چابک سازی را در دست گرفت.
در سال ۱۹۹۱ گروهی از متخصصان مدیریت این کشور مشاهده کردند که نرخ افزایش تغییرات در محیط کسب و کار، از توانمندیهای سازمان های تولیدی سنتی در راستای تطبیق و سازگاری با این تغییرات، سریع تر است و این سازمان ها در استفاده از فرصت هائی که برای آنها ارائه می شد، ناتوان بودند. این ناتوانی در بلند مدت به ورشکستگی بسیاری از کسب و کارهای آمریکائی منجر شد.
لذا برای نخستین بار و بطور رسمی در سال 1991 و در نشست متخصصان علمی و اجرائی صنعت، پارادایم جدیدی با عنوان ” راهبرد بنگاه های تولیدی در قرن 21 ام-دیدگاه متخصصان صنعتی” تشریح گردید. بلافاصله پس از معرفی این پارادیم، عبارت تولید چابک، بطور مشترک مورد استفاده متخصصان قرار گرفت.
اما اولین کسی که “ کسب و کار چابک“ را بصورت رسمی مطرح نمود، پیتر دراکر بود. وی ساختار شرکت های تولیدی را با ناوی سنگین مقایسه کرد. وی توضیح داد که یک ناو بزرگ تنها می تواند با مجموعه ای از ناوهای کوچکتر جایگزین شود تا انعطاف پذیری و پاسخگوئی سازمان افزایش یابد. مقصودی که امروزه آن را به نام ساختارهای تیمی چابک و یا ساختارهای مجازی می شناسیم.
بعد از دراکر، متخصصان و صاحب نظران دیگری به تجزیه و تحلیل ابعاد و مولفه های چابکی در سطح کسب و کارها پرداختند و معتقد بودند، یگانه راه کار تولید و عرضه محصولات و خدمات متنوع، بدون وقفه و مطابق خواسته های پیدا وحتی پنهان و پر از تغییر مشتریان و کارفرمایان، رویکردی است که به آن مدیریت چابک می گویند. این افراد به موضوع جدیدی به نام تفکر چابک نیز اشاره نمودند و آن را یک فلسفه جدید مدیریتی معرفی کردند که درصدد افزایش انعطاف پذیری و پاسخگوئی سازمان در واکنش به تغییرات محیط کسب و کار و نیز افزایش تنوع و کیفیت محصولات در بازه زمانی کوتاه تر بود.
دوره آموزشی مرتبط با این مقاله
برای پیاده سازی تفکر چابک از متدها، چارچوب ها و رویکردهای چابک استفاده می شود. رویکردهای چابک، تکرارپذیر بوده و در فواصل زمانی از پیش مشخص (از ۲ روز تا ۱ ماه)، اقلام قابل تحویل هرچند کوچک، اما بدون مشکل و تست شده را تحویل مشتری می نماید. این کار توسط تیم چابک که تحت مربی گری فردی به نام مربی چابک (Agile Coach) قرار دارند، صورت می پذیرد.
متدهای چابک در شرایطی اجرا می شود که تجربه اجرای آن کار وجود ندارشته و مناسب فضاهائی است که نیازمندی ها از قبل نهائی نبوده و آبستن تغییرات زیادی است. (مانند حوزه های فناوری، استارت آپ، پروژه های تحقیقاتی و …)
در مقابل رویکردهای چابک، روش ها و متدهای سنتی یا آبشاری قرار دارد. رویکردی که در آن مراحل اجرای کار از قبل مشخص و بطور متوالی و یا هم پوشانی دار، انجام می شود. این روش در شرایطی اجرا می شود که تجربه اجرای آن کار وجود دارد. همچنین بهره‌مندی از روشهای آبشاری، مناسب فضاها و شرایطی است که نیازمندی‌های درخواستی از قبل مشخص بوده و تغییرات زیادی نداشته باشد (مانند ساختن یک ساختمان).
در این روش با تکمیل هر فاز، فاز بعدی آغاز می شود و بدین شکل، توالی مشخصی را ایجاد میکنند که تداعی کننده حرکتی آبشاری است. از این رو به آن روش آبشاری می‌گویند. مدیریت سنتی یا آبشاری، چالش های زیادی مانند زمان زیاد اجرا، عدم تحقق نیازمندی های تغییریافته و در نهایت بالا رفتن هزینه تغییرات را به همراه خود دارد.
در مدیریت چابک اما، با حضور فرایندها و مفاهیم جدیدی مانند کارتیمی و تعاملات تیمی، تحویل خروجی های کارا، تعامل هرچه بیشتر با مشتری، پاسخگویی سریع به تغییرات، تحویل خروجی ارزشمند به مشتری یا کارفرما، برنامه ریزی تطبیقی و متغیر و در نهایت، مدیریت ریسک چابک، معایب مدیریت سنتنی به حداقل خود می رسد. جالب تر اینکه، حتی می توان روش مدیریت چابک را با روش های سنتی مدیریت ترکیب نمود و روشهای جدیدی به نام ترکیبی یا هیبریدیبنا نهاد.
دنیای امروز، تغییر زیادی کرده و بالطبع، روشهای مدیریت نیز تغییر کرده است و در کنار روشهای سنتی و آبشاری مدیریت ، مدیریت چابک خودنمائی نموده است. تفکر جدیدی که ، تمرکز خود را بر پاسخگوئی سریع به تغییرات و همچنین دریافت بازخورد مستمراز مشتری و ارائه خروجی‌های کارا قرار داده اند.
در این شرایط، اگر کسی خود را با این تغییرات همسو نکرده و دانش خود را به روز ننماید آینده روشنی در مدیریت کسب و کار خود نخواهد داشت. بنابراین اگر مایل هستید از این قافله جا نمانید، باید درباره مدیریت چابک چیزهای بیشتری فرا بگیرید. در مقالات آتی به جزئیات روش چابک خواهیم پرداخت تا با أصول و تکنیک های جذاب مدیریت چابک آشنا شوید.
نظرات و سوالات ارزشمند تان را با من و در پایین همین مطلب به اشتراک بگذارید.
ارادت- محمد احمدزاده
