وقتی رفتارهای خود آسیب رسان از کسی سر میزند، با قطعیت نمیشود گفت که به دلیل ناراحتی، خشم، جلب توجه یا حتی برای خودکشی کردن این کارها را انجام میدهد.
گاهی فرد عمدا به خودش آسیب میزند، اما تصمیم ندارد که خودکشی کند و به زندگیاش پایان بدهد. این معمولا نشانهای از اندوه و پریشانی روانی و هیجانیست و میتواند رفتارِ به شدت خطرناکی باشد. این رفتار معمولا ممکن است در بین بزرگسالان و نوجوانان رخ بدهد، اما میتواند در هر سنی بروز پیدا کند. از شکلهای متداول این رفتار میشود به بریدن، خراشیدن، چنگ زدن، ضربه زدن و سوزاندن عمدی خود اشاره کرد. این رفتارها ممکن است در حد خراشی ساده و سطحی باشد، تا بریدگیهای شدید و عمیق که به مراقبتهای فوری پزشکی نیاز دارند. هر چند که رفتارهای خود آسیب رسان با تمایل به خودکشی همراه نیستند، اما ممکن است منجر به مرگ نیز شوند.
افراد به دلایل زیادی ممکن است درگیر رفتارهای خود آسیب رسان شوند؛ مثلا: رهایی از اندوه هیجانی، اینکه از بیحسی خلاص شوند و حداقل چیزی حس کنند حتی اگر آن چیز درد باشد، یا به این شیوه بیان کنند چه احساسی دارند. با اینکه مردم به دلایل بسیار متفاوتی ممکن است نسبت به انجام رفتارهای خود آسیب رسان اقدام کنند، اما تقریبا همه از موثر بودن آن صحبت میکنند.
ممکن است این رفتار تکرار شونده باشد؛ گاهی برای ماهها و حتی سالها همراه فرد باقی میماند. همینطور ممکن است افرادی این نوع رفتارها را برای یکبار و یا یک دورهی کوتاه انجام دهند.
رفتارهای خود آسیب رسان که معمولا به خودزنی معروف هستند، ممکن است به تهدیدی برای زندگی فرد تبدیل شوند. پس هر کسی اجازه و حق این را ندارد که در مورد علل یا پیامدهای این رفتار با این افراد صحبت کند، یا با مشاهدهی جای زخمها و کبودیها به خودش اجازه دهد که فرد را قضاوت یا نصیحت کند. بهتر است در این موارد با اورژانس اجتماعی تماس بگیرید یا به فرد کمک کنید تا به روانشناس و درمانگر مراجعه کند.
رفتارهای خود آسیب رسان، مسئلهی روانی پیچیده اما قابل درمانی هستند. لزوما نمیشود گفت که این رفتار نشانهی ناامیدی، جنون یا ناتوانی در لذت بردن از زندگی هستند. این رفتارها هویت فرد را تعریف نمیکنند. این فقط نوعی از رفتار است که او برای اینکه حس بهتری پیدا کند، انجام میدهد، و رفتارها مرتبا تغییر میکنند. مردم میتوانند راههای دیگری یاد بگیرند برای اینکه به حس بهتری دست پیدا کنند. این رفتارهای خود آسیب رسان نیز میتواند تغییر کند، افراد میتوانند از این شرایط گذر کنند و خوشحال و امن به زندگی ادامه دهند