اسپانیا با نام رسمی پادشاهی اسپانیا کشوری مستقل در شبه جزیره ایبری واقع در اروپای غربی و عضو اتحادیه اروپا است. سرزمین اصلی اسپانیا از جنوب و شرق با دریای مدیترانه و جبل الطارق، از شمال و شمال شرق با فرانسه، آندورا و خلیج بیسکای و از غرب و شمال غرب با پرتغال و اقیانوس اطلس هم‌مرز است. مرز اسپانیا با پرتغال «به طول ۱۲۱۴ کیلومتر» طولانی‌ترین مرز یکپارچه در اتحادیه اروپا است.
نام رسمی: پادشاهی اسپانیا
پایتخت: مادرید(3223000 نفر در سال 2018)
مساحت: 504782 کیلومتر مربع(پنجاه و یکمین کشور بزرگ دنیا)
جمعیت: 46940000 نفر در سال 2019(بیست و نهمین کشور پرجمعیت دنیا)
نوع حکومت: مشروطه سلطنتی با دو مجلس قانونگذاری
رئیس حکومت: پادشاه= فیلیپ ششم(از سال 2014)
رئیس دولت: نخست وزیر= پدرو سانچز(از سال 2018)
زبان: اسپانیایی
واحد پول: یورو= 100 سنت، یک یورو= 290090 ریال(در 9 خرداد 1400)
شهر های مهم: بارسلون، والنسیا، سویلیا، ساراگوزا
تاریخچه کشور اسپانیا یکی از شگفت انگیزترین تاریخچه در دنیا می باشد و همین تاریخ و فرهنگ، اسپانیای امروزی را ساخته است. اگر چه کشور اسپانیا یک قلمرو کوچک است اما تاریخ بزرگی در پشت خود دارد و با بقیه کشورهای قاره اروپا کاملا متفاوت است. نخستین بار انسان مدرن در حدود ۳۵۰۰۰ سال پیش قدم به شبه جزیره ایبریا گذاشت. در حدود ۲۰۰ سال قبل از میلاد، این منطقه تحت فرمان حکومت روم قرار گرفت و هیسپانیا نامیده می شد و در قرون وسطی توسط قبایل ژرمن و پس از آن توسط مورها تصرف شد. در قرن پانزدهم پس از ازدواج های بین حکومتی فرمانروایان کاتولیک و اتحاد این حکومت ها و همچنین سقوط کامل آندلس و باز پس گیری آن از دست موروهای مسلمان در سال ۱۴۹۲ اسپانیا به شکل کشوری یکپارچه به وجود آمد. در اوایل دوران جدید کشور اسپانیا به یک امپراتوری پر قدرت جهانی تبدیل شد و اسپانیایی ها به عنوان یکی از نخستین فاتحان دنیای جدید به قاره آمریکا وارد و در آنجا ساکن شدند. بیش از پانصد میلیون نفر اسپانیایی زبان ساکن در آمریکا، میراثی می باشد که اسپانیایی ها در این قاره بر جای گذاشتند. در سال ۷۱۱ میلادی هیسپانیا مورد حمله مسلمانان عرب و بربر، به رهبری طارق بن زیاد قرار گرفت و بعد از چند سال، تقریباً تمامی سرزمین هایش با اسم اندلس به صورت یکی از ولایات تحت سلطه بنی امیه دمشق در آمد. پس از سقوط حکومت امویان دمشق، در سال ۷۵۶ میلادی یکی از آنها به نام «عبدالرحمان داخل» موفق به تاسیس یک امارت مستقلِ از خلفای نوپای عباسی در قلمرو اندلس شد. تثبیت قدرت سیاسی این عمارت و رقابت بین المللی با عباسیان بغداد و فاطمیان مصر باعث شد در سال ۹۲۹ میلادی عبدالرحمان سوم لقب خلیفه را اتخاذ کند.دوره خلافت اموی، که اوج قدرت سیاسی مسلمانان در شبه جزیره ایبری محسوب می شد بعد از یک قرن تسلط با “فتنه اندلس” خاتمه یافت. اختلافات داخلی گوناگون به جنگ های داخلی و تشکیل امارت های جداگانه ملوک الطوایفی منجر شد که سلطان برخی از آنها مسلمان و برخی دیگر در نیمه شمالی شبه جزیره تابع کلیسای رم بودند. تضعیف تدریجی امارات اسلامی باعث شد امارات مسیحی قلمرو خود را گسترش دهند و به مرور نیز متحد شوند. در قرن سیزدهم میلادی شبه جزیره به پنج تا مملکت تقسیم شده بود: آراگون، ناوار، کاستیل یا همان کاستیا ، پرتغال و گرانادا که از این پنج تا تنها گرانادا تحت سلطه خاندان مسلمان بنی نصر بوده است. در سال ۱۴۶۹ کاستیا و آراگون که هر دو مسیحی نشین بودند، متحد شدند. به تدریج مسیحیت به اندازه ای در این کشور قوی شد که یهودیانی که در شبه جزیره بیشتر از ۲ هزار سال در آنجا بودند، مجبور به ترک آنجا شدند. بعد از اخراج آنها، مسلمان ها نیز مجبور شدند یا مذهبشان را ترک کنند یا از کشور خارج شوند لذا دین اسلام هم در این شبه جزیره ضعیف شد. تمرکز قدرت در این شبه جزیره بعد از مدتی تمام سرزمین را فرا گرفت و بدین ترتیب مرزهای اسپانیای امروزی شکل گرفت. تاریخچه کشور اسپانیا نشان دهنده داستان سرزمین کوچکی است که مورد توجه تمدن های زیادی بوده است، به طوری که رومی ها برای آن جنگیده اند، عرب ها آن را فتح کرده اند و پادشان هان کاتولیک، این کشور را دوباره ساختند و آن را به یکی از قدرتمندترین امپراطوری ها در جهان از زمان کشف آمریکا تبدیل کردند. پادشاهی اسپانیا در زمان فلیپ دوم که قلمرو و سرزمین های اسپانیایی را با هم متحد کرد به اوج خود رسید. سرزمین هایی که از فیلیپین تا آمریکا، تا خود پرتغال و هلند و ایتالیا و مقداری از آلمان کنونی را در بر می گرفت. از این زمان به بعد، تاریخ اسپانیا به دلیل جنگ های داخلی دچار تنزل اقتصادی و سیاسی شد. قرن ۱۹ نقطه عطفی در تاریخ کشور اسپانیا بود چون در این قرن، کشور قسمت بزرگی از قلمروهای خود را از دست داد و فروپاشی امپراطوری اسپانیا هم در این زمان بود. استقلالی که قلمروهای اسپانیایی در آمریکا، کوبا، پرتوریکو و فیلیپین بدست آوردند، سبب شکل گیری اسپانیا و جهان امروزی شد. کشور اسپانیای امروزی کشوری دموکراتیک و دارای حکومتی پارلمانی تحت قانون اساسی پادشاهی می باشد که یک کشور توسعه یافته و نوزدهمین اقتصاد بزرگ دنیا از نظر تولید ناخالص داخلی و همچنین دارای سطح بالای استاندارد زندگی است. اسپانیا در سازمان ملل متحد، ناتو، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و اتحادیه اروپا عضو است.
اسپانیا با داشتن ۵۰۵٬۹۹۲ کیلومتر مربع وسعت پنجاه و دومین کشور بزرگ جهان است. اسپانیا تقریباً ۴۷۰۰۰ کیلومتر مربع کوچکتر از فرانسه و ۸۱۰۰۰ کیلومتر مربع بزرگتر از ایالت کالیفرنیا آمریکا است. قله آتش فشانی تید که در نزدیکی شهر تنریف در جزایر قناری قرار دارد با ارتفاع ۳۷۱۸ متر بلندترین نقطه کشور اسپانیا می‌باشد. اسپانیا بین مدار ۲۶ و ۴۴ درجه شمالی و نصف‌النهار ۵ و ۱۹ درجه شرقی قرار دارد. اسپانیا در غرب با پرتغال، در جنوب از طریق درون‌بومهایش در شمال آفریقا (سبته، ملیلیه و پنیون د ولس د لا گومرا) با مراکش و تنگه جبل‌طارق (جز سرزمین‌های آن سوی دریاهای بریتانیا می‌باشد)، در شمالغرب در راستای کوه‌های پیرنه با فرانسه و شاهزاده نشین آندورا هم‌مرز می‌باشد. در امتداد کوه‌های پیرنه در ۱۶۰۰ متری مرز استان خرنای کاتالونیا شهر برون‌بوم ییویا درون خاک کشور فرانسه قرار دارد.
جزایر اسپانیا شامل جزایر بالئاری در دریای مدیترانه و جزایر قناری در اقیانوس اطلس می‌باشد. افزون بر این‌ها شماری جزیره غیر مسکونی دیگر در سمت مدیترانه‌ای تنگه جبل‌الطارق نیز متعلق به اسپانیا است از جمله جزایر چافاریناس، آلهوسماس و جزیره کوچک پرخیل. جزیره آلبوران که بین اسپانیا و شمال آفریقا قرار دارد نیز تحت حاکمیت اسپانیا می‌باشد. جزیره کوچک فاسان که در رودخانه بیداسوآ قرار دارد تحت حاکمیت مشترک اسپانیا و فرانسه اداره می‌شود.
قانون اساسی ۱۹۷۸ اوج دموکراسی در اسپانیا است. تاریخ تدوین قانون اساسی در این کشور به قانون اساسی ۱۸۱۲ بازمی‌گردد. پس از مرگ ژنرال فرانکو پادشاه خوان کارلوس برای تسریع روند اصلاحات نخست‌وزیر دوران فرانکو کارلوس آریاس ناوارو را برکنار و سیاستمدار اصلاح‌طلب آدولفو سوارز را جانشین او کرد. پس از برگزاری انتخابات عمومی سال ۱۹۷۷ (۱۳۵۶) و در نتیجه آن پارلمان قانون اساسی (پارلمانی که اختیار تدوین قانون اساسی را دارد) با هدف آماده‌سازی و تصویب قانون اساسی جدید تشکیل شد. پس از انجام همه‌پرسی در ۶ دسامبر ۱۹۷۸ (۱۵ آذر ۱۳۵۷)، ۸۸٪ رای‌دهندگان به قانون اساسی جدید رأی دادند. بر طبق این قانون اساسی اسپانیای امروز شامل ۱۷ بخش خودمختار و دو شهر خودمختار با درجه‌های گوناگونی از خودمختاری می‌باشد با این حال این قانون اساسی، اسپانیا را صراحتاً کشوری متحد و غیرقابل تقسیم می‌داند. همچنین بر طبق قانونی اساسی اسپانیا هیچ دینی در این کشور رسمی نیست و همه مردم در اعمال و باورهای دینی خود آزادند.
اسپانیا کشوری فاقد منابع نفت و گاز است که توانسته با استفاده از آثار تاریخی و مراسم مختلفی چون گاوبازی، سالانه میلیون‌ها گردشگر را به کشور خود بکشاند و منبع درآمد عظیمی برای اقتصادش پدید آورد. جاذبه‌های گردشگری مختلفی که در این کشور وجود دارند توانسته اسپانیا را به یکی از بزرگ‌ترین مقاصد توریستی دنیا تبدیل کند و آن را به رتبه چهاردهمین اقتصاد بزرگ جهان برساند. اقتصاد اسپانیا همچنین رتبه چهارم را در میان اقتصادهای بزرگ حوزه یورو به خود اختصاص داده است. البته اسپانیا از نظر اقتصادی فراز و نشیب‌های زیادی را پشت سر گذاشته است تا بتواند به جایگاه نسبتا ایمنی در دنیا دست پیدا کند.
اسپانیا دارای 17 منطقه است. هرکدام از این مناطق با رهبران انتخابی اداره می‌شوند. در شمال شرقی اسپانیا منطقه‌ای به نام کاتالونیا وجود دارد که بیشترین میزان خودمختاری را در بین مناطق این کشور داشته است. استقلال کاتالونیا از چالش‌های سال‌های اخیرِ کشور اسپانیا بود. با توجه به آمارها، منطقه کاتالونیا بیشترین حجم تولید را در بین مناطق مختلف اسپانیا به خود اختصاص داده است. 20 درصد کل تولید ناخالص داخلی اسپانیا متعلق به این منطقه است. درنتیجه جدایی این بخش، به معنی حذف یک‌پنجم اقتصاد اسپانیا است. به‌طورکلی اسپانیا باوجود بحران‌هایی که در سال‌های اخیر با آن دست‌به‌گریبان بوده است؛ از بحران مالی تا استقلال کاتالونیا، توانسته است نقاط قوت خود را پیداکرده و برای تقویت آنها سرمایه‌گذاری کند. از سال 1990 بعضی از شرکت‌های اسپانیایی چندملیتی شده‌اند و همین موضوع باعث گسترش رقابت صنایع اسپانیا در عرصه جهانی شده است. از سوی دیگر، شرکت‌های اسپانیایی سرمایه‌گذاری‌های زیادی در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر انجام داده‌اند. البته نکته‌ای که در مورد اقتصاد این کشور بسیار چشم‌گیر است، آسیب‌پذیری آن در برابر تهدیدها و بحران‌های اقتصادی است که ناشی از ساختار و نهادهای متزلزل این کشور است. با اینکه روند رشد اقتصاد اسپانیا در سال‌های اخیر خوب بوده است اما همچنان بیکاری از تهدیدهای مهم برای این کشور به‌حساب می‌آید.
منابع: ویکی پدیا، سایت آتیه آفرینان ایرانیان، سایت تجارت نیوز
درود بر انسانیت
پست های مرتبط:
