قاره اروپا یکی از پنج قاره جهان در نیم کره شمالی است که پس از قاره اقیانوسیه دومین قاره کوچک جهان است و اصطلاحاً به قاره سبز معروف است؛ قاره ای که با قاره آسیا از خشکی ارتباط دارد و منطقه ای را تحت عنوان اوراسیا تشکیل می دهند.
مساحت: 9908599 کیلومترمربع با بخش اروپایی روسیه(پنجمین قاره بزرگ جهان)
جمعیت: 746400000 نفر در سال 2018(سومین قاره پرجمعیت دنیا)
تراکم جمعیت: 75/03 نفر در کیلومترمربع(دومین قاره پرتراکم دنیا)
تعداد کشور ها: 45 کشور
بزرگترین کشور: روسیه( مساحت بخش اروپایی: 3943603 کیلومترمربع)
پرجمعیت ترین کشور: روسیه(144400000 نفر در سال 2019)
پرجمعیت ترین شهر: مسکو، روسیه(11920000 نفر در سال 2012)
بلندترین کوه: قله البروس(5642 متر، در بخش اروپایی روسیه)
طولانی ترین رود: رود ولگا(3688 کیلومتر، در بخش اروپایی روسیه)
بزرگترین جزیره: بریتانیای کبیر(218476 کیلومترمربع، در کشور بریتانیا)
بزرگترین دریاچه: دریاچه لادوگا(18390 کیلومترمربع، بخش اروپایی روسیه)
پست ترین نقطه: ساحل دریای خزر در بخش اروپایی روسیه(28 متر پایین تر از سطح دریا)
بلندترین سد: سد گرانده دیکسنس(به ارتفاع 285 متر بر روی رود دیکسنس در سوئیس)
اروپا چیزی حدود 10 میلیون کیلومتر مربع است که با بیش از 730 میلیون نفر جمعیت چیزی حدود یازده درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده است. اروپا که به دلیل قرار گرفتن در منطقه معتدل شمالی به قاره سبز معروف است بین آبهای دریای خزر و دریای سیاه در جنوب شرقی، مدیترانه در جنوب، اقیانوس اطلس در غرب و دریای آدریاتیک در شمال قرار دارد. اروپا همچنین جزایر بسیاری دارد که از جزایر بزرگ آن میتوان به جزایر بریتانیا و ایسلند اشاره کرد. یکسوم از زمینهای این قاره قابل کشاورزی است. آبوهوای آن نیز در کل معتدل است. وجود جریان آب گرم موسوم به گلف استریم که از اقیانوس به آبهای غربی اروپا جریان دارد باعث معتدل شدن آب و هوای آن شدهاست. بیشتر مردم قاره اروپا سفیدپوست هستند و درصد بالای آنها به زبانهای هندواروپایی سخن میگویند. بیشتر کشورهای اروپای شرقی ازجمله روسیه، در دورهای در زمره کشورهای بلوک شرق بهشمار میآمدند و بخشی از آنها نیز در میان کشورهای اتحاد شوروی بودند. خاک روسیه که بزرگترین کشور جهان است در هر دو قاره آسیا و اروپا گسترده شدهاست. با وجودی که بیشتر خاک روسیه در قسمت آسیایی آن قرار دارد، بیشتر جمعیت این کشور در بخش اروپایی که در غرب کوههای آرال است زندگی میکنند.
تاریخ اروپا:
یونانیان: یونان باستان از صدها دولتشهر مستقل تشکیل میشد. از سده هشتم پیش از میلاد، یونانیها ساخت شهرهای جدید در سراسر مدیترانه را آغاز کردند. این مستعمرههای یونانی با شاهنشاهی نیرومند ایران در تماس بودند. در نتیجه تشنج بین یونان و ایران افزایش یافته و در سال ۵۰۰ (پیش از میلاد)، جنگی بین آنها درگرفت. در سال ۴۷۹ (پیش از میلاد) ارتش متحد دولت - شهرهای یونان، از ارتش قدرتمند ایران شکست خورد.
آکروپولیس: باقیماندههای آکروپولیس، آتن امروزی را در بر میگیرد. آتن ثروتمندترین و بزرگترین ناحیه شهری یونان بود. شهروندان این شهر از یک دموکراسی ابتدایی (دولت مردمی) برخوردار بودند. تا پیش از سده پنجم پیش از میلاد، ناحیه شهری اسپارت بیشتر نواحی جنوب یونان را تحت کنترل داشت. این ناحیه را منطقه «پلویونی» مینامند. زندگی اسپارتیها در جنگ میگذشت. همه شهروندان مذکر و بالغ، اعضاء تمام وقت ارتش محسوب میشدند. زنها آموزشهای فیزیکی میدیدند تا بتوانند فرزندانی قوی و نیرومند به دنیا بیاورند. هنگامی که شهروندان اسپارتی مشغول پرداختن به امور جنگی بودند، بردگان روی زمینها کشاورزی میکردند. نخستین مسابقات المپیک، در شهر المپیا، در جنوب یونان برگزار شد.
رومیان: حکومت نخستین امپراتور روم، آگوستوس در سال ۲۷ (پیش از میلاد) آغاز شد. این حکومت شاهد آغاز پکس رومانا، یا دوران ثبات سیاسی و شکوه و جلال فراوان که حدود ۲۰۰ سال ادامه داشت، بود. در طول این دوره، امپراتور روم به مدیترانه و بخش اعظم اروپای غربی حکومت میکرد. امپراتوری به شکل کاملی سازماندهی شده بود و به خوبی اداره و کنترل میشد. یک شبکه از راهها، سرزمینهای امپراتوری را به پایتخت، رم، متصل میکرد. لژیون آموزش دیده روم از تمام نقاط بحرانی در طول مرزهایش دفاع میکرد. شهروندان رومی از یک قانون مشترک، فرهنگ مشترک و زبان مشترک لاتینی، بهرهمند بودند. تا سال ۴۵۰ رومیان باستان، انگلستان را ترک کرده بودند و به جای آنها تعداد زیادی از مردم شمال اروپا در آنجا اقامت داشتند. اقوامی که در آنجا سکونت داشتند متعلق به چهار قبیله، آنگلها، یوتها، فرزینها و ساکسونها بودند. این ساکنان، «آنگلوساکسون» نامیده شدند. قبرهای منطقه ساتن هو با یادداشتهای راهبانی مثل عالیجناب «بید»، اطلاعات مربوط به تاریخ آنها را بیان میکند. سدهها بعد، شاهان آنگلوساکسون مانند آلفردکبیر با مهاجمان وایکینگ جنگیدند. در دنیای رومیها سایو بودن افراد (شهروند رومی)، اهمیت زیادی داشت. ابتدا، مقام شهروند فقط به افرادی که در درون شهرها زندگی میکردند، داده میشد. در سال ۸۹ (پیش از میلاد)، مقام شهروند به تمام ایتالیاییها اعطا شد. تا پیش از ۲۱۲، مقام شهروند رومی به همه مردان آزادی که در محدوده امپراتوری روم زندگی میکردند، اعطا شد. مقام شهروندی به بردگان و زنها داده نمیشد.
اروپای قرون وسطی: تا سده ۱۳ (میلادی)، قلعههای متعلق به شوالیهها بیش از هرچیز دیگری در پهنه اروپا خودنمایی میکرد. شوالیهها از زندگی مرفهی برخوردار بودند که با زندگی دهقانانی که روی زمینهای آنها کار میکردند، تفاوت زیادی داشت. شهرهایی در اطراف قلعهها به وجود آمدند و توسعه یافتند. بازرگانان برای تجارت از راههای سخت گذر سفر میکردند. زائران سفرهایی طولانی را برای زیارت اماکن مقدس انجام میدادند. زندگی دشوار بود و جنگ، قحطی و طاعون همواره جان مردم را تهدید میکرد. در اواخر سده پانزدهم میلادی، آخرین بخش از قلمرو مسلمانان اسپانیایی گرانادا یا همان شهر قرناطه در اندلس، به حکمرانان مسیحی آن دیار، فردیناند فرمانروای آراگون و ایزابلا فرمانروای کاستیل، تسلیم شد. در همان سال، با حمایت مالی فردیناند و ایزابلا، کریستف کلمب از اقیانوس اطلس گذشت و به جزایر هند غربی (در نزدیکی سواحل آمریکا) رسید. در اروپای قرون وسطی، کاری که مردم انجام میدادند، غذایی که میخوردند، لباسی که میپوشیدند و محلی که در آن زندگی میکردند، همگی بستگی به جایگاه اجتماعی آنها داشت. حدوداً از تاریخ ۸۰۰ تا ۱۰۵۰ به مدت سه سده، جنگجویان وایکینگ با کشتیهای دراز و براق خود، اروپا را به وحشت میانداختند. آنها از اسکاندیناوی برای جستجوی نقره، بردگان و زمین به دریا میرفتند. گروهی به بریتانیا و فرانسه حمله میکردند، در حالیکه دیگران روسیه و رودخانههای دوردست آسیا را مورد تاخت و تاز قرار میدادند. وایکینگها کاشفان دلیر و شجاعی بودند. آنها با شجاعت از میان امواج خروشان اقیانوس اطلس عبور کرده، ایسلند و گروئنلند را کشف کردند و حتی به شمال آمریکا نیز قدم گذاشتند.
جنگ های صلیبی: در سال ۱۰۹۵ «پاپ اوربان دوم» همه مسیحیان اروپایی را مجبور کرد تا علیه ترکان مسلمان قیام کنند و شهر اورشلیم (بیتالمقدس فعلی) واقع در فلسطین را بازپس گیرند. در همان سال، سپاه بزرگی مهیا و رهسپار نخستین جنگ صلیبی گردید. در سال ۱۰۹۶، بالغ بر ۱۵۰ هزار اروپایی به راستی تصمیم گرفتند که به صف نخست جنگجویان صلیبی بپیوندند. جنگهای صلیبی یکی از پرشورترین وقایع قرون وسطی بودهاست. در آن سال، بزرگترین سپاههایی که اروپا تا آن زمان به چشم ندیده بود، به رهبری شوالیههای جوشن پوش، با بیرقهای در اهتزازی که تقریباً نشان تمامی خانوادههای اصیل اروپای غربی را بر خود داشت، سه هزار مایل راه را تا فلسطین پیمودند تا به نام کلیسای کاتولیک رومی، سرزمین مقدس را فتح کنند. آنها تمامی خطرها را به جان خریدند تا شهر مقدس اورشلیم (بیت المقدّس) را فتح کنند. تعداد زیادی از جنگجویان صلیبی در طول سفر خطرناک از اروپا تا خاورمیانه جان خود را از دست دادند. آنها که زنده ماندند در سال ۱۰۹۹ بیتالمقدس را تسخیر کردند. در بین سالهای ۱۰۹۹ تا ۱۲۵۰، شش جنگ صلیبی دیگر رخ داد اما در هیچیک از آنها صلیبیان موفقیتی به دست نیاورند. مسلمانان اسپانیا را به تصرف خود درآوردند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جنگ های صلیبی به لینک زیر مراجعه کنید:
اروپای فئودالی: از حدود سال ۸۰۰ تا ۱۳۰۰، بیشتر مناطق اروپای غربی توسط سیستم فئودالی سازماندهی شده بود. پادشاه، مالک تمام زمینی بود که به مناطقی به نام ملک اربابی تقسیم میشد و ارباب هر ملک، خراجگزار پادشاه محسوب میشد. او سوگند وفاداری یاد میکرد و متعهد میشد که برای حفاظت از اموال پادشاه، سربازانی (مردان جنگی) استخدام کند. رعیتها در روستاها زندگی میکردند. آنها سهمی از محصولات خود را به املاک شاه (خراجگزار شاه) میدادند. پاپ یکی از قدرتمندترین حاکمان اروپایی فئودالی محسوب میشد. او رئیس کلیسای کاتولیک رومی بود که مقدار زیادی زمین تحت مالکیت خود داشت. پاپ از همه پادشاهان انتظار داشت از او اطاعت کنند. اما هنگامی که قدرت پادشاهان و امپراتورها زیادتر شد، سعی کردند با کلیسا مبارزه کنند.
رنسانس: دانش و هنر پیشرفتهای عظیمی در ایتالیای سده ۱۵ (میلادی) و سده ۱۶ (میلادی) به وجود آورد. این احیای فرهنگی به رنسانس (یعنی «نوزایی») مشهور شدهاست. دانشمندان، شعرا و فیلسوفانی ظهور کردند که با الهام از میراث اصیل روم و یونان باستان، با دیدگاهی تازهتر به جهان مینگریستند. نقاشها به مطالعه آناتومی (علم تشریح) پرداختند و اعضای بدن انسان را به شیوهای واقعگرایانه نقاشی کردند. فرمانروایان ساختمانها و آثار بزرگ هنری را سفارش دادند. این عقاید تازه به زودی در سراسر اروپا گسترش یافت. مطلوب «انسان عصر رنسانس»، فرد درخشان و همه فن حریفی بود که در موضوعات فراوانی کارآزموده باشد. لئوناردو دا وینچی و میکل آنژ مشهورترین آنان هستند؛ دستاوردهای آنان احترامشان را در جامعه افزایش داد.
انقلاب فرانسه: انقلاب فرانسه یکی از بزرگ ترین حوادث قرن 10 اروپاست. در ۱۴ ژوئیه ۱۷۸۹، جماعتی از گرسنگان به زندان «باستیل» در پاریس، حمله کردند. فقرای پاریس که سان کولوت نامیده میشدند، از سیاستهای لویی شانزدهم، پادشاه فرانسه، به خشم آمده بودند. لویی که با بحران مالی شدیدی دست به گریبان بود، از مجلس طبقات عمومی در خواست کرد تا مالیاتها را افزایش دهد. این امر، موجب بروز انقلاب فرانسه شد و به مدت ۱۰ سال این کشور را دچار هرج و مرج کرد. در ۱۷۹۱، دو سال پس از انقلاب فرانسه، حکومت دستگاه جدیدی را برای اعدام در ملاء عام به خدمت گرفت. این دستگاه که گیوتین نامیده میشد، برای قطع سر انسان با سرعت و بدون درد، طراحی شده بود. این ابزار، اما به زودی تبدیل به سمبل خوف ناک دوره ترور شد. لویی شانزدهم در سال ۱۷۹۲ اعدام (با گیوتین) شد و سرانجام، در سال ۱۷۹۹، هنگامی که ژنرال ناپلئون بناپارت به قدرت رسید، انقلاب پایان پذیرفت.
انقلاب صنعتی: تغییرات بزرگی که در سده ۱۸ (میلادی) در انگلستان رخ داد به نام انقلاب صنعتی شناخته میشود. اختراعات جدیدی مثل ماشین بخار، کالاها را سریعتر و ارزانتر از قبل تولید میکرد. در قرن نوزدهم، گسترش صنعت به بقیه اروپا و سرزمین آمریکا رسید. راهآهن سرعت مسافرت را زیاد کرد. مردم زیادی در کارخانهها کار و در شهرها زندگی میکردند.
جنگ جهانی اول: در ماه اوت ۱۹۱۴ جنگ عظیمی در اروپا بین آلمان، رهبر دول محور، و نیروهای متفقین به رهبری فرانسه و بریتانیا در گرفا. هیچ یک از دو طرف نتوانستند به پیروزی کامل دست یابند؛ جنگی که تا چهار سال طول کشید. پیش از پیروزی متفقین در نوامبر ۱۹۱۸ حدود ۱۰ میلیون نفر کشته شدند. هنگامی که در ماه اوت ۱۹۱۴ جنگ اعلام شد، میلیونها تن از مردم شادمان در خیابانهای شهرهای مهم اروپا شروع به رقص و پایکوبی کردند. مردم تصمیم حاکمان خود برای رفتن به جنگ را مورد حمایت قرار دادند. مردان جوان داوطلب برای جنگیدن، هجوم میآورند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جنگ جهانی اول، به لینک زیر مراجعه کنید:
جنگ جهانی دوم: در قرن بیستم بین دهههای ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ بسیاری از کشورهای اروپایی از دموکراسی دست کشیدند. حزب نازی به رهبری آدولف هیتلر در آلمان به قدرت میرسد و فاشیستها به رهبری موسولینی بر ایتالیا حکومت میکنند. ابتدا بریتانیا و فرانسه کوشیدند با این دیکتاتورهای جنگطلب سازش کنند. اما عاقبت در سال ۱۹۳۹ در برابر تهاجم هیتلر ایستادند و اروپا به جنگ جهانی دوم کشیده شد. در سپتامبر ۱۹۳۹، جنگ جهانی دوم در اروپا آغاز شد. آدولف هیتلر، میخواست تا رایش سوم به یک قدرت مطلقه در اروپا تبدیل شود. در آغاز تا کتیک حملات برقآسا موفقیتآمیز مینمود. اما پس از سال ۱۹۴۳، قوای متفقین، متشکل از نیرو های آمریکا، شوروی و انگلستان بر آلمان برتری یافتند. . سرانجام، آلمان در ماه مه ۱۹۴۵، نه روز پس از خودکشی هیتلر، تسلیم شد. بیش از بیست میلیون اروپایی در این جنگ کشته شدند. جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره جنگ جهانی دوم به لینک زیر مراجعه کنید:
اتحادیه اروپا: پس از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز قرن بیست و یکم یکی از نهادهای اثرگذار و فعالی که در قاره اروپا شکل گرفت و به مرور جریان سیاست گذاری و مدیریت اقتصاد این منطقه از جهان را در دست گرفت، اتحادیه اروپا بود. اتحادیه اروپا یک اتحادیه اقتصادی-سیاسی است که از ۲۸ کشور اروپایی تشکیل شدهاست. منشأ اتحادیه اروپا به جامعه اقتصادی اروپا که در سال ۱۹۵۷ با توافقنامه رم بین ۶ کشور اروپایی شکل گرفت و صرفاً یک اتحادیه اقتصادی بود بازمیگردد. از آن تاریخ با اضافه شدن اعضای جدید، اتحادیه اروپا بزرگتر شد. این اتحادیه در سال ۱۹۹۳ در جریان توافق ماستریخت چارچوب قانونی به خود گرفت و در سال ۱۹۹۹ واحد پول مشترکی به نام یورو را معرفی کرد که تاکنون در ۱۹ کشور جایگزین پولهای ملی شدهاست. اتحادیه اروپا همچنین با ۵۰۰ میلیون شهروند در سال ۲۰۱۱ میلادی به تولید ناخالص داخلی ۱۷٫۶ تریلیون دلار دست یافت.
مردم اروپا: مردم ساکن اروپا، از اقوام گوناگون هستند و به زبانهای مختلفی از جمله انگلیسی، آلمانی، فرانسوی، هلندی، پرتغالی، ترکی، یونانی، روسی، مجاری، فنلاندی و سوئدی حرف میزنند. بنا بر اعلام سازمان جهانی بهداشت، ساکنان اروپا بیشترین میزان مصرف الکل را در سراسر جهان دارند و به همین دلیل میزان مرگ و میر به دلیل نوشیدن الکل نیز در این قاره بیش از دیگر نقاط جهان است.
ادبیات اروپا: نویسندگانی مانند هانس کریستین آندرسن دانمارکی، چارلز دیکنز و خواهران برونته انگلیسی، لئو تولستوی روسی، سیمون دو بووار، ویکتور هوگو فرانسوی، آسترید لیندگرن سوئدی و اریش کستنر آلمانی،فریدریش نیچه در بین مهمترین شخصیتهای ادبیات جهان جای دارند.
صنعت اروپا: برندهای مشهوری مانند ایرباس،پژو، رنو، سیتروئن، میشلن، لورئال، لویی ویتون،ایکیا، بنز، بی ام و، فولکس واگن، آدیداس، نیوآ، زیمنس، بوش، بآاساف، بایر، رولکس، فراری،لامبورگینی، فیات، ورساچه، پرادا، رولزرویس و بنتلی،نوکیا در کشورهای اروپایی قرار دارند.
منابع: ویکی پدیا، ویکی تابناک
درود بر انسانیت
پست های مرتبط: