مرد آغا، اورتا یاشلی، غاریب و سادا آدام. اوُنونگ مونونگ غاپئسئندا ایشله یار. اوُل - بی ایش بویورسا ایشدن غایتمایار. عایالی قربان بی بی بوُلسا دوُقما دوُقایار، که چه باسیار و شیدیپ گوٌن اوُنگوشئقلارئنی آیلایارلار. بیر گوٌن قربان بی بی أرینه قاراپ «دأده سی اؤیده زاد اوُد غوُیبر یوُق،غایرات اتده دوٌزه گیت، تاپان توپانئنگی آلدا گِل» دییأر . مرد آغا بوُلیار دییپ دوش توُرباسئنی گرشینه آلئپ یئرتئجاق چارئغئنی گه ییپ،چاپغئچ الینده دوٌزه طاراپ اوغرا بریار . یولدا اؤز - اؤزی پیکره گیریپ،«های غاریبلئق، غاریبلئق هاچان بیزدن ال چکرسینگ بیلمه یأرین، مرد غاریپ، مرد بای بوُلارمئقا » دییأر. شو پیکیرلر بیلن، توُرباسئنی یرده غوُیوپ،چابغئچ بیلن غاراغان، چئراتان، گؤرسه چاپماغا دوریار. دؤرت ته وه ره گینه سر ادیب گؤرن اوُد غوُیبری یئغناپ بیر یرده اوٌیشوٌریأر. سوُنگرا طاناپ بیلن غایئم دانگئپ، «یا یارادان» دییپ آرقاسئنا آلئپ اوُبا غارشی اوغرا بریار. گوٌن اوُرتا غوُلای. هوُوا غئزغئن، غارا دِره باتئپ یؤرأپ باریار. بیر گؤرسه داشئراقدان بیر آدامئنگ غاراسی گؤروٌنیأر. مرد آغا «وه بو کیمکأ، غئزغئن هوُوادا نأدیپ یؤرکأ» دییأر. غوُلایلاندا گؤرسه، بو آدام یئقئلارغا غوُلای سوساپ، تبسیرأپ، دوُداقلاری غوراپ، زوُردان سالام بریأرده: «دایی من آج ـ سووسئز، دادئما یتیش» دییأر. مرد آغا یوٌکوٌنی یرده غویوپ، دوش توُرباسئندان بیر کیچیجک کوٌیزأنی آلئپ بیر کأسه سوو اوزادیار. بیر بؤلک غاتئجا چؤرِک هم اؤنگوٌنده غوُییار. اوُل آدام سووی ایچیپ، سوُنگرا چؤره گی سووا باتئرئپ ایمأگه دوریار. مرد آغا گؤرسه شوُل آدامئنگ یوٌزی نورانا بوُلیار. غوُرقوپ ایچیندن «جان خودای، جئنمئقا، آرواخمئقا نأمه کأ؟» دییأر. اوُل آدام آنگلاپ «غوُرقما، من خئدئر» دییأر. مرد آغا : آی هر کیم بوُلسانگ بوُل مانگا دگمه سنگ بوُلیار» دییأر. خئدئر دییأر: منگ آدئمی اشیدمه دینگمی؟ مرد آغا «آی اشیدسم اشیدن دیرین، یؤنه من هاولئقماچ، گیدجک» دییأر. خئدئر اوُنی ساقلاپ، «دور» دییأرده. «سن منی اؤلوٌمدن ساقلادئنگ، من سنی بایئتجاق. یؤنه بیر شرط بیلن اوُل هم غالان عؤمروٌنگ یارئنی بایاتجاق. سن مانگا آیت، باشدان بایاجاقمی یا ـ دا سونگقی یارئنئمی ؟»
مردآغا، تأزه خئدئر دییلیأن بیر زاد اشیدِنینی دوییار، یؤنه چئندان باردیر اویدمایانمئش. پیکره گیریأر. اوُندا خئدئرا باقئپ «اؤیده بیر عاقئللی عایالئم بار، واقت برسنگ شوُنگ بیلن گنگه شه یین» دییأر. خئدئر بوُلسا: منی گؤره نینگی عایالئنگدان باشغا هیچ کیم بیلمه سین. ارتیر شو یره گل من سانگا غاراشئپ دورون. کپ غوتاراندا، خئدئر غایئپ بوُلیار.
مردآغا یوٌکوٌن گرشینه آلئپ،چالاسئم اؤیه غارشی اوغرا بریار. اؤیه بارانی شو دور. عایالئنی ایچه ریک چاغئرئپ، گؤرِن زادلارئنی گوٌرروٌنگ بریپ، عایالئنا شیله ماصلاحات بریأر: اؤنگدن بای بوُلوپ سوُنگرا غارئپ غالساق آغئر دِگِر، حأضیرغارئبلئق بیلن بوُلی بِرِیلی، سوُنگرا بایاغایلی.
اوُندا قوربان بی بی عایالی: یوُق، خئدئرا باردا آیت، بیز شو واقت بای بوُلجاق دی.
مردآغا عایالئنئنگ عاقئللی دئغئنی بیلیأردی. غارشئلاشئپ دورمادی. ارتیری گؤرسه خئدئر غاراشئپ دور. اوُندا خئدئرا، «بیز شو واقت بایاجاق» دییأر. خئدئر بوُلسا: سیز بایارسئنگئز، یؤنه، یونه کی بایاماق بوُلماز. سیز هم اوروندا بوُلونگ.
مردآغا حوُشلاشئپ اؤیه غارشی اوغرابریار. یوُلدا بیر چؤکِکده گؤرسه عاجاپ اوُت بیتیپ دیر. اوُتدان گچمه یأر. اوُتی یئغئپ گرشینه آلئپ اؤیه باریار. اوُتلاری سئغئرئنگ اؤنگونه دؤکوٌپ دورقا، گؤرسه اؤی ایچردن سس گلیار. باقسا ایکی سانی سؤوده گأر، قوربان بی بینگ دوُقان هالچاسئنئنگ اوٌستوٌنه اوُنگوشمانی دورلار. بیری یدی غوُیون برجک، اوُل بیری سکیز غوُیون برجک، آخئردا بیری اوُن غوزولاجاق غوُیون بره یین دییپ هالچانی ایه بوُلیار. اوُل بیری ده، قوربان بی بیأ یوٌزله نیپ،«ایندیکی هالچانگ منگکی دیر باشغا بیرینه برأیمه» دییأر. اوُندا قوربان بی بی، «آی سنده اوُن غوزولاجاق غوُیون گتیر، گره گینگ هالچا بوُلسون» دییأر.
الغاراض. غوُیونلار اکیز غوزولایارلار. مرد آغانگ سئغئری سوٌیدلی بوُلیار. بیر ایکی یئل گچندن سوُنگ غوُوجا غوُیونلی بولیارلار. قوربان بی بینگ هالچالاری ـ دا یره قاقمایار. غوم دییپ توتانلاری غئزئل بوُلیار. شیده ـ شیده بایایارلار. مرد غاریپ، ایندی مردبای بوُلیار. بیر گوٌن قوربان بی بی مرد آغانی چاغئرئپ، یانئندا اوُتوردیار: دده سی، خودای بیزی گؤزله دی. بیزده حالقی گؤزله مه لی . غافئدان گه له نی بوُش غایتارما، چوُپان چوُلوغئنگا آجی سؤز آیتما. اوُل کؤینه جه چارئغئنگی دا دولدان غئسدئرئپ غوُیدوم، کیمدیگینگ یادئنگدا بوُلسون .
شوُندان سوُنگ، یالانگاچ گؤرسه لر، گیدیریأرلر. آچ گؤرسه لر ایدیریأرلر.یتیملری اؤیریأرلر. یوُلاغچینی اؤیه چاغئرئپ، دوُیوریارلار . مردبای، ایندی مرد ساخی آدئنی ـ دا غازانیار. اوُنگ ساخئلئغی چارتاراپا یایرایار.
گچیأر واقت؛ یازلار، گوٌیزلر، یئللار گچیأر. مرد آغانگ اوُغلانلاری اولالیار. اؤزی بوُلسا اوُرتا یاشدان گچپ، ساچلاری چالارئپ اوغرایار. بیرگوٌن آتئنگ اوٌستوٌنده، چوُپانلارئنگ خابارئنی آلایئن دییپ باریارقا، دوٌزده گؤرسه بیری دور. بو کیمکأ دیپ، یاقئنلاندا، گؤرسه خئدئر. ها دیپ ادیلن وعده یادئنا دوٌشیأر. مرد آغا آتدان دوٌشوٌپ سالام بریأر. اوُندا خئدئر وعدأمیز یادئنگدامی؟، دییپ سوُرایار. مرد آغا: هوُوا یادئمدا سن بیزی کؤپ یئل بایاتدئنگ، تانگری یالقاسئن. ایندی ده نأمه دیسنگ بیز تاییار. وعدأمیزه گؤره سن ایندی بیزی شوُل اؤنگکی غارئبلئغا اؤویرمالی . خئدئر: دوُغری دیر آیدیانئنگ. یؤنه بو بیر سئناغدی . سن هم ـ ده خاص سنینگ عایالئنگ قوربان بی بی ، بو سئناغدان اوٌستوٌن چئقدئنگئز. من شیله بیر ساخئلئغا آد غازانان آداملارئنگ بایلئغئنی آلماغا حاقئم یوُق. سیز شیله ساخئلئق بیلن عؤموٌر باقی بای بوُلوپ گچرسینگیز.
احمد گرگانی - روستایی ساده آدم
چهارشنبه 20 خرداد 1394
