در دنیای طراحی، شباهت‌ها و مسئولیت‌های مشترک میان نقش‌های مختلف، همراه با توقعات و شرح شغلی‌های گمراه‌کننده‌ای که در بسیاری از آگهی‌های استخدام و قراردادها دیده می‌شود، باعث سردرگمی زیادی می‌شود. به‌ویژه برای کسانی که تازه می‌خواهند وارد حوزه‌ای شوند یا در حال انتخاب مسیر شغلی خود هستند، عناوینی مانند طراح UI/UX، طراح UX و طراح محصول می‌توانند گیج‌کننده باشند. این نقش‌ها نه‌تنها در ظاهر شبیه به هم به نظر می‌رسند، بلکه بسیاری از سازمان‌ها نیز با تعریف‌های نادرست و کلیشه‌ای، تفاوت‌های آنها را نادیده می‌گیرند، ضمن اینکه در در عناوین شغلی بسیاری از افراد می‌بینیم که مثلا کار طراح UI/UX انجام می‌دهد ولی عنوان خود را طراح محصول (Product Designer) می‌نویسد چون فکر میکند این عنوان ترند و بروزتر است.
همین دلیلی شد که این مقاله را بنویسم به بررسی دقیق این سه نقش بپردازم، تا ضمن رفع ابهامات، به کسانی که در یکی از این سه نقش هستند و یا علاقمند و یا در ابتدای این مسیر هستند کمک کنم مسیر شغلی مناسب خود را بهتر بشناسید و انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید.
۱. طراح UI/UX: متخصص ترکیبی از زیبایی‌شناسی و کاربردپذیری
این نقش ترکیبی از طراحی رابط کاربری (UI) و تجربه کاربری (UX) است و تمرکز آن بر ارائه محصولی است که هم جذاب باشد و هم استفاده از آن راحت و دلپذیر.
وظایف اصلی طراح UI/UX
•طراحی رابط کاربری (UI):
•تجربه کاربری (UX):
۲. طراح UX: تحلیل‌گر تجربه کاربری
اگر عاشق حل مسئله هستید و دوست دارید تعامل کاربران با محصول را تحلیل و بهبود دهید، نقش طراح UX برای شماست. تمرکز این نقش تنها بر تجربه کاربری است و کمتر وارد جزئیات بصری می‌شود.
وظایف اصلی طراح UX
•تحقیقات کاربری:
•طراحی جریان کاربری (User Flows):
•تست کاربردپذیری:
طراح UX مانند یک محقق عمل میکند و هدف اصلی او ایجاد تعاملاتی ساده، مؤثر و بدون مانع برای کاربران است.
۳. طراح محصول: نگاهی جامع به کل چرخه محصول
طراح محصول نقشی استراتژیک‌تر و جامع‌تر دارد. این نقش نه تنها شامل طراحی، بلکه شامل بررسی نیازهای بازار، هماهنگی با تیم‌های مختلف و حتی مشارکت در استراتژی‌های کسب‌وکار است.
وظایف اصلی طراح محصول
•ایده‌پردازی و استراتژی محصول:
•همکاری با تیم‌های چند‌تخصصی:
•طراحی و بهینه‌سازی:
اگر به دنبال نقشی هستید که طراحی، مدیریت و استراتژی را همزمان در بر گیرد، این مسیر برای شما مناسب است.
تفاوت‌ها به زبان ساده
چگونه مسیر حرفه‌ای خود را انتخاب کنیم؟
۱. علایق خود را بشناسید:
اگر به طراحی گرافیک و زیبایی‌شناسی علاقه دارید، مسیر UI/UX برای شما مناسب است. اگر عاشق تحلیل داده‌ها و بهبود تجربه کاربری هستید، UX را انتخاب کنید. و اگر می‌خواهید در کنار طراحی به استراتژی نیز بپردازید، طراح محصول شوید.
۲. مهارت‌های لازم را یاد بگیرید:
بسته به انتخاب شما، ابزارها و مهارت‌های مختلفی مانند Figma، Adobe XD، تحقیقات کاربری، و روش‌های تست را بیاموزید.
۳. تجربه کسب کنید:
با شرکت در پروژه‌های کوچک، همکاری با تیم‌های مختلف و مطالعه موارد موفق، مسیر خود را بهتر درک کنید.
در انتها: نقطه اشتراک این نقش‌ها
البته باید این نکته را هم اضافه کنم که در تیم‌های استارتاپی و سازمان‌های کوچک‌تر، به دلیل محدودیت منابع و ساختار تیمی فشرده، هم‌پوشانی وظایف بین نقش‌های طراح UI/UX، طراح UX و طراح محصول امری رایج است. در چنین محیط‌هایی، یک طراح ممکن است مسئولیت‌های مختلفی را بر عهده بگیرد، از جمله طراحی رابط کاربری، انجام تحقیقات کاربری، طراحی مسیرهای کاربری، و حتی مشارکت در استراتژی محصول. این انعطاف‌پذیری نه تنها به تیم کمک میکند تا چابک‌تر عمل کند، بلکه به طراحان اجازه می‌دهد دیدی جامع‌تر از فرآیند طراحی و نیازهای کسب‌وکار پیدا کنند. با این حال، این هم‌پوشانی می‌تواند چالش‌هایی نیز ایجاد کند، مانند افزایش حجم کار و نیاز به مهارت‌های چندگانه در یک نقش واحد.
اما با وجود تفاوت‌ها، این سه نقش یک هدف مشترک دارند: ایجاد محصولاتی که نیازهای کاربران را به بهترین شکل ممکن برآورده کنند. انتخاب مسیر شما بستگی به علاقه، مهارت و دیدگاه شما نسبت به طراحی دارد.
پس دست به کار شوید و مسیر حرفه‌ای خود را با اعتماد به نفس آغاز کنید!
سوده محمدآبادی
طراح محصول و خدمات
تفکر طراحی در کسب‌وکار
نکته: این پست را سعی میکنم به مرور بروزرسانی کنم تا تکمیل‌تر باشد.
