اریک کَندل، عصبروانپزشک مشهور آمریکایی و برندهٔ جایزه نوبل پزشکی/فیزیولوژی سال ۲۰۰۰ به دلیل تحقیقاتش در زمینهٔ مبانی فیزیولوژیکی ذخیرهسازی حافظه در نورونها، بنیانهای اصلی پایهٔ عصبی عملکردهای ذهنی را مطرح کرده است. او پنج اصل کلیدی ارائه داده که اساس درک ما از علوم اعصاب در رواندرمانی را شکل دادهاند:
بیان ژن (Gene Expression) فرآیندی است که طی آن اطلاعات موجود در DNA به پروتئین یا RNA فعال تبدیل میشود و در نهایت، عملکردهای سلولی را تنظیم میکند. به زبان ساده، بیان ژن مشخص میکند که کدام ژنها در یک سلول فعال یا غیرفعال باشند و چه مقدار از یک پروتئین تولید شود.
بیان ژن شامل دو مرحله اصلی است:
🔹 کنترل رشد و عملکرد سلولها: هر سلول بدن ژنهای یکسانی دارد، اما بیان ژن تعیین میکند که یک سلول به نورون تبدیل شود یا سلول عضلانی.
🔹 پاسخ به محیط: عوامل محیطی مانند استرس، تغذیه، ورزش و حتی رواندرمانی میتوانند بیان ژن را تغییر دهند.
🔹 تأثیر بر بیماریها: تغییر در بیان ژن میتواند باعث بیماریهای ژنتیکی، سرطان، یا اختلالات روانی شود.
تحقیقات نشان داده که رواندرمانی میتواند بیان ژن را تغییر دهد. مثلاً در افراد مبتلا به افسردگی، درمان شناختی-رفتاری (CBT) میتواند باعث افزایش بیان ژنهایی شود که با انعطافپذیری عصبی و کاهش استرس مرتبط هستند.
به بیان ساده، بیان ژن مانند دکمههای یک کنترل تلویزیون است که مشخص میکند کدام کانالها (ژنها) فعال یا غیرفعال شوند، و این دکمهها تحت تأثیر محیط و تجربههای ما تغییر میکنند.
