کتوزیس یک حالت متابولیک است که بدن از چربی به جای کربوهیدرات برای تامین انرژی استفاده میکند. این وضعیت زمانی رخ میدهد که مصرف کربوهیدراتها به شدت کاهش یافته و گلوکز، که منبع اصلی انرژی برای بدن است، محدود میشود. یکی از رایجترین روشها برای ورود به این حالت، پیروی از رژیم کتوژنیک است.
رژیم کتوژنیک و ورود به کتوزیس
رژیم کتوژنیک، به طور کلی شامل محدود کردن مصرف کربوهیدرات به حدود 20 تا 50 گرم در روز است. در این رژیم، تمرکز بر مصرف چربیها (مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ، آجیل و روغنهای سالم) و کاهش مصرف پروتئین است، چرا که پروتئین میتواند در صورت مصرف زیاد به گلوکز تبدیل شود و روند ورود به کتوزیس را مختل کند.
استفاده از روزه متناوبنیز یکی از راههای تسریع ورود به کتوزیس است. این روش شامل محدود کردن زمان مصرف غذا به یک بازه 8 ساعته در روز و ناشتا بودن در 16 ساعت باقیمانده است.
علائم ورود به کتوزیس
برای تشخیص اینکه بدن شما وارد کتوزیس شده است یا خیر، میتوان از آزمایشهای خون، ادرار یا تنفس استفاده کرد که میزان کتونها را اندازهگیری میکنند. علائم عمومی کتوزیس شامل افزایش تشنگی، خشکی دهان،تکرر ادرارو کاهش اشتها است.
تغییرات انرژی در کتوزیس
با کاهش مصرف کربوهیدراتها و ورود به کتوزیس، ممکن است افراد دچار افت انرژی موقت شوند. این حالت که به "آنفولانزای کتو" معروف است، شامل علائمی نظیر تهوع، تحریکپذیری، خستگی، و مه ذهنی است. اما این علائم موقتی هستند و با تنظیم بدن به کتوز، سطح انرژی بهبود پیدا میکند.
پس از تطبیق بدن با کتوز، اکثر افراد افزایش قابل توجهی در سطح انرژی و وضوح ذهنی خود احساس میکنند. برخلاف انرژی کوتاهمدت ناشی از کربوهیدراتها، انرژی حاصل از کتونها پایدارتر است.
رژیم غذایی ایرانی و چالشها
در رژیم غذایی سنتی ایرانی، کربوهیدراتها مانند برنج، نان، ماکارونی و سیبزمینی بخش مهمی از وعدههای غذایی هستند. این موضوع چالشهایی را برای افرادی که به دنبال رعایت رژیم کتو هستند، ایجاد میکند. مصرف زیاد کربوهیدراتها منجر به افزایش سریع سطح گلوکز خون و ترشح انسولین میشود. در افرادی که مقاومت به انسولین دارند، این فرآیند میتواند به نوسانات سطح انرژی، احساس خستگی و میل به غذاهای شیرین منجر شود.
افزایش انرژی و کنترل قند خون با رژیم کتو
یکی از فواید اصلی رژیم کتو، بهبود سطح انرژیو کنترل قند خون است. این رژیم به کاهش مقاومت به انسولین کمک میکند و از نوسانات شدید سطح انرژی جلوگیری میکند. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 نیز میتوانند با مشورت پزشک از رژیم کتو برای کنترل بهتر قند خون خود استفاده کنند.
جمعبندی
رژیم کتوژنیک با محدود کردن کربوهیدراتها و افزایش مصرف چربیها، بدن را وارد کتوزیس میکند که در آن چربی به عنوان منبع اصلی سوخت مورد استفاده قرار میگیرد. این رژیم میتواند به بهبود انرژی، کنترل قند خون و افزایش بهرهوری بدن کمک کند.
نسخه کامل در کتونیا