زندگی شهری امروزه با تمام خوبیهایش مسبب مشکلات زیادی هم شده که یکی از شایعترین آنها چاقی و اضافه وزن است. مشکلی با یک نگاه به وفور یافت میشود. با توجه به اهمیت و شیوع زیاد چاقی، مقاله این سری التیام همین موضوع را مورد بررسی قرار داده.
چاقی اصلا چیست؟
چاقی، در تعریفی خیلی ساده میشود "نامتعادل بودن میزان دریافت انرژی از راه غذا و میزان مصرف یا سوخت انرژی در نتیجه فعالیت بدنی." پس از این تعریف میتوانیم متوجه شویم که مؤثرترین روش درمان چاقی هم کم کردن میزان دریافت انرژی و افزایش سوخت و ساز بدن است.
امروزه متخصصان پزشکی هم علت اصلی چاقی را کم تحرکی و ورزش ناکافی میدانند. علل شایع چاقی عبارتند از: تغيير رفتارهای جمعی، ساعات طولانی تماشای تلویزیون و فیلمهای ویدیویی و بازیهای كامپيوتری، زندگي مدرن و... . در كشورهای پیشرفته، افراد، بیشتر غذا میخورند و كمتر فعالیت میکنند. خوردن غذاهای آماده در خارج از منزل به خاطر مشغلههای امروزی، دليل ديگری برای چاقی در دنیای مدرن است. اين غذاها، بدون آن که تمام مواد غذایی لازم را به بدن فرد برسانند و به زبان دیگر مفید باشند، ميزان چربی بالایی را به فرد تحميل میكنند و در نهایت مفید که هیچ، مضر هم میشوند.
در دهه گذشته، شیوع چاقی 50 درصد افزایش یافته است. نوع رژیم غذایی و كاهش فعالیت بدنی عوامل اصلی این صعود ارقام شناخته شدهاند. چاقی عارضهای است كه پیشگیری از آن امكانپذیر است. پیشگیری از چاقی بسیار آسانتر، ارزانتر و مؤثرتر از درمان آن است.
رژیم درمانیهای الکی چاره کار نیست!
دیده میشود که در دورههای مختلف، رژیمهای متفاوتی مد میشوند و وعده کاهش وزنهای چشمگیر و ماورایی را به مردم میدهند، اما متاسفانه اغلب این نوع رژیمها جز اینکه مردم را در غار ناامیدی رها کنند، چیز دیگری در بر ندارند. در کل خیلی سخت میتوان گفت که کاهش وزن، یک فرمول مُعین یا وِرد جادویی خاصی دارد و نمیتوان ادعا کرد که یک رژیم غذایی وجود دارد که با به کارگیری آن تمام افراد میتوانند وزن خود را کاهش دهند، باید توجه داشت که هر کس نیازمند رژیم غذایی خاص خودش است. برای بدست آوردن بهترین نتیجه باید توجه خود را بر روی استراتژیهایی که مختص بدنتان است متمرکز کنید. در مرحله اول باید پاسخ سوالات زیر را مشخص کنید: ۱. علت چاقی چیست؟ ۲. میزان جدیت مشکل شما در چه حدی است؟ و آیا این امکان وجود دارد که مشکلات دیگری را برای سلامتی در کنار خود به وجود آورد؟ مثل دیابت، فشار خون و یا حتی افسردگی. پزشکانی که بیماری چاقی را در راس مطالعات خود قرار دادهاند، به این نتیجه رسیدند که با طرح ریزی درمانهای مناسب شانس زیادی را برای کاهش وزن وجود دارد و همچنین افراد میتوانند وزن خود را تا مدتها در همان حد نگه دارند. پس خیلی زود تند سریع، دست از رژیمهای سرخورد بردارید و به نزدیکترین پزشک تغذیه مراجعه کنید.
ورزش بهتر است یا رژیم؛ مسئله این است؟...
ورزش سنگين موجب افزايش برخی مواد در بدن و كاهش تمايل فرد به خوردن میشود؛ یعنی با كاهش موقتی اشتها روبهرو میشويم. در زمان استراحت ۵۰درصد از انرژی لازم برای سوخت و ساز بدن را چربیها و بقيه را، مواد قندی تأمين میکنند. در ورزشهای سبک مثل پیاده روی همچنان چربیها اين وظيفه را بر عهده میگیرند. اما با افزايش شدت ورزش مثل دویدن، سوخت و ساز قندها وارد میدان میشود. به همين دليل است كه متخصصان، ورزشهای سبک را برای كاهش وزن مفيدتر میدانند. شايد تعجببرانگيز باشد كه صرف مدت زمانی بسيار اندک، مثلاً حداقل روزی یک ساعت فعاليت بدنی به مدت ده روز، براي افزايش سوخت چربی بدن کافی و بسیار مناسب است. برای رسيدن به اين هدف در افراد سالمند، به هشت هفته زمان و مقدار بیشتری استمرار نياز داريم.
حالا بحث ورزش شد جا دارد که از یک فایدهی دیگر ورزش بگوییم؛ ورزش باعث افزايش ظرفيت تنفس عضلات میشود، يعني افراد ورزشكار ديرتر از سايرين خسته میشوند؛ پس ورزش روزانه را حتماً در برنامه خود قرار دهید تا کامروا شوید.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در سال ۹۷آماری تامل برانگیز را ارائه کرد که گفت: در ایران ۲۹ میلیون نفر دچار اضافه وزن و چاقی هستند که مرگهای ناشی از چاقی در کشور هم دو برابر گزارش شده است. پس دوستان التیامی! کمی بیشتر مراقب خود و دیگران باشید. اگر روزی چند دقیقه بیشتر به بدن خود برسید؛ ورزش کنید و غذاهای مناسبتری را استفاده کنید قطعاً هم از سلامتی بیشتر و هم از روانی شادتر بهره خواهید برد.