تحقیقات علمی بسیاری نشان داده است، که ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای سلامتی جسمانی است، رابطه نزدیکی با سلامتی روانی و به ویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری های روانی دارد.
علاوه بر ان ورزش تاثیر مهمی بر بهداشت روانی دارد، بهداشت روانی را می توان چنین تعریف کرد: “بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت قرار دارد و بهداشت یعنی توانایی کامل برای ایفای نقش های روانی و جسمی، بهداشت به معنای نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست”.
انجمن بهداشت روانی کانادا در یک دید جامع بهداشت روانی را در سه قسمت “نگرش های مربوط به خود، نگرش های مربوط به دیگران و نگرش های مربوط به زندگی” تعریف می کند. از نظر این انجمن، بهداشت روانی یعنی “توانایی سازگاری با دیدگاههای خود، دیگران و رویارویی با مشکلات روزمره زندگی.” بهداشت روانی افراد متاثر از عوامل متعددی است. از ضروری ترین نیازهای بشر که جزو شرط های اصلی بهداشت روانی به شمار می رود، آرامش خاطر، احساس امنیت، شادابی و نشاط است و ورزش یکی از راه های دست یابی به این امر مهم می باشد. ورزش و فعالیت های جسمانی نقش قاطع و موثری بر بهداشت روانی دارد.
تحقیقات بسیاری نشان داده است که ورزش علاوه بر اینکه ابزار ارزشمندی برای حفظ سلامت جسمانی است، رابطه نزدیکی با سلامت روانی و بویژه پیشگیری از بروز ناهنجاری های روانی نیز دارد. ورزش از اضطراب و افسردگی می کاهد و اعتماد به نفس را افزایش می دهد. شرکت در فعالیت های ورزشی به اجتماعی شدن، کسب مهارت و کفایت و همچنین دوست یابی و ارتباط سالم با همسالان کمک می کند. ورزشکاران معمولاً نسبت به افراد کم تحرک، اضطراب و افسردگی کمتری احساس می کنند. هم چنین ورزش در درمان افسردگی های مزمن و حاد تأثیر متعادل کننده ای دارد و در کاهش استرس نیز اثرگذار است.
ورزش نه تنها در معالجه افسردگی بسیار موثر است بلکه نقش به سزایی در جلوگیری از بازگشت این بیماری دارد و با توقف انجام حرکات ورزشی خطر بروز علائم افسردگی افزایش چشمگیری خواهد داشت. به گفته یکی از روانشناسان، مهم نیست که افراد افسرده به چه میزان ورزش می‌کنند، بلکه مهم این است که به طور مرتب روزانه وقتی را برای این امر اختصاص دهند.
در ایجاد احساس نشاط و شادابی حین ورزش ترسح مخدرهای طبیعی گروه اندروفین‌ها در مغز و غده هیپوفیز، نقش مهمی را ایفا می‌کنند. هنگام ورزش کردن، ترشح میانجی‌های عصبی – شیمیایی مثل اندروفین، انکفالین و سروتونین در خون افزایش یافته و با اثرات ضددرد و شادی بخش خود، قادرند در فرد نشاط و سرور ایجاد کنند. برنامه‌های منظم و متعادل ورزشی، مثل راه رفتن سریع به مدت بیست دقیقه در هر روز تولید اندروفین ها را برمی‌انگیزد و احساس نشاط را تقویت می‌کند.
هم چنین تحقیقات نشان می دهد که ورزش بر عملکردهای شناختی و هوش تاثیر مثبت دارد، البته پاره ای از محققان نیز بر این باورند که چنین رابطه ای وجود ندارد. بدون شک رشد حرکتی کودک در رشد ذهنی وی مهم و موثر است و آن طور که پژوهش های اخیر نشان داده اند میزان یادگیری کودک با سطح فعالیت های حرکتی و جسمی وی مربوط است. در نتیجه تمرینات ورزشی مداوم، میزان جریان خون در مغز افزایش می یابد.
منابع
