ابتلا به چاقی و اضافهوزن از کابوسهای ترسناک زندگی در هزارهٔ سوماند. برخلاف گذشتههای دور که چاقی نشانهٔ ثروت و مایه افتخار افراد بود، امروزه لاغری و تناسب اندام از کودکی در ذهن نسل ما حک میشود. شاید با خودتان فکر کنید که ممکن است استعداد چاقی داشته باشید یا کافی است که لاغر باشید تا بیمار نشوید؛ اما این گزارهها تا چه اندازه با واقعیت تطابق دارند. برای اینکه به باورهای نادرست دربارهٔ چاقی بدرود بگویید، مطلب پیش رو را از دست ندهید.
قرار نیست هر کس که به چاقی و اضافهوزن مبتلا باشد، فردی بیاراده و تنبل باشد. چاقی به چندین و چند عامل گوناگون بستگی دارد و موضوعی چندوجهی محسوب میشود.
مشغلههای روزمره، بهداشت و کیفیت خواب، سطح هورمونهای بدن، بیماریهای گوناگون، حتی فرهنگ، رفاه اقتصادی و طبقهٔ اجتماعی هم بر ابتلا به چاقی و اضافهوزن تأثیر میگذارند.
بنابراین با اولین باور نادرست خداحافظی میکنیم؛ قطعاً دیدهاید بسیاری از افرادی که وزن آنها در محدودهٔ نرمال قرار دارد، لزوماً ورزش نمیکنند، پس از برچسبزدن بر شخصیت و ارادهٔ افراد بر اساس چاقی یا لاغری آنان خودداری کنیم.
نباید تصور کنیم که با کاهش وزن و لاغری به اکسیر سلامتی دست پیدا میکنیم. بله، وقتی که وزن کم کنیم، خطرات احتمالی بروز بیماریهای قلبیعروقی، دیابت و بسیاری از عوارض دیگر هم کمتر میشوند اما تا به حال به عوارض و خطرات ناشی از کاهش وزن فکر کردهاید؟!
هنگام کاهش وزن، احتمال دارد که جسم و روان شما آسیب ببیند! ممکن است با اختلالات هورمونی، کاهش متابولیسم، تحلیل عضلانی، سوء تغذیه، چروکهای پوست، اختلالات خواب و عارضههای دیگر روبهرو شوید که به هیچ وجه رنگ و بوی سلامتی نخواهند داشت!
پس کاهش وزن باید زیر نظر متخصص انجام بگیرد که شاخصهای سلامتی شما را تحت نظر داشته باشد. حتی گاهی لازم میشود که به پزشک متخصص اعصاب و روان ارجاع داده شوید زیرا که ابتلا به اختلالات روحی و روانی هم میتواند از دلایل نداشتن تناسب اندام به شمار رود.
در نگرشی سطحی به موضوع کاهش وزن، این مفهوم را چنین تعریف میکنیم: نسبت میان کالریهایی که دریافت کرده و کالریهایی که مصرف میکنيم.
درست است که میزان کالری دریافتی بر روند کاهش وزن تأثیر دارد اما منابع تأمین کالری نیز اهمیت بالایی دارند. مواد غذایی شامل کربوهیدراتها، پروتئینها و چربیها بر بدن تأثیر دارند.
مثلاً فرض کنید که در وعدهٔ غذایی ناهار ۱.۰۰۰ کالری دریافت کردهاید. آیا دریافت این میزان کالری از یک برش نان سبوسدار، تکهای مرغ کبابی و سالاد با روغن زیتون با تأمین آن از خوردن یک ساندویچ چیزبرگر با سس مایونز برابر است؟
شاید شنیده باشید یکی از اقوام یا آشنایان که اتفاقاً لاغر هم بود، جان خود را بر اثر سکته مغزی از دست داد، چطور ممکن است که چنین اتفاقی بیفتد! آن هم وقتی که عدد روی ترازو وزن کاملاً نرمال را نشان میداد!
مهمتر از آنکه وزن کم کنید و عدد روی ترازو وزن ایدهآل شما را نشان دهد، محتویات رژیم غذایی و میزان فعالیتهای بدنی شما است. به جای آنکه هدفتان کاهش وزن باشد، مصرف متعادل مواد غذایی سالم و انجام ورزش را به عادتهای خود تبدیل کنید.
زمانی میگوییم که کاهش وزن موفقیتآمیز بوده است که سطح سلامت فرد افزایش پیدا کند. پایش فشار خون، قند خون، تعادل هورمونی و بسیاری از شاخصهای دیگر میتوانند موفقیت روند کاهش وزن را تعریف کنند.
خاطر نشان میشود که حتی شاخص تودهٔ بدنی (BMI) هم نمیتواند به تنهایی بر سلامت و تناسب اندام دلالت کند، وزن افراد که دیگر جای خود دارد. مثلاً، اگر دو مرد با قد ۱۸۰سانتیمتر و استخوانبندی مشابه دارای وزن ۸۰ کیلوگرم باشند، میزان تناسب اندام و سلامت آنها برابر است؟ به جز مواردی که در بالا توضیح دادیم، میزان بافت چربی و عضلات بدن نیز در تناسب اندام و سلامت افراد نقش دارند.
سلامتی مقولۀ پیش پاافتادهای نیست. دستیابی به سلامتی را نمیتوان با پیروی از باورهای نادرست تضمین کرد. اگر قصد دارید تا نه فقط برای پوشیدن لباسی با سایز پایینتر، بلکه برای سالمماندن کاهش وزن داشته باشید، در مورد این موضوع آگاهی پیدا کنید.
دربارهٔ رژیم غذایی مناسب خود با پزشکان متخصص مشورت کنید و از کارشناسان تغذیه برای تنظیم برنامهٔ غذایی کمک بگیرید؛ فعالیت بدنی خود را زیر نظر کارشناسان تربیتبدنی و مربیان ورزشی باتجربه را دنبال کنید؛ حتی اگر قصد دارید که تحرک شما به پیادهروی و نرمش محدود باشد، مطمئن شوید که نکات مهم را میدانید. اطلاعات خود دربارهٔ چاقی را از سایتهای زرد و شبکههای اجتماعی غیرقابل استناد کسب نکنید.
سپاس که تا انتهای این مطلب، ما را همراهی کردید.