قبل از شروع: تا الان واکنش ویرگول به تقاضای قبلی من، این بوده که آقای آجودانیان اون مطلب رو لایک کردند. نمیدونم این لایک رو باید به چه معنی تفسیر کنم. فعلا حسن نیت به خرج میدم و فرض رو بر این میذارم که در حال بررسی موضوع هستند. اما در این یکی، هم یه نقد جدید دارم و هم نقد قبلی رو بیشتر بازش کردم.
تا اینجایی که از ویرگول استفاده کردم، با مشکل چندانی روبرو نشدم. اما با توجه به هدفی که دارم، دو تا رویه غلط در ویرگول پیدا کردم. ایراد اول رو اینجا گفتم. بعد از این، کاربر علیرضا در این متن ایرادات مهمی بر قوانین ابهام و گنگی قوانین مکتوب ویرگول وارد کرد.
اما قبل از اینکه به دومین ایراد برسم، لازمه در مورد هدفم توضیح بدم.
هدف چیه؟ حضور در رسانهای که حقیقتاً آزاده، یعنی رسانهای که آزادی بیان داره.
در مورد آزادی بیان صحبت کردم. لازمه آزادی بیان شورا و جداله. من باید آزاد باشم هر عقیده، نظر، احساس و حتی قضاوت و حکمی رو بیان کنم، اما خب باید جواب منتقد رو بدم. لازمه آزادی بیان اینه که من با غیر خودم شورا و جدال کنم و اگه این وسط ثابت شد کسی اشتباه میکرده، باید از اشتباهش دست بکشه. این لازمه آزادی بیانه. رسانه آزاد، رسانهایه که این روحیه درونش جاریه و تنها این رسانه شایسته یه نظام حقیقتاً آزاد یا اسلامیه.
برای داشتن یه رسانه آزاد باید کاری کنم افراد واجد این روحیه بشن. یعنی اینکه حرف بزنند و به حرف دیگران گوش بدن، اما لازمه که هیچکس از نقدکردن و نقدشنیدن نترسه. در یه رسانه آزاد من حقّ دارم غیر خودم رو نقد کنم و غیر من حقّ داره از خودش دفاع کنه (به عبارت دیگه، وظیفه داره با من وارد بحث بشه). نتیجه بحث هر چی شد، همه باید بهش احترام بذارن. اگه کسی احترام نذاشت، باید باهاش برخورد جدی بشه (محدود یا مسدودکردن حساب کاربری).
وظیفه رسانه آزاد اینه که این فضا رو برای کاربرانش فراهم کنه. رسانه باید طوری قوانین بازی رو بچینه که این فضا ایجاد بشه. هر قانون یا رویهای که مخلِّ این فضا باشه، باید اصلاح بشه.
با توجه به این هدف، ویرگول دو رویه غلط داره. بد نیست یه بار دیگه اولین رویه غلط رو دقیقتر توضیح بدم.
اولین رویه اشتباه اینه که یه طرفه به قاضی میره. ویرگول با وجود اینکه در فضای مجازی واقع شده، اما خب جاییه برای اینکه افراد مختلف رو با یه هدف مشخّص دور هم جمع کنه و از این لحاظ فرقی با مسجد یا مدرسه نداره. ویرگول، واقعیه. در واقعیت، وقتی کسی به من توهین میکنه، من حقّ دارم ازش شکایت کنم. برای این کار پیش قاضی میرم و ماجرا رو براش تعریف میکنم. اما قاضی عادل به صرف شنیدن روایت من از ماجرا حکم صادر نمیکنه. قاضی قبل از صدور هر حکمی، از فرد توهینکننده میخواد تا روایت خودش رو بیان کنه. قاضی عادل بعد از اینه که حکم صادر میکنه. این رویه فعلی ویرگول، ظلمه. ویرگول حقّ نداره اول، نسخه صوتی من رو پاک کنه، بعد اطلاع بده. این حکم نه فقط در مورد نسخه صوتی که حتی برای مواردی مثل توهین و تحقیر و ... هم صادقه. من ممکنه عبارتی به کار ببرم که این عبارت در زبان من هیچ بار معنایی توهینآمیزی نداشته باشه. اما کسی که با زبان من آشنا نیست، ممکنه فکر کنه در حال توهینام. ویرگول نباید به صرف یک یا چند مورد گزارش و بدون بازجویی از من، مطالبم رو حذف یا حسابم رو محدود کنه.
اصلاح این رویه به ویرگول کمک میکنه تا به سرنوشت فضاهایی مثل توییتر و اینستاگرام دچار نشه.
اما دومین رویه غلط به سازوکار مسدودکردن (بلاک) مربوط میشه. توضیح میدم.
یه نظام حقیقتاً آزاد (یعنی نظامی که خودش رو طرف حقّ در نظر میگیره) اول به غیر خودش (حتی مخالفانش) اجازه میده تا مسائلشون رو مطرح کنند و بعد از طریق جدال، سفسطههای موجود در کلامشون رو آشکار میکنه. با این روش، اعتبار این افراد زیر نظر شخص ثالث از بین میره. طبیعتاً، در یه رسانه حقیقتاً آزاد همه مجازاند تا حرف بزنند، حتی دشمنان ملت (یعنی کسی مثل مصی علینژاد).
اما سازوکار فعلی مسدودکردن ویرگول، امکان نقد رو از بین میبره. ویرگول احتمالاً تحت تأثیر شبکههایی مثل اینستاگرام و توییتر این قابلیت رو به این شکل گذاشته که هر فرد مجازه تا سر خود سایر افراد رو مسدود کنه. مسدودکردن باید باشه و اصلا نیازه. اما اینکه هر کس هر زمان که عشقش کشید (یعنی بدون دلیل موجه) غیر خودش رو مسدود کنه، منجر به استبداد رأی میشه. امثال علینژاد به خاطر همین قابلیت اشتباه شبکههای اجتماعی غربیه که میتونن به این شکل جولان بدن. علینژاد قادره با یه کلیک منتقد خودش رو خفه کنه.
این سازوکار فعلی مسدودکردن، مانع از شکلگیری هر نوع نقدی و در نتیجه، منجر به ایجاد فضای خفقان و استبداد میشه (چیزی که در توییتر و اینستاگرام شاهدش هستیم).
ویرگول اگه میخواد آزاد باشه، این سازوکار هم اصلاح کنه.
بهترین روش اینه که هر کاربری که خواهان مسدودکردن غیرخودشه، با دلیل و مدرک به سراغ اعضای مدیریتی ویرگول بره و براشون مشخص کنه چرا دیگه نه خودش میخواد اون کاربر رو ببینه و نه میخواد اجازه بده اون کاربر این رو ببینه. ویرگول هم مثل یک قاضی عادل بعد از شنیدن روایت هر دو طرف از ماجرا، حکم صادر کنه.
رفع این و ایراد اهمیت زیادی داره. شاید الان چندان به چشم نیاد، اما در آینده ممکنه مهم بشه. بعدا در موردش توضیح میدم.