همه ی ما در کنار برنامه ریزی و پشتکار برای رسیدن به هدف، به عامل مهم و تعیین کننده ا ی به نام اعتماد به نفس نیاز داریم. داشتن اعتماد به نفس بالا راه شما را برای رسیدن به هدف و موفقیت هموارتر می کند.
قبل از توضیح اینکه اعتماد به نفس چیست باید این موضوع را مطرح کنم که دو عنصر مهم در اعتماد به نفس نقش دارند: اول خودکارآمدی و دوم عزت نفس
خودکارآمدی را زمانی احساس می کنیم که ببینیم خودمان مهارت هایی را خوب یاد گرفته ایم و در حال رسیدن به اهداف مهمی هستیم که در حیطه ی یک سری از مهارت ها قرار دارند. به عبارت دیگر خودکارآمدی یعنی اطمینان به این باور که " اگر در زمینه ی به خصوصی آموزش ببینم و سخت تلاش کنم ، حتما موفق خواهم شد." همین اطمینان باعث می شود، آدم ها چالش های سخت را به جان بخرندو حتی وقتی با مشکل روبرو می شوند دست از تلاش برندارند؛ چون دقیقا می دانند که چه می خواهند.
و اما عزت نفس داشتن یعنی خودمان را همانطور که هستیم بپذیریم و دوست داشته باشیم، فارغ از اینکه دیگران در مورد ما چه فکری می کنند. کسی که عزت نفس سالم داشته باشد نیازی به وانمود کردن ندارد. او می تواند نقص داشتن و کامل نبودن خودش را بپذیرد. البته بخشی از عزت نفس ما از اطرافیان مان می آید؛ وقتی که احساس می کنیم آن ها ما را قبول دارند، خودمان هم از خودمان مطمئن تر می شویم و احساس بهتری نسبت به خود پیدا می کنیم. البته که طبیعتا این بخش در کنترل ما نیست؛ اما بخش دیگر عزت نفس زمانی حاصل می شود که احساس کنید رفتارتان درست است، در کاری که انجام می دهید شایستگی دارید و اگر بخواهید می توانید به خوبی با دیگران رقابت کنید. این بخش از عزت نفس مهم است و کنترل آن هم دیگر دست خودتان است.
برخی معتقدند که اعتماد به نفس را می توان به تصدیق کننده ها و تفکر مثبت ایجاد کرد، اما فقط همین دو عامل کافی نیست. هدف گذاری و رسیدن به آن ها مهم است. زیرا رسیدن به اهداف است که شایستگی را بوجود می آورد. بدون داشتن شایستگی، اعتماد به نفسی هم بنا نخواهد شد. اگر شایستگی به عنوان معیاری برای سنجش اعتماد به نفس وجود نداشته باشد، آن وقت احساس اطمینانی که در انسان ها وجود خواهد داشت، کاملا سطحی خواهد بود و طبیعتا انبوهی از مشکلات، ناراحتی ها و شکست ها را هم به همراه خواهد داشت.
حالا چطور باید اعتماد به نفس ایجاد کنیم به طوری که هم متعادل و به اندازه باشد و هم بر پایه ی واقع گرایی بنا شود.
خبر خوب این است که تا وقتی تصمیم تان راسخ باشد و بتوانید با تمرکز کافی، اهداف تان را دنبال کنید، افزایش اعتماد به نفس هم کاملا شدنی است. مسرت بخش ترین بخش قضیه این است که کارهایی که باید برای ایجاد اعتماد به نفس انجام بدهید، برایتان موفقیت نیز به همراه دارد! اطمینانی به خودتان پیدا خواهید کرد که هیچ کس نمی تواند این اطمینان را از شما بگیرد.
شما از خیلی جهات بی نظیر هستید؛ به خودتان ایمان داشته باشید و بدانید هیچ کس مثل شما نیست. والت ویتمن شاعر آمریکایی می گوید: بدان که تو اینجایی و زندگی در تو جریان دارد و این مثنوی قدرتمند تا ابد ادامه خواهد داشت و تو بیتی از آن خواهی بود!
هیچ کس روی این کره ی خاکی مثل شما نیست و استعدادها و تجربیات شما را ندارد. شما منحصر به فرد هستید و اثری که در این دنیا از خود جای می گذارید هم منحصر به فرد است. اگر همه ی ما تمرکزمان را روی این بگذاریم که می خواهیم چه چیزی را به این دنیا اضافه کنیم و رسالتمان چیست؛ دیگر جایی برای مقایسه، حسادت یا پشیمانی نمی ماند. همه ی ما اینجاییم تا بیتی از این مثنوی باشیم.
وقتی تمام تلاشتان را بکنید و به موفقیت قول شرف بدهید با امکاناتی که در اختیارتان هست، نتیجه هر چه باشد احساس خوبی به شما خواهد داد و این حس اعتماد به نفس در تمام ابعاد زندگیتان بروز پیدا خواهد کرد. وقتی تمام زور و تلاشتان را بکنید دیگر از ریسک کردن نخواهید ترسید و حاضر می شوید دلتان را به دریا بزنید.
برای رسیدن به هر هدف، یک سری مهارت ها هم مورد نیاز است. بسته به اهداف خودتان این مهارت ها را شناسایی کنید و ببینید چطور می توانید درست و حسابی آن ها را کسب کنید. به مهارت های پیش پا افتاده و متوسط راضی نباشید و خودتان را برای رسیدن به هدف مورد نظر متخصص کنید تا اعتماد به نفستان افزایش پیدا کند.
هیچ نیازی نیست که همان اول راه، یک راه پیچیده و خلاقانه انجام بدهید! اصلا فکر کردن کامل انجام دادن( کمال گرایی) و عالی بودن را از ذهن تان بیرون کنید. برای شروع، از اینکه کارهای ساده را به خوبی انجام می دهید و موفق می شوید، لذت ببرید.
همه ی ما دائما با مشکلات دست و پنجه نرم می کنیم. نباید اجازه دهیم این موانع باعث از بین رفتن یا تضعیف اعتماد به نفسمان شوند و در عوض باید به آن ها به عنوان یک موقعیت برای قوی تر شدن نگاه کنیم.
غلبه بر مشکلات باعث شکل گرفتن و تقویت اعتماد به نفس می شود. زیباترین آهنگ ها، آثار هنری و ادبی را کسانی نوشته اند که مفاهیم تلخی مثل؛ ناامیدی، پوچی و از دست دادن عزیزان را تجربه و بر آن ها غلبه کرده اند.
برای خود اهدافی مشخص کنید و تا می توانید تلاش کنید تا هر طور شده به آن ها برسید. زمانی که احساس کنید از پس هر چه بخواهید بر می آیید، اعتماد به نفستان به طرز شگفت آوری بالا می رود و دیگر هیچ چیز جلودارتان نیست. می توانید آن قدر این فرایند را تکرار کنید تا در هر زمینه ای که می خواهید تبحر پیدا کنید.
تسلیم شدن در برابر ترس، بزرگ ترین عامل نابودکننده ی اعتماد به نفس است. همه ی ما تجربه های متفاوتی از مواجه شدن با ترس داریم، اما آنچه باعث تقویت شخصیت و حس اعتماد به نفس می شود شهامت و جسارت است نه ترس. اگر آدم اجتماعی ای نیستید و از ملاقات با افراد جدید و شرکت در مناسبت های اجتماعی هراس دارید، باید بدانید با ماندن در خانه و ترسیدن چیزی درست نمی شود. انجام دادن همیشه باعث تقویت اعتماد به نفس می شود. البته امکان دارد در اولین برخورد با ترس هایتان نتیجه ی مطلوبی نگیرید ولی مطمئن باشید اگر روند مدام و مستمری را در پیش بگیرید صد در صد هر بار نتیجه ی بهتری می گیرید و احساس بهتری راجب به خودتان خواهید داشت.
بعضی از جذاب ترین و خوش برو روترین آدم ها مشکل کمبود اعتماد به نفس دارند. به طور مثال؛ مرلین مونرو که یکی از زیباترین و جذاب ترین زنان دنیا به شمار می رفت، هرگز دید خوبی نسبت به خودش نداشت. او به اشتباه اجازه می داد تا نظر دیگران روی ذهنیتی که از خودش داشت تاثیر منفی بگذارد. ظاهر خوب و زیبا می تواند برای مدت کوتاهی باعث شود احساس خوبی در مورد خودتان داشته باشید ولی در بلند مدت به دلایل فراتری برای ساختن یک حس اعتماد به نفس مستحکم احتیاج دارید.
وقتی تن و بدن سالمی داشته باشید و ظاهرتان مرتب و آراسته باشد مسلما اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت. نباید اهمیت دادن به آراستگی و سلامت را با مقایسه کردن های بی مورد اشتباه گرفت. این مراقبت به معنای رسیدن به بهترین حالت از خودتان است. راحت ترین و خوشایندترین حالت ممکن برای شما.
همه ی ما گاهی اوقات حالمان بد می شود و با شک و تردید و سردرگمی دست و پنجه نرم می کنیم. در nlp به این حالت دره ی ناامیدی گفته می شود یعنی به اصطلاح، در دره ی ناامیدی قرار می گیریم. در این حالت می توانید موفقیت های گذشته را مرور کنید و لیستی بنویسید که شامل ده تا از مهم ترین و بهترین چیزهایی که در زندگی تان به آن ها رسیده اید، باشد. حتی اگر لحظه ای لبخند بر لب دیگری گشوده اید، می تواند موفقیت محسوب شود. لیست تان را به صورت زیبا و آراسته تهیه کنید و آخر هفته ها به آن سر بزنید و از موفقیت هایی که تابحال داشته اید لذت ببرید. این حس به شما انرژی و انگیزه می دهد. خواندن زندگی نامه ی بزرگان هم کمک شایانی می کند و حس اعتماد به نفس در شما تقویت می شود. مطمئن باشید اگر یک نفر توانسته است کاری را در جهان انجام بدهد شما هم می توانید.
در اینجا لازم است کم کم شروع کنید به مدیریت کردن و تغییر ذهن خودتان. شناسایی و شکست دادن خودگویی های منفی را یاد بگیرید تا اعتماد به نفستان را از بین نبرند. با تصویر سازی ذهنی می توانید ذهن خود را مدیریت کنید. در تصویر سازی یاد می گیرید که چگونه در ذهن خود تصور رسیدن به اهدافتان را بیافرینید، آن را تجربه کنید و از حس خوبش لذت ببرید. تصویر سازی ذهنی باعث می شود حتی سخت ترین اهداف هم شدنی به نظر بیایند. البته تا قبل از آن باید حس ارزشمندی را در خود تقویت کرده باشیم.
تا همین جا هم که پیش رفتید، احتمالا بوجود آمدن اعتماد به نفس را در خود احساس کرده اید. حالا وقت آن رسیده به خودتان فشار بیاورید و هدف تان را کمی بزرگ تر کنید . خود را متعهد سازید که برای رسیدن به موفقیت تلاش بیشتری کنید و مهارت هایی که دارید را به حیطه های تازه اما مرتبط گسترش دهید.
البته نباید دچار اعتماد به نفس کاذب شوید زیرا در این مواقع بیش از حد به خودتان فشار وارد می کنید و زمانی که از عهده ی انجام کاری بر نیایید دلخورده و اعتماد به نفس خود را کاهش می دهید. فقط به اندازه ی لازم و در حد توان خود به خودتان فشار وارد کنید و کار را به افراط و تفریط نکشانید؛ در این زمان متوجه می شوید که به سرعت به اعتماد به نفس تان به سرعت افزوده می شود.
و در آخر ذکر این نکته حائز اهمیت است که تنها زنده بودن و نفس کشیدن لازم نیست تا بتوانید به خواسته ها و اهدافتان برسید. مادامی که زنده باشید ولی جسم و بدن سالمی نداشته باشید نمی توانید زندگی را زندگی کنید. باید مراقب سلامتی جسم و بدن تان باشید، ورزش کنید، غذای سالم و مفید بخورید، از تنش ها و حاشیه های اجتماع و از شنیدن اخبار کذب دوری کنید. اگر بدن و جسم سالمی داشته باشید می توانید به خواسته هایتان برسید و در نهایت یک حس اعتماد به نفس عمیقی را تجربه کنید.
