ما انسانها در قرنی زندگی میکنیم که هرروز مجبور به تحمل مقدار زیادی اضطراب هستیم، در بسیاری از لحظات مثل مطالعه کردن، تماشای فیلم و گردش در طبیعت بهجای لذت بردن از این فرصتها، حس اضطرابی به سراغ شما میآید که دیگر این لحظات برای شما آرامشبخش نخواهد بود.
اگر به دنبال کنترل اضطراب نرویم بهسادگی ما را به حال خود نخواهند گذاشت، در وجود ما لانه میکند، اضطرابی که انکار کردهایم سیستم بدن را تحتفشار و تنش قرار میدهد، دچار تیکهای مضر میشویم. ناتوانی جنسی، ناتوانی شغلی، اعتیاد به الکل یا علاقهی مفرط به پورنو گرافی. سرانجام دست به رفتارهای نامناسبی میزنیم، تصمیمات نادرستی میگیریم، با رفتارهای زننده افرادی را که دوست داریم از دست میدهیم و با عملکرد ضعیف شغل خود را از دست میدهیم، اما چگونه اضطراب خود را کنترل کنیم؟
اضطراب چیست؟
ما امروزه در جهان نامطمئن در حال حرکت هستیم. زندگی بیشازحد نگرانکننده است. در دنیای مهآلود زیست میکنیم که هرروز باید منتظر اتفاقات تلخ و ناگواری باشیم و بسیاری از رویدادهای آینده برای قابل ما پیشبینی نیستند. تمام این گزارهها به این معناست که باید در طول روز حجم بالایی از اضطراب را تجربه کنیم.
اضطراب احساس ناخوشی، نگرانی یا تنشی است که ما در پاسخ به شرایط تهدیدکننده یا فشارزا ارائه میدهیم.
بهکارگیری روشهای مثل تنفس عمیق، خوردن قهوه، صحبت با یک دوست، تماشای فیلم، رفتن به طبیعت، فکر کردن به اتفاقات خوب زندگی همگی راهکارهای موقتی برای کنترل اضطراب هستند. نمیتوان اضطراب بهطورکلی از بین برد اما میشود راهکاری به کار گرفت که در کنار داشتن اضطراب بتوان زندگی شاد و سالمی را تجربه کرد.
تعمق فلسفی
آلن دوباتن در کتاب خودشناسی روشی را برای کنترل اضطراب معرفی میکند، رویکرد دوباتن بر اساس ایدههای است که بهواسطهی سنت فلسفی غرب به ما رسیده است، این رویکرد تعمق فلسفی نام دارد، راهکاری که مبتنی بر این فرض است که بخش زیادی از مشکلات ذهنیمان از افکار و احساساتی ناشی میشوند که گرهشان باز نشده، بررسی نشده و با دقت کافی به آنها توجه نشده است.
تعمق فلسفی باید در مواقعی از روز انجام شود که انتظار کار خاصی از ما نمیرود. میتوانید این کار رازمانی که روی تخت یا مبل دراز کشیده باشیم، درحالیکه دفتر و قلمی را به دست داریم انجام دهیم. طی جلسهی تعمق فلسفی، باید به همهی اضطرابهایمان فرصت بدهیم که خودشان را درک کنند، زیرا سهچهارم پریشانی ما ناشی از این نیست که چیزهایی نگرانکننده وجود دارند، بلکه ناشی از آن است که به نگرانیهایمان فرصت لازم و کافی نمیدهیم که درک شوند و بدین ترتیب خنثی میگردند. وقتی اضطرابهایمان به نحوی روشمند نظم و ترتیب یابند و به آنها پرداخته شود، بی اعصابیمان نیز بهطورکلی افول خواهد کرد. باید با اضطرابهایمان شاخبهشاخ شویم. باید خودمان را مجبور کنیم که تصور کنیم اگر پیشگوییهای فاجعهآمیز این اضطرابها واقعاً رخ دهند، چه اتفاقی خواهد افتاد: اگر هر آنچه در ما احساس نگرانی مبهم ایجاد میکند واقعاً پیش بیاید، چه برسرمان خواهد آمد؟ کدام خطرها واقعی هستند؟
بازی کردن با وخیمترین وقایع، یکی از بهترین راهها است که یک نگرانی آزارنده را بالاخره خنثی کنیم. بایستی با بدترین نگرانیهایمان تکبهتک روبه شویم تا دریابیم که اکثرشان چندان ناظر به هیچ خطر جدیای نیستند.
مراحل تعمق فلسفی چیست؟
1.نوشتن موضوعات
موضوعهایی را روی کاغذ بیاورید که بیش از دیگر چیزها باعث اضطرابتان هستند، دستکم هشت نمونه بیابید. هر نمونه را صرفاً با یک کلمه یا صرفاً چند کلمه بیان کنید. در فهرست زیر نمونههایی را بیابید که ممکن برایتان اضطرابآور است:
2. واگشایی عملگرایانه
آرامش و تسکین بزرگتر زمانی فرامیرسد که یک اضطراب را ((واگشایی کنیم)) و محتویاتش را بکاویم. با روش زیر میتوانید اضطراب خود را واکاوی کنیم. یکی از موضوعات را در نظر بگیرید و پرسشهای زیر را از خودتان پرسید، میتوانید پاسخ این سؤالات را روی برگهی کاغذ بنویسید.
1. باید چه گامهایی برداری؟
2. دیگران باید چهکارهایی بکنند؟
3. بعد باید چه اتفاقی بیفتد؟
بسیار مفید است اگر هنگام بررسی یک موضوع، مجال دهید که آن جنبهی آرام و همدلانهی وجودتان یا یکی از دوستانتان باحوصلهی تمام توضیحات دقیقتان را دربارهی کارهای لازم بشنود. در این حالت دیگر با اضطراب سروکار نداریم، بلکه اکنون با مجموعهای از گامها سروکار داریم. چهبسا همه آنها گامهایی ساده نباشند، اما دستکم برایتان روشنتر است که هر یک از آن گامها قرار است چه نتیجهای داشته باشند.
از اضطراب فرار نکنید
زندگی امروز، بشر را مجبور کرده است که مقدار بالایی از اضطراب را تحمل کند. احساس ناخوشی، که ما در پاسخ به شرایط تهدیدکننده یا فشارزا ارائه میدهیم، بهشدت سلامت ما را تحت تأثیر قرار میدهد و به بدن ما آسیبهای فراوانی را وارد میکند. شاید برای مقابله با اضطراب بخواهید از آن فرار یا انکار کنید اما اضطراب در وجود شما قرار دارد و باعث میشود حس خوب و لذت زندگی کردن را از دست بدهید و حتی در مهمانی و تماشای فیلم مجبور به تحمل حس ناخوشایندی باشید. آلن دوباتن با معرفی روش تعمق فلسفی بیان میکنند که باید احساسات را خود را واکاوی کنید و بهجای فرار از آن با آن روبهرو شوید. بعد از اجرای روش تعمق فلسفی شما با گامهایی روبهرو هستید که با انجام آنها میتوان زندگی لذتبخشی را تجربه کنید.