آنالیز رقبا همیشه یکی از فعالیت های متداول مدیران و صاحبان کسب و کار بوده است. در گذشته کسب و کارهای سنتی معمولا از طریق اخبار یا سر زدن به محل مغازه اطلاعات محدودی را کسب می کردند. اما در فضای آنلاین اطلاعات بسیار بیشتری را می توانید پیدا کنید؛ کافی ست بدانید دنبال چه چیزی هستید و از چه ابزارهایی برای تحلیل رقبای خود استفاده کنید. در برخی موارد مدیران با بررسی نمونه های موفق خارجی به الگوبرداری از آنها اقدام می‌کنند در این حالت نیز نیاز به بررسی وجود دارد. در هر دو حالت این مقاله برای شما راه‌گشا خواهد بود.
در ابتدا باید مشخص شود که رقیب شما در چه بسترهایی فعالیت می کند. آیا وبسایت دارد؟ آیا در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام فعالیت می کند؟ آیا در یوتیوب یا آپارات فعالیت می کند؟ آیا اپلیکیشن دارد؟ و سوالاتی از این دست که بسترهای فعالیت را مشخص می کنند. اکنون که بسترها مشخص شد برای هر کدام از ابزار مناسب استفاده می کنید و معیارهای مشخصی را در آنالیزهای خود دنبال خواهید کرد. در این مقاله سعی داریم چگونگی تحلیل سایت را بررسی کنیم. ابتدا معیارهایی برای بررسی را بیان کرده و سپس تعدادی از معروف ترین ابزارهای آنالیز وب را معرفی می کنیم.
به صورت کلی ابزارهای آنالیز در فضای دیجیتال میزان فروش را به صورت دقیق مشخص نخواهند کرد. چرا که ممکن است فروش به صورت کاملا آنلاین نباشد و مشتری پس از تماس یا به صورت حضوری اقدام به خرید کند. حتی در حالت فروش کاملا آنلاین نیز اطلاعات فروش جزو اطلاعات محرمانه هر شرکت بوده و ابزارهای دیجیتال آن را مشخص نخواهند کرد. اما این ابزارها شیوه و عملکرد رقبا یا نمونه های شما را مشخص خواهند کرد که به شما تصویر خوبی از وضعیت کسب و کارهای دیگر ارائه می دهد.
بیشتر بخوانید: یک برنامه بازاریابی دیجیتال شامل چه مواردی باید باشد؟
1) ترافیک ورودی:
به منظور بررسی کامل یک سایت باید چندین موضوع رو مورد توجه قرار داد. اول اینکه ورودی ترافیک سایت از چه منابعی است؟ از طریق موتورهای جستجو، شبکه های اجتماعی، ایمیل، به صورت مستقیم یا از سایت های دیگر؟
پس از مشخص شدن میزان ورودی ترافیک از هر مسیر، وارد جزییات بیشتری می شویم. از چه شبکه های اجتماعی وارد سایت می شوند؟ اینستاگرام، تلگرام، توییتر یا لینکداین؟ کاربران با جستجوی چه کلماتی از طریق موتورهای جستجو به سایت هدایت می شوند؟ یا چه تبلیغاتی در چه سایت هایی کاربران را به سایت موردنظر هدایت می کند؟
اکنون ممکن است از خودتان بپرسید این اطلاعات چه کاربردی برای شما دارد؟ جواب ساده ست. رفتار مشتریان خود را متوجه می شوید! فرض کنید در حوزه فروش کیف و کفش فعالیت دارید. برای شما مهم است که بدانید کاربران شما از چه طریقی اقدام به خرید می کنند. برخی ممکن است با جستجوی عباراتی مانند "قیمت کیف چرم" در موتورهای جستجو مانند گوگل به دنبال محصول بگردند برخی نیز ممکن است با دیدن یک تبلیغ جذاب در یک سایت خبری به سایت مراجعه کنند و برخی نیز با دیدن یک عکس جذاب در صفحه اینستاگرام برای خرید آن وسوسه شده و وارد سایت شوند. به عبارتی شما با کسب اطلاعات از رقیبان خود رفتار مشتریان و اینکه آنها چطور کاربران را به سایت هدایت می کنند، درک خواهید کرد.
2) رفتار کاربران در سایت:
پس از اینکه مشخص شد ترافیک ورودی در سایت چگونه است، نوبت به بررسی رفتار مشتریان می رسد. احتمال این وجود دارد که ترافیک ورودی به سایت محتوای موجود را نپسندند یا ساختار سایت حالت پیچیده ای داشته باشد و کاربر نتواند نیاز خود را در آن برطرف کند. چند معیار برای این بررسی وجود دارد که اهمیت بالایی دارند
1) نرخ پرش یا bounce rate: درصد کسانی است که با دیدن یک صفحه از سایت از آن خارج می شوند نسبت به کل بازدیدکنندگان سایت. قاعدتا اگر سایت برای کاربران مناسب باشد صفحات مختلفی از آن را مشاهده می کنند و درنتیجه این نسبت پایین می آید. بنابراین هرچه این درصد کمتر باشد به معنی این است که کاربران از سایت و محتوای آن رضایت دارند.
2) متوسط بازدید یا pageview per visitor: بدین معنی که هر کاربر با ورود به سایت به طور متوسط چند صفحه از سایت را بازدید می کند. طبیعی است که هرچه این رقم بالاتر باشد به معنی تعامل بیشتر کاربر با سایت بوده و بهتر است.
3) متوسط ماندگاری کاربران یا time on site: این مقدار متوسط زمانی است که هر کاربر در سایت حضور دارد. مقادیر این معیار نیز مانند معیار قبلی هرچه بیشتر باشد بهتر است.
این موارد دید کلی به شما در خصوص میزان تعامل کاربر با سایت نشان می دهد. با بررسی تعدادی از سایت ها می توانید متوسط هر کدام از این مقادیر را برای حوزه صنعت خود پیدا کنید و سپس با بررسی سایت خود وضعیت تعامل کاربران با سایتتان را مشخص کنید.
1) سایت alexa
یکی از بهترین مراجع برای بررسی سایت ها می باشد. بگذارید با بررسی سایت ویرگول، توضیحات بیشتری را ارائه دهم. ابتدا آدرس زیر را در مرورگر خود وارد کنید و در بخش siteurl ادرس سایتی که می خواهید بررسی کنید را وارد کنید.
https://www.alexa.com/siteinfo/siteurl
برای بررسی سایت ویرگول، ادرس virgool.io را وارد کرده و به چنین صفحه ای برخورد می کنیم:
در سمت راست صفحه کلمات کلیدی که در این سایت به کار برده شده مشخص شده. اینکه کدام موارد گپ است و کدام مورد نیاز به بهبود دارد و در کدام موارد می توان به راحتی به رتبه ی خوبی رسید. این اطلاعات مانند نقشه گنج هستند و به شما کمک می کنند کلمات کلیدی موردنظر را سریع تر پیدا کنید. در سمت چپ میزان شباهت با برخی دیگر از سایت ها مشخص شده که اغلب رقیب مستقیم و غیرمستقیم این سایت هستند. اطلاعات در خصوص ردیف وسط در ادامه توضیح داده خواهد شد.
اگر صفحه را اسکرول کنید اطلاعات تکمیلی در خصوص کلمات کلیدی ارائه شده است. سایت الکسا 5 مورد از کلمات را به صورت رایگان نشان می دهد و برای مشاهده بقیه موارد باید اکانت پولی آن را خریداری نمایید.
در عکس زیر معیارهای گفته شده به همراه مقایسه با 3 ماه گذشته بیان شده است. میزان ترافیک ورودی از طریق جستجو نیز مشخص شده است. همچنین در نمودار سمت چپ محل جغرافیایی کاربران مشخص شده است.
یکی دیگر از سایت هایی که برای تحلیل به کار می رود سایت similarweb می باشد. در صفحه اول این سایت با ورود ادرس سایت در باکس ابتدایی، تحلیل کامل این موارد را مشاهده خواهید کرد. یکی از تفاوت های سایت similarweb با الکسا در بررسی کاربران موبایلی می باشد. سایت الکسا کاربران اپلیکیشن یا از طریق موبایل را معمولا در نظر نمی گیرد در حالیکه سایت similarweb به‌روز بوده و این کار را انجام می دهد. بنابراین اگر سایتی را تحلیل می کنید که اپلیکیشن یا نسخه موبایل قوی دارد بهتر است از ابزار similarweb استفاده کنید. تحلیل میزان ورودی به سایت در similarweb نسبت به الکسا کاملتر می باشد و همه ی بسترها را پوشش می دهد.
یکی از امارهای جالب این سایت نمودار سایت های قبلی و بعدی می باشد. مطابق تصویر زیر این آمار به شما می گوید که کاربران دقیقا قبل از ورود به سایت در کجا بودند و پس از خروج از سایت به کجا می روند.
چرا آمارهای تحلیل وب متفاوت است؟ باید به کدام آمار اعتماد کنم؟
اگر یک سایت را با کمک الکسا و similarweb تحلیل کنید متوجه می شوید که در برخی آمارها با هم تفاوت دارند. واقعیت این است که هیچکدام عدد دقیق را مشخص نمی کنند اما به صورت کلی آمار الکسا ترافیک اپلیکیشن موبایل و کاربران موبایلی را در نظر نمیگیرد اما سایر آمار آن مورد اطمینان تر است.
یکی از کاملترین ابزارها که نه تنها سایت را تحلیل می کند بلکه کلمات کلیدی پیشنهادی نیز به شما ارائه می دهد.
این ابزار برای کسب و کارهایی که میخواهند از تبلیغات گوگل استفاده کنند بسیار کاربردی است چرا که میزان ترافیک ورودی از طریق موتورهای جستجو و کلمات کلیدی مختلف را مشخص می کند. علاوه بر این اگر سایت از گوگل ادورز استفاده کرده باشد نیز نوع تبلیغ و میزان ترافیک ورودی را مشخص می کند. به صورت کلی این ابزار برای افرادی که میخواهند در حوزه SEO و ورود ترافیک از طریق آن فعالیت کنند بسیار کاربردی و مفید است.
با کمک این ابزارها میتوان تا 90% نیاز برای تحلیل وبسایت را برطرف کرد. ابزارهایی مانند SEMrush و siteliner نیز می توانند کمک کننده باشند. اگر قصد دارید سایت خود را تحلیل کنید بهترین و دقیق ترین ابزار، google analytics می باشد. با قرار دادن کد مخصوص در سایتتان می توانید به صورت دقیقتری آمارهای فوق را داشته و از آنها برای بهبود استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: معرفی محصول یا توسعه بازار در دوران رکود!
بیشتر بخوانید: انواع تبلیغات دیجیتال چیست؟
به عنوان نکته آخر لازم به ذکر است که تحلیل وبسایت ها فعالیتی یک‌باره نیست بلکه باید به صورت دائم سایت های رقیب و نمونه های موفق و از همه مهم تر سایت خود را پایش کرد.
