این روزها، هر کسی بعد از خواندن 2 مقاله و مشاهده چند ویدیو از یوتیوب، یک پیج اینستاگرام راه‌اندازی می‌کند و در آن بدون توجه به مسئولیت‌های اجتماعی و تبعات گفته‌هایش، راهکارهایی برای درمان انواع مختلف بیماری به مخاطبان می‌دهد.
در این میان هر از گاهی هر کدام از این اساتید گرامی گریزی هم به تمرین مدیتیشن زده و با بیان گفته‌های شگفت‌انگیز در موردش، عملا باعث می‌شوند اعتبار این تمرین در میان مردم کاهش پیدا کند. مدتی پیش هم مشاهده کردم که عزیزی در مورد تاثیر زیاد مدیتیشن روی لاغری صحبت می‌کرد و البته در اینستاگرام، خودش را به یک مضحکه تبدیل کرده. با توجه به این، در این مقاله می‌خواهم به شکل علمی تاثیر داشتن یا نداشتن مدیتیشن بر لاغری را بررسی کنم.
نکته: مفاهیم این مقاله ارتباطی به گفته‌های غیر علمی در مورد مدیتیشن مثل مدیتیشن چاکرا، چشم سوم و... نداشته و در مورد مدیتیشن سکولار یا همان مدیتیشن غیر دینی است که با اهداف سلامتی انجام میشود.
اگر یادتان باشد، مدتی خیلی‌ها می‌گفتند برای لاغری باید قهوه زیاد بخورید! بعد از آن اما مشخص شد که تاثیر چربی‌سوزی قهوه بسیار کم‌تر از چیزی است که تصور شده. چند سال بعد، بعضی دیگر ادعا کردند قهوه سبز یا همان قهوه بو داده نشده، باعث لاغری میشود. اما دوباره این بار هم مشخص شد که این قهوه‌ها با آسیب زدن به معده باعث ایجاد کمی احساس سیری خواهد شد.
در مورد مدیتیشن هم به همین شکل! بعضی‌ها می‌گویند مدیتیشن با انجام واکنش‌های فیزیکی و... باعث چربی سوزی میشود در حالی که هیچ تحقیقی تا الان این موضوع را ثابت نکرده. بنابراین می‌توانیم بگوییم به طور کلی این ادعا رد میشود. اما در عین حال مدیتیشن روی لاغری تاثیر دارد! چطور؟
اجازه بدهید ادامه مقاله را به زبان علمی جلو ببرم:
در سال 2017 یک تحقیق گسترده (متا آنالیز) انجام و مشخص کرد که روش‌های کاهش وزن معمول مثل ورزش کردن و رژیم گرفتن، روی کاهش وزن افراد تاثیر دارد اما در اغلب مواقع وزن آن‌ها بعد از تمام شدن برنامه ورزشی یا رژیم دوباره باز می‌گردد! (منبع) در همین تحقیق اینطور آمده بود که راهکارهای مبتنی بر ذهن آگاهی و مدیتیشن هم در کاهش وزن و هم در حفظ آن، موثرتر بوده‌اند.
به سراغ تحقیق بعدی برویم. طی یک تحقیق دیگر در سال 2017، مشخص شد که بالا بودن سطح کورتیزول یا همان هورمون استرس با تداوم چاقی ارتباط دارد. (منبع) در ادامه تحقیق گسترده دیگری هم در مورد تاثیر مدیتیشن بر استرس انجام شده و نشان داده که مدیتیشن به کاهش سطح کورتیزول کمک زیادی می‌کند! (منبع) پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که مدیتیشن با کاهش استرس و اضطراب به لاغری بدن کمک می‌کند. (البته نه در حدی که به عنوان راهکار اصلی لاغری استفاده شود.)
خب، اینجا به بخش اصلی مقاله رسیدیم. در واقع اگر بخواهیم ادعا کنیم مدیتیشن باعث لاغری میشود، بهتر است به این مزیت آن استناد کنیم! از چه حرف می‌زنم؟
ببینید، اغلب ما آدم‌ها به دلیل ذهن آگاه نبودن و همینطور داشتن احساسات مختلف مثل استرس و خشم، یا زمانی‌که گرسنه نیستیم به خوردن روی می آوریم یا اصلا وقتی گرسنه هستیم، بیشتر از حد نیاز بدن‌مان غذا می‌خوریم. به زبان دیگر ما از غذا خوردن برای کاهش احساسات بدمان کمک می‌گیریم.
حالا مدیتیشن از طرفی با افزایش آگاهی ذهنی به ما کمک می‌کند بفهمیم دقیقا کِی گرسنه نیستیم و باید از غذا خوردن دست بکشیم، از طرفی دیگر هم با افزایش توانایی کنترل روی واکنش‌های احساسی و همینطور کاهش استرس و اضطراب، باعث میشود کم‌تر به سراغ خوردن احساسی برویم! (منبع) این مورد مخصوصا برای آن‌دسته افرادی که پرخوری زیادی دارند، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
به عنوان کلام آخر، تا امروز تحقیقی وجود نداشته که ثابت کند مدیتیشن باعث چربی‌سوزی میشود. اما تحقیقات و متاآنالیزهای معتبر تایید کرده‌اند که مدیتیشن با کاهش کورتیزول و همینطور کاهش میل انسان به پرخوری احساسی، می‌تواند باعث لاغری شود.
منابع:
