گیاهخواری یکسبکزندگی باستانی در میان انسانهاست که از قرن گذشته در کشورهای مختلف طرفدارانفراوانی یافته و باسرعتزیادی درحال گسترش است. دلایل گیاهخواران برای این کار متفاوت و متنوع است، از دلایل دینی و فلسفی و سلامت اخلاق حقوقحیوانات، محیطزیست و دلایل اقتصادی.
گیاهخواری در آیین هندو و همچنین برخی دیگر از ادیانباستانی هند همچون جین و ویشنا جزو تعالیم دینی است که در سایر ادیان نیز همچون یهودیت زرتشتی، بودایی، کنفوسیوس، تانو، شینتو و اسلام نیز بهشکل نسبی مورد توصیه قرار گرفته شدهاست.
در قرآن در مقابل سیصدوپنجاهوهفت بار استفاده از نام میوههای مختلف، تنها دوبار واژه گوشت بهکار رفتهاست. آموزههای دینی مسلمانان را به استفاده محدود از گوشت توصیه کردهاند. سازمان جهانی گیاهخواران مسلمان نیز فعالیت خود را آغاز کردهاست. گیاهخواران در کشورهای نپال و بوتان در اکثریت هستند و در هند نیز یکسوم مردم نیز گیاهخوارند.
بیشاز نیمی از گیاهخواران جهان در هند زندگی میکنند. در کشورهای انگلیس، ایتالیا، اتریش و آلمان با حدود ده درصد بیشترین فراوانی گیاهخواران در خارج از آسیا دیده میشود. از نظر سبک زندگی کشورهای جنوب و جنوبشرقی آسیا را بهشت گیاهخوران نامیدهاند.
گیاهخوران انواع و مراتبی دارد که حداقل آن پرهیز از گوشتقرمز و حداکثر آن خامگیاهخواری است. نکته مهم درباره گیاهخواری، درصد بالای برگشت بهتغذیه عادی در میان پیروان گیاههواری غیر دینی در سراسر جهان است. همچنین بسیاری از مردمان بهگیاهخواری دورهای یا تفننی و استفاده حداقلی از گوشت قرمز و استفاده بیشتر از سبزیها روی آوردهاند.
با احتساب ایشان مجموعه گیاهخواران و علاقهمندان بهانواع مختلف آن را تا یک میلیارد نفر تخمین زدهاند که از آن میان مگان (گیاهخوار مطلق) و دو دهم درصد خامگیاهخوار هستند. انجمنهای مختلف گیاهخواران در سراسر جهان بهفعالیت مشغولند و از طریق اتحادیهبینالمللی گیاهخواری با هم تماس دارند.
روز اول اکتبر بهعنوان روزجهانی گیاهخواری در کشورهای مختلف گرامی داشت میشود. همچنین گیاهخواری اخلاقی بهعنوان یک دین در انگلستان بهعنوان اولین کشور جهان در حال ثبت است. گیاهخواری در جهان با جبشهای محیطزیستی، کانترکال چرال(فرهنگهای غیررسمی و معترض) و فمنیسم پیوندهای جدی دارد.
حدود دو سوم گیاهخواران غیر هندی جهان زنان هستند. در ایران نیز از دهههای پیش انواع گیاهخواری ترویج میشده و ز به روز جمعیت گیاهخواران فزونی مییابد.
این اقبال در میان طبقه جوان، روشنفکر و هنرمند و همچنین علاقهمندان بهیوگا، ورزشهای غیر رقابتی و عرفانهای شرقی وسیعتر بودهاست.
بنابر امار حدود سیهزار خامگیاهخوار در ایران زندگی میکنند. همچنین مشکلات معیشتی و اقتصادی سبب اشاعه این فرهنگ در بخشی از طبقاتاجتماعی شدهاست. بازار موادخام و مواد فرآوری شده مورد نیاز گیاهخواران از بازارهای رو بهرشد در ایران است. در شرکت میوه و سلامت معین برنامههایی برای تولید این محصولات خاص پیشپینی شده و جدا از آن در کسبوکار میوان هم این موضوع مورد توجه و هدفگیری قرار گرفتهاست.