موسیقی از دوران باستان وجود داشته و امروزه بخش مهمی از هر فرهنگ شناخته شده ای است. موسیقی می‌تواند جسم وفکر شما را با ضرب آهنگ به حرکت درآورد، خلق و خوی شما را بهتر کند و حتی به شما کمک کند یک خاطره دلنشینِ قدیمی را به یاد آورید. آیا می دانستید که موسیقی می تواند فواید دیگری برای سلامتی به همراه داشته باشد؟ دانشمندان در حال بررسی راه های مختلفی هستند تا نشان دهند موسیقی باعث تحرک بدن و ایجاد ذهنی سالم ترمی شود.
دکتر رابرت فینکلشتاین، عصب‌شناس که دپارتمان موسیقی و سلامت NIH (National Institutes of Health موسسه ملی بهداشت آمریکا) را رهبری می‌کند، می‌گوید: زمانی که به موسیقی گوش می‌دهید و یا زمانی که یک ریتم موسیقی ایجاد می‌کنید، بر نحوه تفکر، احساسات، حتی نحوه حرکت بدن خود تأثیر مثبت می‌گذارید.
مغز یک مرکز پردازش اطلاعات بسیار پیچیده است، درواقع مرکز کنترل سیستم عصبی ما است، شبکه ای از سلول های عصبی که پیام ها را به سرتاسر بدن منتقل می کند. یک مغز سالم سعی می کند دنیای اطراف و اطلاعات موجود در آن ،از جمله صدا و موسیقی را به درست ترین شکل درک کند.
دکتر نینا کراوس، عصب شناس دانشگاه نورث وسترن، توضیح می دهد: "صدا یک نیروی مهم وعمیق در زندگی ما است." هر چه پردازش صدا را در مغز بیشتر انجام دهیم، قدرت مغز در درک صدا و دنیای اطرافمان بهتر می شود. گوش دادن به موسیقی این کار را بیش از هر صدای دیگری برای ما بهتر انجام می دهد.
موسیقی و سایر صداها به صورت امواج صوتی وارد گوش می شوند. این امواج ارتعاشاتی روی پرده گوش ایجاد می کنند که به سیگنال های الکتریکی تبدیل می شوند. سیگنال های الکتریکی از عصب شنوایی به قشر شنوایی مغز حرکت می کنند. این ناحیه، صدا را به چیزی که ما تشخیص می دهیم و می فهمیم تفسیر می کند.
اما موسیقی بر نواحی از مغز که صدا را پردازش می کنند، تأثیر بیشتری می گذارد. دانشمندان با استفاده از تکنیک هایی که از مغز عکس می گیرند، مانند fMRI ، دریافته اند که موسیقی بر سایر بخش های مغز تأثیر گذار است. بر طبق تصاویر پزشکی هنگامی که به موسیقی گوش می دهیم، قسمت های مختلفی از مغز (به صورت سوسو زدن نور) شروع به روشن شدن می شوند. مطالعات نشان داده که موسیقی نواحی مختلفی از مغز را شامل بخش احساسات، حافظه و حتی بخش مربوط به حرکات فیزیکی را تحت تاثیر قرار می دهد.
دکتر فینکلشتاین توضیح می دهد: موسیقی می تواند به تسهیل حرکت اندام های بدن کمک کند. وقتی ضرب آهنگ خاصی در موسیقی تعبیه شود، می‌تواند به راه رفتن افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک کند همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد موسیقی برای افراد مبتلا به بیماری‌های دیگر، از جمله بیماری آلزایمر، زوال عقل، آسیب مغزی ضربه‌ای، سکته مغزی، آفازی(عدم قدرت تکلم)، اوتیسم و کاهش قدرت شنوایی مفید است.
نواختن یک آلت موسیقی، بخش های زیادی از مغز را به طور همزمان درگیر می کند. این می تواند به ویژه برای کودکان و نوجوانانی که مغزشان هنوز در حال رشد است بسیار مفید باشد. آموزش موسیقی به کودکان خردسال می‌تواند بر توانایی تمرکز، نحوه عملکرد مغز و رشد قدرت تکلم و توانایی کنترل حرکت اندام های بدن تأثیر مثبت بگذارد.
تیم تحقیقاتی دکتر کراوس درNorthwestern دریافتند که موسیقی تأثیرات مثبتی بر توانایی یادگیری کودکان ونوجوانان دارد، حتی زمانی که آموزش موسیقی در اواخر دوره دبیرستان شروع می شود می تواند به بهبود مهارت هایی مانند خواندن ، نوشتن و گوش دادن فعال آنها کمک کند.
دکتر کراوس توضیح می‌دهد: «زمانی که به مغز خود یاد می‌دهید که چگونه به صدا واکنش مؤثری نشان دهد و چه صدایی را باید بشنود و چه صدایی را نشنود، قدرت درک خود از صداهای اطراف را بیشتر می کنید. نواختن موسیقی حتی در مقیاس کم، بسیار تاثیرگذار است، اما هر چه طولانی تر بنوازید، مغز شما در درک و تحلیل صداها قویتر می شود."
گوش دادن به موسیقی و یا نواختن موسیقی می تواند شما را در برابر خطر کاهش قدرت شنوایی همزمان با افزایش سن محافظت کند. ما به طور طبیعی و به مرور زمان، قدرت شنوایی خود را از دست می دهیم به ویژه، شنیدن مکالمات در یک محیط پر سرو صدا سخت تر می شود. اما محققان دریافته‌اند که نوازندگان حتی در محیطهای پر سر و صدا بهتر می‌توانند صدای افراد را تشخیص دهند.
موسیقی می تواند فواید زیادی برای سلامتی داشته باشد، اما ممکن است برای همه مفید نباشد. آسیب‌های روحی و شرایط مغزی می‌توانند نحوه درک و واکنش فرد به موسیقی را تغییر دهند. بعضی از افراد ممکن است با شنیدن نوع خاصی از موسیقی بیش از حد تحریک شوند و کنترل افکار و حرکات خود را از دست دهند و برخی دیگر ممکن است متوجه شوند که یک نوع موسیقی خاص، خاطرات تلخ عاطفی یا آسیب زننده ای را در درون آنها زنده می کند. اما خوشبختانه موسیقی در بسیاری از موارد در تغییر خلق و خو و حالات روحی وروانی ما تاثیر مثبت دارد.
همانطور که دانشمندان به یادگیری بیشتر در مورد موسیقی و تاثیر آن بر مغز ادامه می دهند، شما هم سعی کنید برای سلامتی خود بیشتر تلاش کنید. خواه با تقویت شخصیت و خلق و خوی خود، خواه با حفظ ارتباط با دیگران، یا با گوش دادن به موسیقی. درهر شرایطی کمی موسیقی به زندگی خود اضافه کنید. موسیقی آرامش ذهن و جسم است.
دکتر کراوس می گوید: به موسیقی مانند آمادگی جسمانی برای بدن و یا آنچه که می خورید، فکر کنید. شاید هرنوع موسیقی برای شما مناسب نباشد اما برای دریافت بیشترین فواید سلامتی، سعی کنید موسیقی را به عنوان بخشی منظم و ثابت در زندگی خود بگنجانید. هیچ وقت برای اضافه کردن موسیقی به زندگیت دیر نیست.
