آیا تا به‌حال شده که با دیدن افرادی که اندام بسیار متناسبی دارند، احساس کنید چقدر از حال و هوای تناسب اندام و بدنسازی دور هستید؟ گاهی حتی دیدن تغییرات ظاهری یک دوستِ نزدیک هم می‌تواند چنین حسی را در افراد ایجاد کند. ورزش کردن، آن هم به عنوان یک عادت روزمره، کار کم‌زحمتی نیست. اما افرادی که این زحمت را به جان می‌خرند، اعتماد به نفس و نشاطی درونی را تجربه می‌کنند که تا پیش از این، از آن برخوردار نبودند. تناسب اندام، بدنسازی، فیتنس یا هر اسمی که بر آن بگذاریم، بهشتی برای این علاقه‌مندان به سبک زندگی سالم به‌شمار می‌رود. زیرا طیف وسیعی از تجهیزات ورزشی، و انواع دستگاه بدنسازی را، برای رفع نیازهای گوناگون تمرینی آنها فراهم می‌کند.
با ما همراه باشید تا با هم، انواع دستگاه بدنسازی، اسم دستگاه های بدنسازی و کاربرد آنها را به طور دقیق بشناسیم. چه یک ورزشکار حرفه‌ای باشید و چه یک فرد کنجکاو یا علاقه‌مند به سبک زندگی سالم، که می‌خواهد سفر تناسب اندام خود را آغاز کند، شناخت انواع تجهیزات بدنسازی، هم می‌تواند به اعتماد به نفس شما، و هم به بهبود کیفی تمریناتتان کمک کند.
به طور کلی، تجهیزات بدنسازی با دو رویکرد طراحی و ساخته می‌شوند: ورزش در خانه، و ورزش در باشگاه.
باشگاه‌های تناسب اندام به مجموعه گسترده‌ای از انواع دستگاه‌های بدن سازی مجهز هستند. هر گروه از این دستگاه‌ها به‌منظور تمرین‌دادن عضلات مشخصی طراحی شده‌اند و گروه‌های ماهیچه‌ای مختلفی را هدف قرار می‌دهند. اهداف تناسب اندام افراد به پرورش همین ماهیچه‌ها بستگی دارد. مثلاً کسی که می‌خواهد عضلات پاهایش را قوی‌تر کند، بیشتر با دستگاه‌هایی که عضلات پا را درگیر می‌کنند، تمرین می‌کند.
در باشگاه‌ها می‌توانید انواع تجهیزات بدنسازی را بیابید. از دستگاه‌های پرورش شانه‌ها، بازوها و سینه گرفته، تا تجهیزات تقویت عضلات شکم، کمر و پاها. این گوناگونی ممکن است شما را سردرگم کند. به همین علت ما انواع دستگاه بدنسازی را طوری دسته‌بندی می‌کنیم که شناخت آنها تا حد امکان ساده شود
دسته‌بندی انواع وسایل بدنسازی، فارغ از خانگی و باشگاهی بودن، بر اساس نوع تمرینی که با آنها انجام می‌شود، و تأثیراتی که به جا می‌گذارند، صورت می‌گیرد.
با این مقدمه می‌توان گفت انواع لوازم بدنسازی، اعم از خانگی و باشگاهی، در پنج دسته کلی جای می‌گیرند. این پنج دسته عبارتند از:
دستگاه‌های هوازی؛
وزنه آزاد؛
دستگاه قدرتی یا ایستگاهی؛
نیمکت و میز؛
اکسسوری؛
در ادامه، هر کدام از این گروه‌ها و زیرمجموعه‌های آنها را بررسی می‌کنیم.
دستگاه‌های هوازی :
دستگاه‌های بدنسازی هوازی بر تمرینات قلبی عروقی تمرکز دارند. این دستگاه‌ها، ضربان قلب را افزایش می‌دهند و سطح استقامت را بالا می‌برند. با محبوب‌ترین دستگاه‌های هوازی آشنا شوید:
تردمیل
تردمیل، یک دستگاه ورزشی ضروری در باشگاه و خانه است. این دستگاه، شرایط آسان و کنترل‌شده‌ای را برای پیاده‌روی، درجا زدن یا دویدن فراهم می‌کند.
دوچرخه ثابت
در میان انواع وسایل بدنسازی، دوچرخه ثابت یکی از محبوب‌ترین‌هاست. زیرا در عین حال که برای تقویت قلب و عروق بسیار کارآمد است، فشار وارد شده بر مفاصل را به حداقل می‌رساند.
قایقی
دستگاه قایقی یا رویینگ، حرکت قایقرانی را شبیه‌سازی می‌کند. تمرین با دستگاه قایقی، باعث درگیر شدن گروه‌های عضلانی متعددی می‌شود. در نتیجه، دستگاه قایقی یک تمرین با شدت نسبتاً بالا را ارائه می‌دهد.
اِلِپتیکال یا اسکی فضایی
الپتیکال که شباهت زیادی به دوچرخه ثابت دارد، حرکت طبیعی پیاده‌روی، درجا زدن یا دویدن را شبیه‌سازی می‌کند. تمرین با الپتیکال در رده تمرین‌های کم‌فشار قرار می‌گیرد و پاها، باسن و بخش‌هایی از بالاتنه را هدف قرار می‌دهد.
اسپینینگ
اسپینینگ، دوچرخه ثابتی است که به‌طور خاص برای کلاس‌های دوچرخه‌سواری با شدت بالا طراحی شده است. اسپینینگ به کاربران این امکان را می‌دهد که سطوح مقاومت گوناگونی را تنظیم کنند و با سرعت‌های مختلف پدال بزنند تا یک تمرین قلبی عروقی چالش‌برانگیز را تجربه کنند.
ایر اسکی یا اسکی هوایی
ایر اسکی یکی از انواع دستگاه‌های بدنسازی است که حرکت اسکی کراس کانتری را شبیه‌سازی می‌کند. تمرین با ایر اسکی کل بدن را درگیر می‌کند و یک تمرین قلبی عروقی عالی را ارائه می‌دهد.
وزنه آزاد
یکی از انواع تجهیزات بدنسازی، وزنه آزاد است. منظور از وزنه آزاد، مجموعه‌ای از هالتر، دمبل، کتل‌بل و… است که از وزنه و مقاومت قابل تغییر برای هدف قرار دادن گروه‌های عضلانی گوناگون استفاده می‌کنند. ویژگی وزنه آزاد این است که طیف گسترده‌ای از تمرینات را برای مجموعه‌ای از عضلات، و نه یک عضله خاص، ارائه می‌دهد.
آزادی عمل با وزنه آزاد به این معنی است که فشار می‌تواند علاوه بر عضله هدف، بر نواحی دیگر نیز وارد شود. مزیت این امر این است که چربی‌سوزی در ناحیه گسترده‌تری رخ می‌دهد. اما از سوی دیگر، به دلیل احتمال اجرای اشتباه حرکات، خطر آسیب‌دیدگی افزایش می‌یابد. در ادامه، انواع وزنه آزاد را بررسی می‌کنیم.
اچ وزنه آزاد
انواع دستگاه بدنسازی
عضلات پشت را هدف قرار می‌دهد و قدرت بالاتنه را بهبود می‌بخشد.
تی‌بار وزنه آزاد
انواع تجهیزات بدنسازی
بر روی عضلات بالای کمر، شانه و بازوها تمرکز می‌کند.
پرس سینه
انواع تجهیزات بدنسازی
ماهیچه‌های سینه، شانه و عضلات سه سر را پرورش می‌دهد.
پرس بالا سینه
انواع تجهیزات بدنسازی
عضلات بالای قفسه سینه و شانه‌ها را تقویت می‌کند.
دستگاه پرس زیر سینه
انواع دستگاه های بدن سازی
بر روی عضلات پایین قفسه سینه و عضلات سه سر بازو تمرکز می‌کند.
ساق پا وزنه آزاد
انواع وسیله های بدنسازی
عضلات ساق پا را تقویت می‌کند.
پشت پا وزنه آزاد
عضلات همسترینگ را برای بهبود قدرت پا هدف قرار می‌دهد.
جلو پا وزنه آزاد
عضلات چهارسر ران را تقویت می‌کند.
پرس پا وزنه آزاد
عضلات چهارسر ران، همسترینگ و باسن را برای قدرت کلی پایین تنه درگیر می‌کند.
هاگ پا
عضلات چهار سر ران و باسن را هدف قرار می‌دهد و در عین حال، کمر را نیز پوشش می‌دهد.
جلو بازو وزنه آزاد
به منظور افزایش قدرت بازو، بر روی عضلات دوسر بازو تمرکز می‌کند.
پشت بازو وزنه آزاد
عضلات سه سر را برای بهبود قدرت بازو هدف قرار می‌دهد.
میز سرشانه از جلو و عقب
یک پلتفرم چند کاره برای تمرینات مختلف بالاتنه، از جمله تمرینات شانه و بازو است.
زیر بغل کششی
عضلات پشتی لاتیسموس در قسمت بالایی را هدف قرار می دهد و به ایجاد فرم هفتی شکل کمر کمک می‌کند.
میز پرس سرشانه
عضلات دلتوئید در شانه‌ها را تقویت می‌کند تا قدرت عضلات بالایی بدن را بهبود بخشد.
دستگاه قدرتی یا ایستگاهی
دستگاه‌های بدنسازی یا همان ایستگاه‌های بدنسازی، یکی دیگر از انواع دستگاه بدنسازی وسایلی هستند که برای انجام تمرینات یک یا چند گروه از اندام‌ها ساخته شده‌اند. دستگاه‌های بدنسازی معمولاً در تمام سالن‌های بدنسازی وجود دارند و طیف گسترده‌ای از تمرین‌های قدرتی را، در یک ایستگاه، ارائه می‌دهند.
این وسایل ورزشی، به منظور کارایی بیشتر و تطبیق با نیازهای تمرینی گوناگون، اغلب اجزای قابل تنظیم دارند. به عنوان مثال، دستگاه قفسه سینه این قابلیت را دارد که با تغییر ساده اجزای آن، برای تقویت عضلات کمر نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
معمولاً تمام دستگاه‌های قدرت موجود در سالن بدنسازی، وزنه‌های قابل تنظیم دارند که به کاربر امکان می‌دهند متناسب با سطح آمادگی بدنی و اهداف تناسب اندام خود، وزنه مناسب را انتخاب کند.
ایستگاه‌های قدرت برای افرادی که سابقه تمرینی کمتری دارند، و کسانی که تازه از مصدومیت رها شده‌اند، نسبت به وزنه آزاد انتخاب بهتری هستند. زیرا کار کردن با دستگاه‌های بدنسازی با خطر آسیب‌دیدگی و مصدومیت کمتری همراه است.
در ادامه، ایستگاه‌های قدرتی را، که معمولاً در سالن‌های بدنسازی به «دستگاه» معروف هستند، معرفی می‌کنیم.
کراس آوِر
کراس آور به کاربران اجازه می‌دهد تا تمرینات مختلفی را که با کابل انجام می‌شوند، برای هدف قرار دادن گروه‌های مختلف عضلانی انجام دهند.
دستگاه اسمیت
دستگاه اسمیت امکان اجرای حرکاتی مثل اسکوات یا تمرینات وزنه‌برداری را، که به صورت عمودی با هالتر انجام می‌شوند، به شکلی ایمن و کنترل‌شده برای کاربران فراهم می‌کند.
دستگاه پشت پا
دستگاه پشت پا برای تقویت عضلات همسترینگ طراحی شده است. طراحی این دستگاه طوری است که از کمر حمایت می‌کند و فشاری بر آن وارد نمی‌شود.
دستگاه جلو پا
عضلات چهارسر ران را تقویت می‌کند.
دستگاه جلو بازو لاری
برای تقویت عضلات دوسر بازو بسیار کاربرد دارد. دستگاه جلو بازو لاری برای افزایش قدرت بازوها، عضلات دو سر بازو را هدف قرار می‌دهد.
دستگاه پارالل بارفیکس
کاربران را قادر می سازد تا حرکت بارفیکس را برای رشد و بهبود قدرت بالاتنه انجام دهند.
دستگاه خیاطه (داخل ران، خارج ران)
عضلات اِداکتور و اِبداکتور ران را برای بهبود قدرت ساق پا، هدف قرار می‌دهد.
دستگاه قایقی
ماهیچه‌های پشت به خصوص عضلات لاتیسموس دورسی و لوزی را تقویت می‌کند. کارایی این دستگاه مشابه دستگاه زیر بغل اچ است و تنها ظاهر آنها متفاوت است.
دستگاه زیر بغل اچ
ماهیچه‌های پشت به خصوص عضلات لاتیسموس دورسی و لوزی را تقویت می‌کند. کارایی این دستگاه مشابه دستگاه قایقی است و تنها ظاهر آنها متفاوت است.
دستگاه فلای سینه
عضلات دِلتوئید خلفی را برای بهبود قدرت و وضعیت شانه هدف قرار می‌دهد.
دستگاه لت عمود
به کاربران اجازه می‌دهد تا حرکات کششی و تمرینات قدرتی را برای هدف قرار دادن عضلات پشت انجام دهند.
دستگاه بدنسازی چند کاره
این دستگاه‌ها به صورت ترکیبی از چند ایستگاه گوناگون ساخته می‌شوند و می‌توانند طیف گسترده‌ای از تمرینات را پوشش دهند. دستگاه‌های بدنسازی چند کاره اغلب شامل اجزایی مانند لت عمود، پرس پا، پرس سینه و… است.
جمع بندی
در این مقاله، انواع دستگاه بدنسازی و کاربردهای آنها را بررسی کردیم. شناخت این دستگاه‌ها، در وهله اول به شما اعتماد به نفس می‌دهد. اگر سابقه تمرین نداشته باشید، یا به‌تازگی تمرین خود را شروع کرده باشید، عدم شناخت انواع دستگاه‌های بدنسازی می‌تواند اعتماد به‌نفس شما را بگیرد و بر کیفیت تمرین شما تأثیر منفی بگذارد.
از سوی دیگر، داشتن شناخت کافی از انواع دستگاه بدنسازی، باعث بهبود کیفیت تمرین شما می‌شود. بنابراین در دستیابی به اهداف تناسب اندام بسیار مهم است. فرقی نمی‌کند ورزش‌های قلبی عروقی، تمرینات قدرتی یا ترکیبی از هر دو را انتخاب کنید. باشگاه بدنسازی طیف وسیعی از انواع دستگاه‌های بدنسازی متناسب با نیازهای شما را ارائه می‌دهد.
دفعه بعد که وارد باشگاه می‌شوید، انواع مختلف تجهیزات موجود را بررسی، و یک برنامه تمرینی متناسب با اولویت‌ها و اهداف تناسب اندام خود را دنبال کنید.
