تحقیقات علمی نشان می‌دهند که ارتباط ویژه‌ای بین دیابت و بیماریهای قلبی وجود دارد؛ زیرا دیابت عامل بروز بیماری‌هایی است که هر یک به تنهایی می‌توانند زمینه ساز بیماریهای قلبی باشند. از سوی دیگر، برخی تحقیقات نشان دهنده ارتباط بیولوژیکی بین دیابت و بیماریهای قلب و عروق هستند.
بنابراین به نظر می‌رسد؛ پیشگیری از ابتلا به دیابت یا کنترل آن در افراد مبتلا به این بیماری، نقش بسزایی در پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی دارد. در این مقاله، نکات بیشتری درباره ارتباط بین دیابت و بیماریهای قلبی ارائه می‌دهیم. همچنین روش‌هایی را برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها معرفی خواهیم کرد.
هرگونه ناهنجاری که عملکرد قلب را دچار اختلال کند، بیماری قلبی نامیده می‌شود. تقریبا از هر چهار مورد مرگ و میر در ایالات متحده آمریکا، یک مورد در اثر بیماریهای قلبی است. رایج‌ترین نوع بیماریهای قلبی، بیماری عروق کرونر است. هنگامی که چربی‌ها بر روی دیواره عروق قلب تجمع کرده و پلاک تشکیل دهند، زمینه انسداد عروق فراهم می‌شود. در نتیجه رگ‌ها به تدریج باریک‌تر شده و حجم خون رسیده به قلب کاهش می‌یابد.
اختلال در گردش خون، مقدار اکسیژن و مواد مغذی را که به قلب می‌رسد، کاهش می‌دهد. به این ترتیب، عضله قلب به تدریج ضعیف شده و فرد دچار نارسایی قلبی می‌گردد. در شرایطی که نارسایی احتقانی قلب کنترل نشود، احتمال بروز حمله قلبی افزایش پیدا می‌کند.
ارتباط دیابت و بیماریهای قلبی عموما از عوامل مشترک آن‌ها نشات می‌گیرد؛ به این معنا که دیابت معمولا در اثر فاکتورهای خطری به وجود می‌آیند که زمینه ساز بیماریهای قلبی هستند. برای درک ارتباط دیابت و بیماری قلبی به توضیحات زیر توجه کنید.
1. فشار خون بالا: افرادی که فشار خون بالا و دیابت دارند با احتمال دو برابر نسبت به دیگران، به نارسایی قلبی دچار می‌شوند.
2. بالا بودن سطح کلسترول و تری گلیسیرید: این موضوع باعث تجمع پلاک در عروق خونی می‌شود. همچنین، بسیاری از افراد در اثر کلسترول بالا دچار مقاومت به انسولین می‌گردند.
3. بالا بودن شاخص توده بدنی و چاقی: اگر وزن افراد به صورت غیر عادی بالا باشد یا شاخص توده بدنی آن‌ها از ۳۰ بیشتر شود، احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی افزایش می‌یابد. ضمن اینکه احتمال حساسیت به انسولین نیز وجود دارد.
4. نداشتن فعالیت بدنی کافی: این حالت باعث افزایش وزن، بالا رفتن سطح قند خون و ابتلا به دیابت می‌گردد. ورزش نکردن، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را نیز افزایش می‌دهد.
5. رژیم غذایی: فاکتور دیگری که ارتباط دیابت و بیماریهای قلبی را نشان می‌دهد، رژیم غذایی مناسب است. یک رژیم غذایی سرشار از چربی و قند، خطر ابتلا به دیابت و ناراحتی قلبی را به شدت افزایش می‌دهد.
قند خون اضافی، به رگ‌های خونی آسیب می‌زند. ناگفته نماند که سطح بالای قند خون تمامی اعصاب بدن از جمله اعصاب کنترل‌کننده قلب و عروق خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
از طرفی، وقتی سطح قند خون از حد مشخصی بالاتر برود، میزان التهاب موجود در بدن افزایش پیدا می‌کند. اگر رگ‌های خونی دچار التهاب شوند، جریان خون در آن‌ها با مشکل مواجه می‌گردد. هر چه مدت زمان ماندگاری التهاب بیشتر باشد، تجمع کلسترول و پلاک در عروق، شدیدتر خواهد شد.
با باریک‌تر شدن عروق خونی قلب، این ماهیچه پرتکاپو باید بیشتر از قبل کار کند؛ برای اینکه خونرسانی به بافت‌های بدن، به بهترین شکل انجام گیرد. ادامه این روند و اضافه کاری بیش از حد ماهیچه قلب، باعث بروز نارسایی خواهد شد. با این توضیحات، می‌توان ارتباط دیابت و بیماریهای قلبی و نحوه تاثیر قند خون بالا بر قلب را درک نمود.
مساله دیگر این است که پایین آمدن سطح برخی آنزیم‌ها در بدن، مقدار نیتریک اکساید را کاهش می‌دهد. این حالت، در افراد مبتلا به دیابت مشاهده می‌شود. با کاهش گاز نیتریک اکساید، عروق خونی سفت شده و گردش خون مختل خواهد شد. این نتایج در یک تحقیق تجربی بر روی موش‌ها به دست آمده است.
به این ترتیب، برای پیشگیری از ابتلا به انواع بیماری قلبی، لازم است دیابت یا سطح قند خون، مدیریت شود. برای این کار باید حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و داروهای لازم را دریافت کنید. ممکن است لازم باشد داروهایی مصرف کنید تا دیابت و بیماریهای قلبی را به صورت همزمان کنترل نمایید.
اصلی‌ترین اقدامی که باید برای کنترل دیابت و بیماریهای قلبی انجام دهیم، این است که عوامل خطرساز را کنترل نماییم. برخی فاکتورهای خطر مانند فشار خون بالا، قند خون بالا و افزایش سطح کلسترول بدن، باید کاملا کنترل و مدیریت گردند. بهترین راه برای این کار، اصلاح سبک زندگی و مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک است.
برای کنترل دیابت و بیماریهای قلبی، رژیم غذایی باید سطح قند خون بیمار را پایین بیاورد. فرد باید خوراکی مفید برای قلب مصرف کند و میزان مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه را افزایش دهد. همچنین، مصرف حبوبات، غلات کامل و پروتئین بدون چربی، برای بهبود سلامت قلب مفید است. این افراد باید از لبنیات کم چرب استفاده کنند. در نهایت، غذاهای فرآوری شده، قندها و شیرین کننده‌های مصنوعی و چربی‌ها باید از رژیم غذایی بیماران حذف گردند تا کنترل دیابت در بیماریهای قلبی راحت‌تر انجام گیرد.
با مراجعه به یک پزشک متخصص، داروهایی برای بیمار تجویز می‌شود که تاثیر بسزایی در کنترل دیابت در بیماری قلبی دارد. بر اساس کارآزمایی‌های بالینی انجام شده، داروهای جدید دیابت، خطر ابتلا به بیماری قلبی و سکته را کاهش داده‌اند. افراد مبتلا به دیابت نوع ۲که بیشتر از دیگران در معرض خطر بیماری قلبی هستند، از داروهایی مانند امپاگلیفلوزین استفاده می‌کنند.
برخی از پزشکان متخصص، برای کنترل همزمان دیابت و بیماریهای قلبی، داروی آسپرین را نیز تجویز می‌کنند. این دارو برای کاهش فشار خون، جلوگیری از لخته شدن خون و کم کردن سطح کلسترول مفید است.
یکی از جنبه‌های اصلاح سبک زندگی برای افراد مبتلا به دیابت و بیماریهای قلبی، ترک سیگار، مواد مخدر و مشروبات الکلی است؛ زیرا نیکوتین موجود در سیگار، باعث التهاب و آسیب به رگ‌های خونی می‌شود. در نتیجه، ابتلا به نارسایی‌های پیچیده قلبی، از جمله بیماری عروق کرونر، اجتناب ناپذیر است. خطر سیگار برای قلب امروزه بر همگان روشن است؛ پس لطفا سیگار نکشید!
یکی از بهترین اقداماتی که می‌تواند برای پیشگیری از ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی مفید باشد، ورزش کردن اصولی است. حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط یا ۷۵ دقیقه فعالیت شدید در هفته، برای حفظ سلامت قلب مفید است. این کار باعث کاهش خطر ابتلا به چاقی و بیماری قلبی می‌شود. از ورزش‌های هوازی با شدت متوسط می‌توان موارد زیر را نام برد:
· پیاده‌روی سریع
· رقص یا ایروبیک
· ورزش تنیس
· دوچرخه سواری کردن با سرعت متوسط
اگر می‌خواهید مدت زمان کمتری را برای ورزش صرف کنید، می‌توانید فعالیت‌های شدیدتر را دنبال نمایید. از جمله ورزش‌های شدیدی که برای بهبود علائم دیابت و بیماری قلبی مناسب هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
· دویدن
· پیاده‌روی در سربالایی
· دوچرخه سواری با سرعت زیاد
· شنا کردن
برای مدیریت هر چه بهتر وزن و کنترل فاکتورهای خطر بیماریهای قلبی، تا حد امکان از نشستن طولانی مدت اجتناب کنید. در طول هفته، حداقل دو روز را برای فعالیت‌های تقویت‌کننده عضلات مانند وزنه‌برداری و پیلاتس صرف نمایید.
افزایش تحرک بدنی از تجمع چربی و بالا رفتن سطح کلسترول و‌تری گلیسیرید پیشگیری می‌کند. ضمن اینکه سطح قند خون نیز به حد نرمال نزدیک‌تر خواهد شد. تمامی این اقدامات، در نهایت، مدیریت دیابت و بیماریهای قلبی را امکان‌پذیر می‌کند.
برگرفته از وسایت: دکتر علیرضا علیزاده قویدل | doctorghavidel.ir
