بقراط حکیم حدود 2500 سال پیش گفت: «تمام امراض از شکم آغاز می شوند».
حکمت نهفته در این جمله مدتها فراموش شده بود. اما امروز به تدریج دوباره در حال آشکار شدن است.
ریشه تمام بیماری ها به سه چیز باز می گردد:
1- فرهنگ غذایی
2- میزان تحرک و فعالیت بدنی
3- روابط اجتماعی
در مورد اول، اینکه چه می خوریم و در چه فواصل زمانی می خوریم مهمترین فاکتور تاثیر گذار بر سلامتی است.
در مورد دوم، هر چه فعالیت بدنی کمتری داشته باشیم بدن به تدریج تحلیل رفته و فرایند پیری تسریع می شود.
و در مورد سوم، برخورداری از روابط اجتماعی کارآمد و کاهش تنش (استرس) در زندگی روزمره تاثیر مستقیم بر سلامتی دارد. یک تحقیق علمی نشان داده است بیمارانی که عمل جراحی قلب باز انجام می دهند، اگر تعداد بیشتری از اقوام و دوستان پس از عمل جراحی از آنها عیادت و بازدید نمایند زودتر بهبود می یابند.
موارد دوم و سوم واضح و مشخصند. بنابراین نگاهی جزئی تر به مورد اول می اندازیم.
برای اصلاح فرهنگ غذایی باید چند مرحله به ترتیب اجرا شود تا بدن بتواند خود را ترمیم نماید.
کربوهیدرات ها اعم از شکر، میوه جات، شیرینی جات، و خوراکی های سرشار از نشاسته از قبیل نان، برنج، سیب زمینی، حبوبات و غیره، موجب جهش قند خون و بالا رفتن سطح انسولین در بدن می شوند. سپس سطح بالای انسولین موجب افت قند خون و نتیجتا احساس گرسنگی و ضعف می شود. این چرخه به مرور زمان و با بالاتر رفتن سن موجب بروز پدیده مقاومت در برابر انسولین شده و سطح هورمون انسولین در خون به شدت بالا می رود. بالا رفتن سطح انسولین موجب بهم خوردن تعادل هورمونی شده و انواع مشکلات مختلف از جمله التهاب مزمن را در بدن ایجاد می کند.
کربوهیدرات ها اعتیاد آورند، و لذا حذف کردن آنها از رژیم غذایی موجب بروز عوارض ترک اعتیاد می شود. این عوارض که به کیتو فلو Keto-flue معروف است، تقریبا حدود 2 تا گاهی 3 هفته طول می کشد.
در مرحله اول شخص باید فقط کربوهیدرات ها را از برنامه غذایی خود به طور کامل حذف نماید و اجازه دهد بدن از اسارت کربوهیدرات رها شود. پس از آن نه تنها عوارض ترک اعتیاد از بین می رود، بلکه به طور کلی نسبت به قبل کمی سر حال تر و سلامت تر هم می شوید.
در این مرحله شخص باید یاد بگیرد تنها در وعده های معمول غذایی اقدام به خوردن نماید. هر گونه ریزه خواری، اسنک، میان وعده، یا تنقلات به کلی باید حذف شود.
وعده های غذایی معمول حد اکثر سه وعده صبحانه و نهار و شام در روز است. اگر قبلا فرد کمتر از سه وعده می خورده، الان هم نیازی به بیشتر کرده وعده ها نیست. مثلا اگر قبلا دو وعده می خورده الان هم می تواند همان دو وعده را بخورد.
بدیهی است که خوردن آب و چای و قهوه مجاز است و کاملا توصیه می شود.
این مرحله دو هفته ادامه پیدا می کند.
در این مرحله فرد یاد می گیرد:
1- حداکثر دو وعده غذایی در روز (با حق انتخاب) مجاز است.
2- بین دو وعده غذایی در هر روز حداکثر 6 ساعت فاصله مجاز است. یعنی بین وعده های دو روز متوالی حداقل 18 ساعت فاصله باید باشد.
3- شخص باید سعی کند برخی روزها یکی از وعده های غذایی خود را حذف کند. حداقل یک روز در هفته به جای دو وعده باید فقط یک وعده بخورد. اگر روزهای تک وعده ای بیشتر هم شد اشکالی ندارد.
این مرحله می تواند بین یک تا 6 ماه ادامه پیدا کند. هرگاه شخص احساس کرد کاملا با این شیوه خوردن خو گرفته و هیچ فشاری احساس نمی کند، می تواند وارد مرحله بعدی شود.
در این مرحله، شخص باید در هر ماه حداقل یک بار روزه سه تا پنج روزه بگیرد. یعنی حداقل 3 روز پیاپی از ماه را فقط آب بنوشد. و اگر 5 روز ادامه پیدا کند خیلی بهتر خواهد بود.
در طول دوران روزه داری گسترده امکان افت فشار و سر درد و دردهای عضلانی هست. این مشکلات با نوشیدن آب و اضافه کردن مقداری نمک به آب برطرف می شود.
روزه داری گسترده مواهب متعددی دارد. از جمله:
تحقیقات نشان داده است، اگر شخصی فقط یک بار در طول زندگی خود روزه هفت روزه بگیرد، احتمال مرگ وی بر اثر ابتلا به بیماری سرطان 70% کاهش پیدا می کند. یعنی اگر فقط یک با بتوانید هفت روز فقط آب بنوشید، آنچنان تاثیری در بازسازی بدن شما خواهد داشت که احتمال ابتلا به سرطان را 70 درصد کاهش می دهد.
روزه داری گسترده همچنین یکی از موثرترین راه های درمان سرطان هم هست. البته مشروط بر اینکه قبل و بعد از آن هم غذاهای سالم، فاقد کربوهیدرات، و فاقد روغن ها و چربی های التهاب زا خصوصا روغن های نباتی باشد.
رژیم غذایی سالم باید شامل چربی های ضروری، خصوصا امگا 3 باشد. مهمترین چربی های امگا 3 عبارتند از DHA که برای بازسازی مغز ضروری است، و EPA که برای بازسازی سیستم عصبی قلب ضروری است. این چربی های امگا 3 در ماهی های چرب مانند سالمون (به شرطی که پرورشی نباشد) و ساردین و غیره یافت می شود. اما بهترین منبع DHA مغز حیوانات مانند گاو و گوسفند است. اگر در هفته 3 مغز گوسفند یا یک مغز گاو بخورید تمام DHA مورد نیاز بدن شما تامین می شود.
خوردن چربی های زنجیره متوسط Medium-Chain Triglycerides بسیار مفید است. برخی منابع سرشار از این چربی ها عبارتند از روغن نارگیل، و لبنیات بز و گوسفند از قبیل کره و پنیر و ماست. و البته شیر الاغ هم دقیقا به دلیل وفور همین چربی ها از قدیم به داشتن خواص درمانی مشهور بوده.
خاصیت این چربی ها این است که بر خلاف سایر چربی ها مستقیما از کبد عبور کرده و به صورت کیتون وارد جریان خون می شوند. افزایش سطح کیتون ها موجب می شود بدن وارد فرایند ketosis شود که باعث پدیده Mitochondria uncoupling شده و نه تنها سطح انرژی را بالا می برد، بلکه به پاکسازی و جوان سازی بدن هم کمک می کند.
علاوه بر این، خوراکی های تخمیری از قبیل ماست و دوغ برای تغذیه میکروبایوم های روده و جلوگیری و درمان بیماری نشت روده بسیار مفیدند.
خوردن غذاهای حاوی پلی فینول برای تقویت روده و ترمیم میتوکندری در سلول ها بسیار موثر است. از قبیل زردچوبه، فلفل سیاه، میخک، چای، قهوه، و بسیاری موارد دیگر.
مشخص است که خوردن پروتئین برای بدن کاملا ضروری است. اما نیاز بدن به پروتئین بسیار کم و محدود و ثابت است. خوردن پروتئین بیش از نیاز بدن موجب تسریع فرایند پیری می شود. بنابراین مصرف پودرهای پروتئین توصیه نمی شود. بخش اعظم کالری در رژیم غذایی باید از چربی ها باشد. یعنی بین 60 تا 70 درصد چربی، حدود 20% تا 30% پروتئین و کمتر از 10 درصد موارد دیگر.
و نکته آخر اینکه غذاهای آب پز به مراتب استرس کمتری به بدن وارد می کنند تا غذاهای سرخ کردنی و کبابی که با حرارت بالا در تماس بوده اند. لذا خورشت ها را باید حتما در برنامه غذایی اولویتی بالاتر از کباب ها و سرخ کردنی ها بدهیم.
