امروز، یعنی روز هشتم ماه مهر برابر با ۳۰ سپتامبر، به عنوان روز جهانی ترجمه و مترجم نامگذاری شده.
علت نامگذاری هم بزرگداشت سَنت جِروم (saint Jérome) بوده. جروم قدیس، کشیش مسیحی سدهی ۵ میلادی و مسلط به سه زبان عبری، یونانی و لاتین بوده است که کتاب مقدس را از زبان عبری به زبان لاتین ترجمه کرده. به علت اینکه روز تولدش به طور دقیق مشخص نبوده، روز درگذشتش را روز جهانی ترجمه برگزیدهاند. از سنت جروم به عنوان قدیس محافظ مترجمین هم یاد میشود.
اینجانب مدرک لیسانس خود را در رشتهی مترجمی زبان فرانسه از دانشگاه علامه طباطبایی دریافت نمودهام.
جناب دستانداز پستی در خصوص تفالی به کتاب پندار اثر ریچارد باخ نوشته بودند که همین پست موجب روشن شدن یکی از خاطرات دوران لیسانس در ذهنم شد.
یکی از عاداتی که بین ما بچههای مترجمی رواج داشت، فالِ دیکشنری بود! همانطور که همه با فال حافظ و طریقهی گرفتن فال آشنا هستید، باید بگم در فال دیکشنری روش همان روش است و میزان دقت و پاسخگویی همان!
دیکشنری را دست میگرفتیم، نیت کرده و میگشودیم. اولین کلمهای که در بالای صفحهی سمت راست یا چپ (به انتخاب خود فرد یا با توجه به اینکه دیکشنری از فارسی به فرانسه است یا بالعکس) نوشته شده بود میخواندیم و جواب فالمان را میگرفتیم.
سنت جروم در نقاشیها اغلب همراه با صلیب، جمجمه و کتاب مقدس نمایش داده میشود. در این نقاشی پارچهی قرمزی که نصفه نیمه بدنش را پوشانده بعدها به لباس قرمز کاردینالها تبدیل میشود.
این اثر دیالوگی بین نور و سایه است: نور روشن به صفحات باز که در آن جمجمه گذاشته شده است برخورد میکند: «تنها در صورت وجود مرگ است که کتاب زندگی میتواند فهم و روشن شود.»
جمجمهای که در تصویر کشیده شده نمادی از ایدهی وانیتاس است. وانیتاس ایدهای است که مرگ یا پوچی هستی را به تصویر میکشد و یکی از نمادهای مشخص آن جمجمه است. این ایده برای یادآوری این موضوع است که «مرگ را به خاطر بیاور» و در کل میرایی انسان را نشان میدهد.
پیشتر در پستی به مناسبت روز قلم، از ترجمهی کتابی صحبت کرده بودم که بد نیست اگر نخواندهاید سری به آن بزنید که بیربط به روز ترجمه هم نیست:
در خصوص یکی دیگر از آثار کاراواجو هم در پست نگاهی جدید به پدیدهی زخم برایتان گفتهام که اگر علاقهمندید میتوانید سری هم به آن بزنید:
در پایان هم تمام مترجمان را به سنت جروم میسپارم، باشد که در ترجمه به خطا نرویم!