گس‌لایت
Gaslight
در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که عصر اطلاعات نادرست است: اخبار جعلی، تئوری‌های توطئه، ترول‌های توییتری (اوباش‌های مجازی) و دروغ‌های عمیق.
گس‌لایت واژه‌ای است که برای این زمانۀ ما ظاهر شد.
محرک بی‌اعتمادی در افراد است. سال ۲۰۲۲ شاهد افزایش ۱۷۴۰ درصدی جستجوها برای این واژه بود.
منشأ آن جالب است: این اصطلاح از عنوان نمایشنامه‌ای در سال ۱۹۳۸ برگرفته شده است و فیلمی نیز بر اساس آن نمایشنامه ساخته شد و داستان مردی را روایت می‌کند که تلاش دارد همسرش را متقاعد کند به ادراک و احساسات خود شک کند.
مثلاً نور چراغ‌های خانه را به‌‌آرامی تغییر می‌دهد. اما هنگامی که همسرش می‌گوید نور چراغ‌ها تغییر کرده است مرد انکار می‌کند تا زن به ادراک و احساساتش از واقعیت شک کند.
هنگامی که گس‌لایت برای اولین بار در اواسط قرن بیستم استفاده شد، به‌نوعی به فریبکاری‌ای مانند آن در فیلم اشاره داشت.
دستکاری روانشناختی فرد معمولاً در یک دورۀ زمانی طولانی که باعث می‌شود قربانی اعتبار افکار، درک واقعیت یا خاطرات خود را زیر سؤال ببرد و منجر به سردرگمی، از دست دادن اعتماد‌به‌نفس، اطمینان نکردن به احساسات عاطفی فرد می‌شود.
در سال‌های اخیر شاهد بودیم که گس‌لایت به مفهومی ساده‌تر و گسترده‌تر نیز اشاره دارد: «عمل گمراه‌کردن شدید کسی به‌ویژه برای منافع شخصی». این کلمه با سایر اصطلاحات مربوط به شکل‌های مدرن فریب و دستکاری مانند اخبار جعلی و هوش‌مصنوعی هم‌خوانی دارد. این کلمه برای توصیف دروغ‌هایی استفاده می‌شود. برخلاف دروغ که تمایل دارد بین افراد جریان داشته باشد و کلاهبرداری که تمایل دارد سازمان‌ها را درگیر کند. این واژه در هر دو زمینۀ شخصی و سیاسی اعمال می‌شود.
https://www.linkedin.com/posts/yalda-ahmadi-moghaddam-540126101_gaslighting-translator-linkedin-activity-7047813399249870848-Y_Lz?utm_source=share&utm_medium=member_desktop
