مستند قمار - داستان مک فارلین و معامله با ایران

ماجرای ایران کنترا و دانلود مستند قمار در فیلم گردی

منابع:

مستند قمار در سایت تماشای آنلاین فیلم گردی
کانال پادکست ناگفته های تاریخ انقلاب ایران در شنوتو
کانال رسمی تلگرام مستند قمار
خبرگزاری های رسمی در رابطه با مستند قمار و ماجرای مک فارلین (پرونده ایران گیت و ایران کنترا)
ماجرای ایران-کنترا در ویکی پدیا

مستند قمار درباره چیست؟

مستند «قمار» به بررسی رابطه پنهان ایران و آمریکا در مذاکرات «مک فارلین» می پردازد و رابطه با آمریکا را در سال ‌های پس از پیروزی انقلاب مورد واکاوی قرار می ‌دهد.

مستند قمار ساخته سید مهدی دزفولی- مانیفست آزادی بیان

مستند قمار به کارگردانی سید مهدی دزفولی به بررسی رابطه پنهان ایران و آمریکا در مذاکرات مک فارلین می پردازد و رابطه با آمریکا را در سال‌ های پس از پیروزی انقلاب مورد واکاوی قرار می‌ دهد.

خلاصه مطلب

کارگردان «قمار» از قبل نتیجه‌اش را گرفته و می‌داند به چه چیزی باید رهنمون شود.
«قمار» اثر جدیدی در ادامه دومینوی تخریب اکبر هاشمی رفسنجانی است که از زمان مرگ وی به راه افتاده.
نقطه قوت بزرگ «قمار» انتخاب موضوع آن و پرداختن به یک مقوله سیاسی به غایت مهم و قابل احترام است.
دست سازندگان «قمار» در زمینه اجرا و مراعات موارد مرتبط با سلیقه مستندسازی، خالی است.
«قمار» یک بیانیه کوبنده و اثرگذار در اثبات آزادی بیان در ایران است.

مستند «قمار» پیش از هر چیز، اثر جدیدی در ادامه دومینوی تخریب اکبر هاشمی رفسنجانی است که از زمان مرگ وی به راه افتاده و تعداد آثار مشابه با داعیه افشاگری اشتباهات و رویکرد غلط این سیاست‌مدار ایرانی معاصر، کم‌کم دورقمی می‌شود. مستند به ماجرای موسوم به مک‌فارلین اختصاص دارد که طی آن ایران و آمریکا در کوران جنگ، به مبادله سلاح پرداخته‌اند و البته به دلیل شرایط موجود، این مراودات به طور غیرعلنی و عمدتا باواسطه انجام شده است.

در نخستین دقایق «قمار»، مستند ساز با موضع پژوهشگرانه‌اش وارد می‌شود و ضمن صرف کردن افعال متعدد با ضمیر اول شخص مفرد، از علاقه خود به علوم سیاسی و تحصیل در این رشته سخن می‌گوید. اما در حالی که جملاتی از جنس «در راستای تحقیقات جدی و زیاد خودم دریافتم که….» به کرات در این مستند به کار می‌روند، بخش عمده اطلاعات موجود صرفا حاصل گردآوری هستند و این موضوع البته تعارضی با رسالت مستند ندارد؛ اما وقتی پژوهش به دستمایه مباهات مستندساز تبدیل می‌شود، مخاطب اجازه دارد میزان واقعی نقش پژوهش در این اثر را به چالش بکشد.

تماشا در فیلم گردی - مستند قمار به کارگردانی سید مهدی دزفولی

جالب این که مطابق تیتراژ «قمار»، این مستند فقط یک پژوهشگر دارد و اکثر منابعش نیز مشهور و به طور گسترده در دسترس هستند. لازم به توضیح است که کارگردان این مستند صراحتا هیچ‌کدام از یافته‌های جمع‌آوری شده را به نام خودش مصادره نمی‌کند، اما لحن او در سرتاسر اثر این باور را القا می‌کند که مخاطب باید تمام آن‌چه تماشا می‌کند را فقط به حساب همین مستند بنویسد.

به لحاظ سیاسی، آن‌چه مخاطب را نسبت به «قمار» بدبین می‌کند، این است که حاصل فعالیت‌های مختلف مستندساز، به بازتولید همان خط کشی جناحی مرسوم و جبهه‌بندی سران انقلاب در دو گروه اصیل و فریب‌خورده می‌انجامد که مخاطب کاملا انتظارش را دارد. نکته عجیب‌تر اما، به یک چهره سیاسی خاص، یعنی محسن رضایی، بازمی‌گردد؛ جایی که مستندساز احتمالا، به واسطه دیدگاه‌های معتدل و میانه‌روی رضایی، نتوانسته در این مورد به جمع‌بندی برسد که باید وی را مهره‌ای سفید لحاظ کند یا سیاه. از همین روی است که سرتاسر مستند نه حاکی از تلاشی برای گفتگو با اوست و نه حتی گزاره‌ای منفی برای مشخص شدن واقعیت یکی از افراد اثرگذار در جنگ تحمیلی ارائه می‌کند.

با این همه، نقطه قوت بزرگ «قمار» انتخاب موضوع آن و پرداختن به یک مقوله سیاسی به غایت مهم و قابل احترام است. مخاطب در نخستین دقایق این اثر امیدوار می‌شود که پرداختی دقیق و متفاوت از تضارب آرا درباره موضوع مذاکره با آمریکا را تماشا کند و به رهیافت‌های موافقان و مخالفان از این موضوع برسد. اما «قمار» در رویکرد تاریخی خود غرق می‌شود و فقط کتاب قطور بررسی تاریخ معاصر ایران با غرب را ورق می‌زند تا مجموعه‌ای شسته رفته از یک تجربه تاریخی به دست دهد.

علی‌رغم انتخاب مناسب موضوع و اهمیت آن، دست سازندگان «قمار» در زمینه اجرا و مراعات موارد مرتبط با سلیقه مستندسازی، خالی است. این مستند از نظر نریشن‌هایش به شدت پرحرف است و در فصل‌بندی روایی هم از منطق روشنی پیروی نمی‌کند تا روایت دلبخواهانه‌اش قدری مخاطب را گیج کند و در دقایق چهل تا هفتاد به ریتم اثر لطمه می‌زند.

کارهای گرافیکی هم از سطح کیفی پایین رنج می‌برند و الگوی فصل‌بندی با فرمت روزنامه، با قالب تکراری و دم‌دستی طراحی شده برای صفحه اول، ضعیف به نظر می‌رسد. استفاده از لوکیشن ساختگی اتاق پژوهش با استفاده از الگوهای دم‌دستی و عناصر نمادینی همچون چراغ مطالعه، روبیکا و عکس بزرگی از مک‌فارلین بر روی دیوار که مستندساز گاها نگاهی عمیق به آن می‌اندازد، از موارد بیش از حد نمایشی هستند و همین تصنعی بودن ممکن است مخاطب را نسبت به محتوای اثر بدبین کنند.

در زمینه مصاحبه‌ها، اگرچه تدوین مشکلاتی دارد، اما انتخاب مصاحبه‌شوندگان و استفاده درست و بجا از مصاحبه‌های آرشیوی نقطه قوت مستند است. «قمار» با پیگیری قابل ملاحظه‌ای توانسته با افراد دخیل در ماجرای مک‌فارلین یا نزدیکان آن‌ها به گفتگو بنشیند و به نظر می‌رسد که در این مورد تلاش زیادی از خودش نشان داده تا هرچقدر که ممکن است از مردانی که جعبه سیاه این واقعه تاریخی محسوب می‌شوند، اطلاعات بگیرد.

مستند «قمار» اگرچه سوگیری سیاسی پررنگی دارد و در راستای تحقق همین هدف است که نسبت به برخی موضوعات تاریخی (از جمله نقش ایران ایام جنگ در منطقه و نفوذ سیاستمداران ایرانی در لبنان برای شفاعت‌گری) کاملا بی‌اعتنایی به خرج می‌دهد، اما از این منظر که بازنمایی سلیقه و نگاه مستندساز است، اثری ارزشمند محسوب می‌شود.

در واقع، مخاطب با «قمار» می‌تواند تاریخ را از دریچه لنز مستندساز تفسیر کند و همین موضوع نشان دهنده اهمیت نگاه و تفسیر مستندساز در تولید فیلم مستند است که در ایران معمولا مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. علاوه بر این‌ها، «قمار» یک بیانیه کوبنده و اثرگذار در اثبات آزادی بیان در ایران است و نشان می‌دهد که در ایران، لااقل در عرصه مستندسازی، فضای کاری برای هر تفکری باز است. شاید هنوز هم کمتر کشوری در جهان وجود داشته باشد که در آن یک مستندساز جوان بتواند بر مبنای برخی مستندات قابل تردید، انواع اتهامات را متوجه رییس دولت مستقر آن کشور کند و به سادگی از وزارت ارشاد همان دولت مجوز پخش بگیرد.

به گزارش خبرگزاری مهر، سید مهدی دزفولی کارگردان مستند و نویسنده کتاب «قمار» با اشاره به اینکه پس از چند سال پژوهش و بررسی تاریخی، سرانجام کار کتاب و مستند مذاکرات مک فارلین با عنوان «قمار» به اتمام رسیده است از رونمایی آنها در روزهای آینده خبر داد.

به گفته این مستندساز، مستند «قمار» در ۸۰ دقیقه تلاش می کند ابعاد مختلف ماجرای مک فارلین را بیان کند و در مصاحبه با چهره های مختلف مطلع از پرونده تلاش کرده است به کشف ابعاد ناشنیده و ناگفته ای از ماجرای مک فارلین برسد که برای اولین بار در ایران این اتفاق رخ داده است.

وی با این توضیح که ماجرای مک فارلین مربوط به مذاکرات مخفیانه بین ایران و آمریکا در سال های ۱۳۶۴ و ۱۳۶۵ به بهانه تامین سلاح ایران و آزادی گروگان های آمریکایی و فرانسوی در لبنان بوده است، به این اشاره کرد که پرونده ابعاد دیگری هم داشته است که هیچگاه به آنها پرداخته نشده است با این که بسیار اهمیت دارد اما هیچ گاه درباره آن لایه های مخفی صحبتی نشده است. این پرونده نیز در ایران با نام مک فارلین مشهور شد اما در آمریکا «ایران گیت» لقب گرفت که پس از رسوایی واترگیت، بزرگ ترین بحرانی سیاسی برای روسای جمهور آمریکا بوده است و همین اهمیت موضوع و پرونده را نشان می دهد. اما متاسفانه هیچگاه در داخل ایران کار جدی پژوهشی و مستندی درباره آن نشد.

وی با بیان اینکه در کتاب «قمار» هم تلاش کرده است به صورت پژوهشی و مبسوط تر در این باره صحبت کند از عرضه این کتاب ۴۰۰ صفحه ای در روزهای پیش رو خبر داد.

به گفته این پژوهشگر در سال های گذشته موضوع مذاکره با آمریکا همواره مطرح شده است و جدیدترین تجربه ایران در این باره هم مذاکرات برجام بوده است که شاهد نتایج آن در این سال ها هستیم و مردم می توانند قضاوت کنند که آیا تجربه ای موفق بوده است یا خیر. به گفته این پژوهشگر چنانچه از تجربه های قبلی در این راستا استفاده مطلوب شده بود و تحلیل های درستی صورت می گرفت شاید این روزها شاهد چنین تنش های سیاسی نبودیم و بحث مذاکره به این شکل خام مطرح نمی شد و راهکارهای بهتری اتخاذ می شد.

مستند «قمار» از آخرین تولیدات اخیر مرکز مستند بسیج سازمان صداوسیما استکه تولید آن از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ زمان برده است. پیش از این دزفولی با مستندهای «روزهای خرداد»، «داستان ناتمام یک حزب»، «معمای سی ۱۳۰» و ... بررسی های تاریخی را درباره مقاطع مهم کشورمان انجام داده بود.

تیزر 1 مستند قمار:

https://media.mehrnews.com/d/2020/07/03/0/3491434.m4v

تیزر 2 مستند قمار:

https://dl3.filmgardi.com/tizer/gambling_ti.mp4

مناظره و مباحثه با آقای محمد علی ابطحی پیرامون ماجرای جنجالی ایران گیت

فایل صوتی مناظره لایو اینستاگرام سید محمد علی ابطحی( معاون و رئیس دفتر سابق آقای خاتمی) و سید مهدی دزفولی(کارگردان مستند قمار و پژوهشگر و نویسنده) پیرامون پرونده ایران گیت و مذاکرات مخفیانه ایران و آمریکا در دهه شصت و مستند قمار

https://shenoto.com/album/41260/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D9%88-%D9%85%D8%A8%D8%A7%D8%AD%D8%AB%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%A2%D9%82%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%A8%D8%B7%D8%AD%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%85%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D8%AA

مناظره کامل پورمسعود و دزفولی پیرامون پرونده جنجالی و تاریخی ایران گیت

صوت مناظره لایو اینستاگرامی علیرضا پورمسعود و سید مهدی دزفولی پیرامون مستند قمار و پرونده جنجالی ایران گیت و رابطه مخفیانه ایران و آمریکا در دهه 60.

https://shenoto.com/album/41259/%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%D9%88%D8%B1%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D9%88-%D8%AF%D8%B2%D9%81%D9%88%D9%84%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%AC%D9%86%D8%AC%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%88-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D8%AA

بخش اول مناظره با دکتر مجید تفرشی پیرامون پرونده ایران گیت(مک فارلین)

بخش اول مناظره دکتر مجید تفرشی و سید مهدی دزفولی پیرامون مستند قمار و پرونده ایران کنترا، و روابط ایران و آمریکا جمعه 17 مرداد 99

https://shenoto.com/album/41128/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%88%D9%84-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%85%DA%A9-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86?lang=fa

بخش دوم مناظره با دکتر مجید تفرشی پیرامون پرونده ایران گیت(مک فارلین)

بخش دوم مناظره دکتر مجید تفرشی و سید مهدی دزفولی پیرامون مستند قمار و پرونده ایران کنترا، و روابط ایران و آمریکا جمعه 17 مرداد 99

https://shenoto.com/album/41129/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AF%D9%88%D9%85-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%85%DA%A9-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86?lang=fa

بخش سوم و پایانی مناظره با دکتر مجید تفرشی پیرامون پرونده ایران گیت(مک فارلین)

بخش سوم و پایانی از جلسه اول مناظره دکتر مجید تفرشی و سید مهدی دزفولی پیرامون مستند قمار و پرونده ایران کنترا، و روابط ایران و آمریکا جمعه 17 مرداد 99

https://shenoto.com/album/41130/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%88-%D9%BE%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B8%D8%B1%D9%87-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D8%B4%DB%8C-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%DB%8C%D8%AA-%D9%85%DA%A9-%D9%81%D8%A7%D8%B1%D9%84%DB%8C%D9%86?lang=fa