در مورد سامانه سناد

یا

نقدی بر سامانه سناد

سناد یا به عبارتی سامانه نام‌نویسی الکترونیکی دانش‌آموزان که یکی دیگر از کلمه‌های شعر و شعاری ماست، سایت جامعی است برای متمرکز کردن تمام امور مربوط به بزرگ‌ترین وزارت‌خانه‌ی کشور، یعنی وزارت آموزش و پرورش و به طور ویژه‌ برای دانش‌آموزان سراسر کشور در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان.

این سامانه زیرمجموعه‌های متعددی دارد:

• سامانه ثبت نام المپیادهای علمی کشور
• جشنواره جوان خوارزمی
• سامانه جامع امور شاهد و ایثارگران
• سامانه فروش و توزیع کتاب های درسی
• پرتال همگام
• سامانه دانش آموزی
• سیستم های دانش آموزی
• سیستم های ساماندهی نیروی انسانی (بکفا)

که همه به طور مستقیم یا غیرمستقیم از اطلاعات متمرکز موجود در سناد بهره می‌برند.

و البته همگی این زیرمجموعه‌ها از بقیه‌ی سامانه‌های بی‌سامان وزارت آموزش و پرورش جدا هستند.

این سامانه در تابستان سال ۱۳۹۰ برای اولین بار رونمایی شد. طراحی و برنامه‌نویسی اولین نسخه‌ی این سامانه توسط شرکت سامانه گسترش پرگون انجام شده است.

از اولین روز راه‌اندازی سامانه سناد سال به سال بر ویژگی‌ها و امکانات آن افزوده شد و روند رو به رشد بسیار خوبی داشت تا فروردین ۱۳۹۷ که به هر دلیلی! (خدا عالم است) کل پروژه از شرکت پرگون گرفته و به شرکت آبگینه پرداز شرق واگذار شد و مشکلات سامانه سناد شروع شد!

سامانه سناد قرار است همان بانک اطلاعاتی جامعی باشد که همیشه جایش خالی بود، ولی با رویه‌ی فعلی سازمان آموزش و پرورش به نظر نمی‌رسد این سامانه بتواند مشکلات موجود را حل کند و خودش مشکلی شده اضافه بر مشکلات قبلی.

برای مشاهده نمونه‌های بیشتری از شکایت‌ها و مشکلات گزارش شده‌ توسط کاربران این سامانه (مدیران و معاونین مدارس کشور) این لینک را نگاه کنید. (این لینک هیچ ربطی به سامانه سناد ندارد ولی به جهت تشابه اسمی خیلی از کاربران آنجا را با محل اظهار نظر خود کرده‌اند)

سامانه‌ی سناد البته مجهز به سیستم پیشرفته‌ی تیکت می‌باشد که از سال ۱۳۹۰ تا کنون در حال راه‌اندازی بوده و به صورت موقت غیرفعال می‌باشد. یک شماره‌ی تماس جهت رفع مشکلات وجود دارد (شماره پشتیبانی آبگینه پرداز شرق - ۶۴۹۸-۰۲۱) که به گفته‌ی دوستان به صورت زیر پاسخگوی کاربران می‌باشد:

در تازه‌ترین اقدام مجمع تشخیص مصلحت آموزش و پرورش کشور (که اعضای آن بر هیچ کس روشن نیست)، نرم‌افزارهای مدارس (توصیفی، راهنمایی و دانا) به مرور در سامانه‌ی سناد ادغام شده و حذف خواهند شد و انجام همه‌ی امور در سامانه‌ی سناد و همگام(شاهکاری از شرکت پارس‌ فناوران مبتکر) فقط میسر خواهد بود.

البته نرم‌افزارهای مدارس هم آنچنان آش دهن‌سوزی نبودند و در اینجا (نامه‌‌ی ارسالی از طرف من به شورای برنامه‌ریزی درسی در سال ۹۶) و اینجا نقدی بر آنها نوشته بودم، ولی سامانه‌ی سناد نیز حرف جدیدی برای گفتن ندارد و نه تنها روند امور را سهل و سریع نکرده که با راه‌اندازی مجدد ریزاهداف آموزشی در کارنامه‌های مقطع ابتدایی، (چیزی که ۵ سال پیش حذف شده بود) و استفاده از روش‌های منسوخ شده‌ی نرم‌افزاری در ثبت اطلاعات توسط کاربر، یک عقب‌گرد کامل به گذشته نموده است.

به عنوان نمونه برای دور زدن این محدودیت‌های نرم‌افزاری من مجبور به استفاده از ماکروها برای تکمیل فرم‌های ارزشیابی شدم و یک فیلم آموزشی کوتاه صامت نیز برای همکارانم ساختم و به آنها هم گفتم چطور زمان با ارزش خود را مفت به سامانه‌ی سناد ندهند. (بدون استفاده از ماکروها باید حداقل یک ساعت زمان برای ثبت یک فرم بگذاریم)

دردسرهای ما با سامانه‌ی سناد یک سریال دنباله‌دار است. مدیر و معاون مدرسه که در کمد پشت سر خود تمام اطلاعات و پرونده‌ی دانش‌آموزان را به صورت فیزیکی دارند، و همه‌ی این اطلاعات را در سامانه‌ی سناد تایپ می‌کنند و سامانه‌ی سناد می‌تواند و باید! با یک کلیک یک لیست اکسل از این دانش‌آموزان با تمام اطلاعات مورد نیاز تحویل این مدیر و معاون بدهد، از این اولین حق خود محروم هستند.

به یکی از همکاران گفته بودند به جهت امنیت و دستور از بالا، اجازه‌ی قرار دادن خروجی لیست اکسل از دانش‌آموزان مدرسه نداریم!

اینجا مدیر و معاون برای خیلی از امور از جمله لیست بیمه، بهداشت، لیست‌های دانش‌آموزی و غیره، باید هزار کلک و بازی سوار کنند که بتوانند از اسامی دانش‌آموزان مدرسه‌ی خودشان لیست تهیه کنند.

این‌ها نمونه‌هایی از فیلم‌ها و آموزش‌هایی هستند که معاونین و مدیران به صورت خودجوش تهیه و منتشر کرده‌اند. این + این + این + این + این + این و قصدم این است که ببینید چقدر راه سخت هست برای رسیدن به لیستی که خود مدیر تایپ کرده است.

اینها فقط مثال‌های ساده‌ای هستند برای درک پیچیدگی موضوع. برای درک این موضوع که چرا می‌گویم با این رویه‌ای که مسئولان سامانه‌ی سناد و تصمیم گیرندگان آن در پیش گرفته‌اند، این راه به سرانجام نخواهد رسید.

-----------------------------------------------------------------------

ویرایش اول:

امتحانات نیمه اول سال در مقطع ابتدایی به پایان رسیده و اکنون وقت کارنامه است.

۱. قدیم‌ها که ما مدرسه می‌رفتیم، کارنامه‌ها را می‌دادند به معلم‌ها و آنها نمره‌ها را داخلش می‌نوشتند و می‌دادند دست اولیای دانش‌آموز.

۲. از وقتی ارزشیابی توصیفی به اجرا گذاشته شد،‌ یک کارنامه دادند دست معلم و گفتند به جای نمره، یکی دو وجب توصیف انشایی در مورد عملکرد دانش‌آموز بنویس. واحد اندازه‌گیری‌شان هم وجب بود. کم که می‌نوشتیم مدیر می‌گفت: «یه ذره بیشترش کن آقای دادخواه یکی میاد بازرسی نگه کم نوشتین! بنویس دیگه یه چی بنویس این صفحه پر بشه!»

۳. یک مدتی گذشت و معلم‌های خسته از نوشتن، گفتند می‌شود تایپ کنیم؟ یا بدهیم یکی برایمان تایپ کند؟ به هزار ضرب و زور، مجوز تایپ را از شورای عالی برنامه‌ریزی گرفتند و شروع کردند به تایپ کردن کارنامه‌ی فرم الف. دو سه سالی بود که همه عادت کردند و راحت بودند و یکی دو سه نرم‌افزار هم برای راحت‌تر تایپ کردن فرم الف تولید شد و داشتند به خودکفایی و شکوفایی می‌رسیدند که...

۴. دولت الکترونیک با قدرت هر چه تمام تر سامانه‌ی یکپارچه‌ای را معرفی کرد جهت سر و سامان دادن به همه‌ی آشفتگی‌های نرم‌افزاری موجود در سامانه‌های بی‌سامان آموزش و پرورش. و دست پختش شد همین سناد که می‌بینید.

این روزها که معلم‌ها به اجبار باید برای ثبت نمرات وارد این سایت شوند و نمرات کلاس خود را مستقیم وارد سامانه کنند، ساعتی سه بار شاهد این خطا هستیم و من بارها راه حل این خطا را گوگل کرده‌ام.

برادران برنامه‌نویس پروژه‌ی بزرگ کشوری، یک ذره رم اضافه کنید!

آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیچی

این نوشته به مرور تکمیل خواهد شد...