سنگ نگاره های فیروز آباد

اردشیر بابکان (اردشیر پور بابک) که گویش پارسی میانه آن اَرتَخشیر پاپَکان (artaxšēr pāpakan) است، در سال ۲۲۴ ترسایی، بر اردوان پنجم، واپیسین شاه اشکانی پیروز شد و با براندازی دودمان اشکانی، دودمان ساسانی را پدید آورد. سنگ نگاره های فیروز آباد، نگاره ای از جنگ میان سربازان پارتی و پارسی را نشان می دهد. این سنگ نگاره در فیروز آباد، کیلومتر ۳ و ۵ جاده فیروزآباد به شیراز هست که اندازه آن ۱۷ متر و از این رو بزرگترین سنگ نگاره درون ایران است.

به جز واپسین نگاره، همه نگارهای دیگر از تارنمای ایران اطلس برداشته شده اند.

سنگ نگاره از سه بخش است: نخست، سرباز ساسانی را نشان می دهد که گردن سربازی پارتی را گرفته است.

بخش دوم در میانه سنگ نگاره است و نشان می دهد شاپور یکم فرزند و جانیشین پس از اردشیر، بر وزیر اردوان پنجم پیروز آمده و نیزه ای را بر تَن آن فرو کرده است.

بخش سوم در سمت چپ، مبارزه اردشیر و اردوان را نشان می دهد که اردوان شکست خورده و از روی از اسب بر زمین افتادن است.

سنگ نگاره دیگری از اردشیر هست که تاج گذاری آن را نشان می دهد. در آن اردشیر تاج پادشاهی را از اهورامزدا می گیرد و پسرکی در پشت اردشیر ایستاده و سپس سه نفر از بلند پایگان پارسی ایستاده اند که نخستین آنها شاپور پور اردشیر و جانشین پس از او است.

نگاره زیر نشان های اَرتش ساسانی را نشان می دهند که بر روی کلاه ها و زره اسبان نگاریده می شدند.

ساسانیان از استان فارس بودند و خود را بازماندگان هخامنشیان می دانستند. اشکانیان ۵۰۰ سال و ساسانیان ۴۲۷ سال بر ایرانشهر فرمانروایی کردند و از این رو دیرپا ترین دودومان ایرانیان اشکانیان هستند ولی از آن ۵۰۰ سال اندک یادگاری نمانده است. داستان بپاخیزی، جنگ و پیروزی اردیشر بابکان در برابر اردوان پنجم در نسکی به فارسی میانه به نام کارنامه اردشیر بابکان آورده شده است.

نسک کارنامه اردشیر بابکان

آبشخورهای این نوشته

سنگ نگاره های فیروز آباد

سنگ نگاره پیروزی اردشیر