برابری جنسیتی در زبان فارسی

◄ زبان، یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌دهنده‌ی فرهنگِ کلی جوامع و نوع طرز تفکر تک‌تک افرادِ آن است.

♀ نکته‌ی جالب در مورد زبان فارسی این که در آن «جدایی جنسی» وجود ندارد.
می‌گویم در حال حاضر زیرا در فارسی باستان، مانند بسیاری دیگر از زبان‌های فعلی، مذکر و مونث وجود داشته است اما زبان در پویه‌ی پایای خود در طول سده‌ها این اضافات را از خود بیرون ریخته است.
در زبان فارسی کنونی «او» شامل زن و مرد میشود و این زبان برای دو جنس تفاوتی قائل نیست.


♀ همچنین برخلاف سایر زبان‌های لاتین (که فارسی نیز با آن‌ها در یک خانواده است) و نیز عربی (که از خانواده‌ی دیگری است) اگر جایی تاکید بر جنسیت باشد، زبان فارسی اولویت را به مادینگی می‌دهد نه نرینگی.
مثلاً ما در فارسی می‌گوییم زن و شوهر به جای «husband & wife»؛ می‌گوییم خواهر و برادر، به جای «brother & sister»؛ می‌گوییم زن و مرد به جای «man and woman».


♀ نکته‌ی دیگر این که وقتی می‌گوییم «زن و شوهر» در واقع به مرد در ارتباط با همسرش هویت بخشیده‌ایم (شوهرِ زن) اما هویت زن دست نخورده است! حال آن که برای مثال در انگلیسی می‌گوییم: «man and wife»


♀ در زبان فارسی، «زن» واژه‌ای مفهوم و مستقل است نه مانند انگلیسی بخشی از مرد: Woman


♀ نکته‌ی بامزه این که واژه‌ی «مرد» از ریشه‌ی مرگ و مُردن و به معنای آفریده‌ی میرا است در حالی که واژه‌ی «زن» با واژگانی چون زندگی، خون، ژن، Genesis، Generation و... هم‌ریشه است که از همگی مفهوم زایندگی و زندگی استنباط می‌شود.


هرچند حکم دادن و نتیجه‌گیری‌های این چنینی را با قطعیت نمی‌پسندم اما شاید بتوان با کمی اغماض گفت در فرهنگ نژاده‌ی ایرانی «برابری جنسیتی» خیلی بیش از آن چه امروز شاهدش هستیم نهادینه بوده است و این مفهوم، چندان ناآشنا و وارداتی نيست.