تجمع مدفوع در روده؛ از علت تا درمان گیر کردن مدفوع در روده
تجمع مدفوع در روده که به آن نهفتگی مدفوع هم می‌گویند، اغلب به دلیل یبوست و گیر کردن مدفوع در راست روده (رکتوم) رخ می‌دهد. این عارضه با درد و ناتوانی در غذا خوردن همراه است و گاهی‌اوقات به قدری شدید می‌شود که ممکن است به مرگ منجر شود.
نهفتگی مدفوع می‌تواند هر شخصی را تحت تاثیر قرار دهد، اما در سالمندان مبتلا به مشکلات روده شایع‌تر است. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا درباره این بیماری مهم اطلاعات بیشتری کسب کنید.
علائم گیر کردن مدفوع در راست روده
در صورت ابتلا به نهفتگی مدفوع، احتمال دارد مدتی یبوست داشته باشید و سپس به طور ناگهانی علائم دیگری را تجربه کنید، از جمله:
یبوست
ناراحتی و درد شکم
درد در پایین کمر
نفخ
زور زدن هنگام اجابت مزاج
ناتوانی در غذا خوردن
تکرر ادرار
از علائم شدید این عارضه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
حالت تهوع
کم‌آبی بدن
تشدید روان‌پریشی یا گیجی
اسهال (ممکن است عجیب به نظر برسد، اما گاهی‌اوقات مدفوع آبکی از اطراف مدفوع سفت‌شده که نمی‌توانید آن را دفع کنید، عبور می‌کند)
علت گیر کردن مدفوع در روده بزرگ می‌تواند به یکی از موارد زیر مربوط باشد:
یبوست: گاهی‌اوقات یبوست به تجمع مدفوع در روده منجر می‌شود، به این معنی که میل به اجابت مزاج دارید اما نمی‌توانید روده خود را تخلیه کنید.
ملین‌ها: اگر به طور مکرر از ملین استفاده کنید، روی توانایی بدن در درک زمان اجابت مزاج تاثیر می‌گذارید. در نتیجه، واکنش بدن شما به این موضوع کمتر می‌شود و ممکن است مدفوع در روده بزرگ یا راست روده انباشته شود.
سایر داروها: بعضی از اپیوئیدها که برای تسکین درد استفاده می‌شوند، سرعت هضم را کاهش و احتمال تجمع مدفوع را در روده بزرگ افزایش می‌دهند.
سطح فعالیت بدنی: اگر سبک زندگی کم‌تحرکی داشته باشید، بیشتر از کسانی که فعال هستند، در معرض خطر تجمع مدفوع در انتهای روده هستید.
عادت‌های مرتبط با اجابت مزاج: در صورتی که به موقع به سرویس بهداشتی نروید، ممکن است به مرور زمان به نهفتگی مدفوع مبتلا شوید.
امروزه روش‌های مختلفی وجود دارند که به پزشک در تشخیص نهفتگی مدفوع کمک می‌کنند، مانند:
بررسی تاریخچه پزشکی: پزشک از شما می‌پرسد که هر چند وقت یک‌بار به دستشویی می‌روید، آخرین بار چه زمانی به دستشویی رفته‌اید و آیا اجابت مزاج برایتان سخت بوده است یا خیر. همچنین سابقه ابتلا به یبوست، دفعات مصرف ملین، میزان مصرف آب و سایر مایعات، مقدار فیبر رژیم غذایی و نوع داروهای مصرفی شما را بررسی می‌کند.
معاینه بدنی: پزشک وضعیت سلامتی شما را ارزیابی می‌کند و یک تست دیجیتال رکتوم انجام می‌دهد، به این معنی که دستکش می‌پوشد و به انگشت خود روان‌کننده (ژل لغزنده) می‌زند تا راست روده شما را معاینه کند.
اشعه ایکس: گاهی‌اوقات پزشک از طریق تصویربرداری با اشعه ایکس می‌تواند نهفتگی مدفوع را تشخیص دهد.
سیگموئیدوسکوپی: در طول این آزمایش، پزشک از یک سیگموئیدوسکوپ (لوله نازک مجهز به نور و دوربین) برای بررسی مشکلات راست روده استفاده می‌کند.
درمان تجمع مدفوع در روده
نهفتگی مدفوع خودبه‌خود از بین نمی‌رود و در صورت بدتر شدن می‌تواند به مرگ منجر شود. پزشک انسداد ناشی از نهفتگی مدفوع را در سه مرحله برطرف می‌کند:
از بین بردن مدفوع (تخلیه)
استفاده از مایعات برای حذف مواد زائد از روده بزرگ (تخلیه روده بزرگ)
از شما می‌خواهد که در یک زمان منظم به دستشویی بروید
پزشک از روش‌های مختلف برای درمان نهفتگی مدفوع استفاده می‌کند.
بسته به شدت و محل تجمع مدفوع، می‌توان از گزینه‌های درمانی زیر استفاده کرد:
تنقیه: در طی این روش، یک مایع به داخل راست روده تزریق می‌شود تا مدفوع سفت‌شده را شل کند. این کار را می‌توان در مطب پزشک یا در خانه انجام داد.
برداشتن مدفوع به صورت فیزیکی: پزشک از انگشت برای تخلیه مدفوع استفاده می‌کند یا با ماساژ شکمی باعث دفع آن می‌شود.
ملین‌ها: شما می‌توانید از محلول پلی‌اتیلن گلیکول (PEG) یا ملین‌های بدون نسخه (OTC) برای پاکسازی روده بزرگ استفاده کنید.
جراحی: اگر تجمع مدفوع در روده شدید باشد، احتمالا برای درمان آن به جراحی نیاز دارید.
علاوه بر این، ممکن است پزشک تغییر سبک زندگی را به عنوان بخشی از درمان نهفتگی مدفوع توصیه کند. هدف از این کار افزایش سرعت اجابت مزاج است. این توصیه‌ها عبارت‌اند از:
افزایش مصرف فیبر: خوردن غذاهای پرفیبر مثل میوه، سبزی و نان سبوس‌دار احتمال ابتلا به یبوست را کاهش می‌دهد و به درمان نهفتگی مدفوع کمک می‌کند.
شروع یک برنامه ورزشی: ورزش می‌تواند فعالیت عضلات روده را افزایش دهد. از پزشک خود بپرسید که باید چند روز در هفته ورزش کنید و بهتر است چه نوع فعالیتی انجام دهید.
پیروی از رژیم غذایی پرفیبر احتمال تجمع مدفوع را در روده کاهش می‌دهد.
کلام پایانی
نهفتگی مدفوع به دلیل تجمع مواد زائد در بدن فشار زیادی به دستگاه گوارش وارد می‌کند و باعث درد شکم یا کمر، نفخ و خستگی می‌شود. اگر این بیماری به موقع درمان نشود، ممکن است به انسداد روده بزرگ و حتی مرگ منجر شود.
در صورتی که قادر به دفع مدفوع نیستید یا با علائم شدیدی مانند حالت تهوع، کم‌آبی بدن، گیجی یا خونریزی را مواجه شده‌اید، فورا با متخصص گوارش تماس بگیرید. همچنین اگر به طور مکرر دچار یبوست می‌شوید، با پزشک در مورد نحوه درمان آن مشورت کنید.
سایت درمانکده این امکان را برای شما فراهم کرده است که به راحتی برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین با دکتر گوارش وقت بگیرید.
