در حالت ایده‌آل مدفوع نرم است و به راحتی از روده دفع می‌شود، اما گاهی‌اوقات ممکن است خشک و سفت باشد و به سختی از بدن خارج شود. این مشکل معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که مدفوع برای مدت طولانی در روده باقی می‌ماند و مقدار زیادی از آب خود را از دست می‌دهد. آمارها نشان می‌دهد که از ۱۰۰ بزرگسال ۱۶ نفر با این مشکل مواجه هستند و تقریبا یک‌سوم سالمندان بالای ۶۰ سال از آن رنج می‌برند. اگر می‌خواهید بدانید که علت سفت شدن مدفوع چیست و چه راه‌هایی برای درمان آن وجود دارد، این مقاله را تا انتها بخوانید.
بیشتر بخوانیم: رنگ مدفوع
دلیل سفت شدن مدفوع در کودکان و بزرگسالان بسیار متنوع است. حتی گاهی‌اوقات مجموعه‌ای از عوامل ممکن است در بروز این مشکل نقش داشته باشند.
مدفوع از مواد زائد و مواد غذایی هضم‌نشده ساخته شده است که با آب ترکیب می‌شوند تا به کمک حرکات روده از بدن دفع شوند. ایجاد هر گونه مشکل در این فرآیند باعث سفت شدن مدفوع می‌شود. شایع‌ترین عواملی که می‌توانند علت سفت شدن مدفوع در انتهای روده و سایر قسمت‌های آن باشند عبارت‌اند از:
هنگامی که سن بالا می‌رود، تغییرات ایجادشده در بدن باعث یبوست یا سفت شدن مدفوع می‌شوند. یک مطالعه نشان داد که کاهش فعالیت بدنی و مصرف داروهای مختلف شایع‌ترین علت یبوست در دوران سالمندی است. در مطالعه دیگری هم مشاهده شد که اختلال عملکرد کف لگن در افراد سالمند می‌تواند روی حرکات روده بزرگ تاثیر بگذارد و باعث سفت شدن مدفوع شود.
بیشتر بخوانید: راه‌های تشخیص بی‌اختیاری مدفوع
مصرف ناکافی آب و کم‌آبی بدن هم یکی از مهم‌ترین دلایل سفت شدن مدفوع است. اگر مایعات کافی مصرف نکنید، روده بزرگ آب موجود در مدفوع را جذب می‌کند تا بدن را هیدراته نگه دارد. در نتیجه، مدفوع سفت می‌شود.
گاهی‌اوقات داروهای مصرفی شما علت سفت شدن مدفوع هستند. از این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانیم: آزمایش مدفوع برای چیست؟
عوامل زیر هم ممکن است علت سفت شدن مدفوع باشند:
علاوه بر این، اگر به طور مکرر میل به اجابت مزاج را نادیده بگیرید و به موقع به سرویس بهداشتی نروید، مدفوع به تدریج سفت می‌شود.
در بعضی موارد، یک بیماری زمینه‌ای می‌تواند علت سفت شدن مدفوع باشد. بیماری‌های مرتبط با این عارضه شامل موارد زیر هستند:
بعضی از این بیماری‌ها، مانند انسداد روده، می‌توانند یک وضعیت اورژانسی باشند.
بیشتر بخوانیم: علت مدفوع دو رنگ چیست؟
بعضی از زنان ممکن است در دوران بارداری یا پس از زایمان با مشکل سفت شدن مدفوع مواجه شوند. علت سفت شدن مدفوع در دوران بارداری به نوسانات هورمونی و سایر تغییرات بدن از جمله افزایش فشار کف لگن مربوط می‌شود.
اگر به کودکان خردسال در زمان آموزش نحوه استفاده از سرویس بهداشتی اضطراب زیادی وارد کنید، احتمال دارد اجابت مزاج را به تاخیر بیندازند که این موضوع باعث سفت شدن مدفوع می‌شود. بعضی از کودکان هم به دلیل عوامل دیگری مثل شروع سال تحصیلی به اضطراب و در نتیجه یبوست مبتلا می‌شوند. کودکانی که یبوست مزمن دارند ممکن است بی‌اختیاری مدفوع را تجربه کنند.
راه‌کارهای زیر به دفع راحت‌تر مدفوع کمک می‌کنند:
بیشتر بخوانیم: کدام رنگ مدفوع خطرناک است؟
اگر فرزندتان از مشکل سفت شدن مدفوع رنج می‌برد، راه‌کارهای زیر را امتحان کنید:
بدون مشورت با پزشک هرگز به کودکان دارو ندهید. بعضی از داروها حاوی موادی هستند که ممکن است برای کودکان و نوزادان خطرناک باشند.
بیشتر بخوانید: درمان مدفوع چسبناک
طبیعی است که هر از گاهی با مشکل یبوست یا سفت شدن مدفوع مواجه شوید. این عارضه لزوما همیشه نشان‌دهنده یک مشکل جدی نیست. با این حال، در صورت تجربه هر یک از موارد زیر باید با پزشک صحبت کنید:
یبوست مزمن و درمان‌نشده ممکن است به عوارض زیادی مثل هموروئید (بواسیر)، شقاق مقعد و افتادگی رکتوم منجر شود. به همین دلیل، مهم است که علت سفت شدن مدفوع را بیابید و به موقع برای درمان آن اقدام کنید.
بیشتر بخوانید: علت تجمع مدفوع در روده بزرگ
مدفوع سفت زمانی اتفاق می‌افتد که غذا خیلی آهسته از روده بزرگ عبور می‌کند. این مشکل می‌تواند هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان دردناک و ناخوشایند باشد. در صورتی که این عارضه را به ندرت تجربه کنید، احتمالا می‌توانید آن را با تغییر سبک زندگی از جمله نوشیدن آب، مصرف غذاهای پرفیبر و افزایش فعالیت بدنی درمان کنید. اما اگر به طور مکرر با آن مواجه می‌شوید، بهتر است با دکتر گوارش مشورت کنید.
شما می‌توانید از طریق سایت درمانکده از پزشک مورد نظر خود برای ویزیت حضوری یا مشاوره آنلاین متخصص گوارش وقت بگیرید. در هر نقطه از ایران و جهان که باشید، در درمانکده امکان مشاوره آنلاین با دکتر گوارش برای شما فراهم شده است.
منابع:
