پانکراتیت، التهاب پانکراس است که به دو صورت حاد و مزمن بروز پیدا میکند. پانکراس، اندامی است که در پشت معده و نزدیک روده کوچک قرار دارد و وظیفه آن آزادسازی آنزیمهای هضمی و تنظیم سطح گلوکز خون است. تجمع چربی در این عضو میتواند منجر به بروز پانکراتیت شود، که به ویژه در ارتباط با دیابت نوع 2، بیماری کبد چرب غیر الکلی و بیماریهای قلبی عروقی قابل توجه است.
انواع پانکراتیت
1. پانکراتیت حاد
- **علائم**: شروع ناگهانی درد شدید در قسمت بالای شکم که ممکن است به پشت سرایت کند، تب، حالت تهوع، استفراغ و تورم شکم.
- علل شایع: سنگ کیسه صفرا و مصرف زیاد الکل.
- **درمان**: شامل داروهای ضد درد، مایعات و در موارد شدید بستری شدن در بیمارستان. درمان سریع و مناسب میتواند به بهبود وضعیت کمک کند و از تبدیل آن به پانکراتیت مزمن جلوگیری کند.
2. پانکراتیت مزمن
- **علائم**: درد مداوم یا متناوب در بالای شکم، کاهش وزن، اسهال، حالت تهوع و استفراغ. این نوع التهاب میتواند منجر به آسیب دائمی پانکراس و ایجاد بافت اسکار شود.
- **علل شایع**: مصرف طولانیمدت الکل، بیماریهای خودایمنی و ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک. پانکراتیت مزمن میتواند به دیابت نوع 2 منجر شود زیرا به سلولهای تولیدکننده انسولین آسیب میزند.
پانکراتیت نکروزان
- **تعریف**: حالت شدید پانکراتیت حاد که باعث مرگ سلولهای پانکراس و آسیب بافتی میشود. این وضعیت حدود 10 درصد از موارد پانکراتیت حاد را شامل میشود.
- **تشخیص و درمان**: تشخیص از طریق سونوگرافی شکمی یا سیتی اسکن انجام میشود و ممکن است نیاز به نمونهبرداری از بافت مرده برای بررسی عفونت وجود داشته باشد. درمان ممکن است شامل آنتیبیوتیکها و در برخی موارد، جراحی برای برداشتن بافت مرده باشد.
تشخیص و درمان
پانکراتیت معمولاً با استفاده از روشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی شکمی، سیتی اسکن و MRI تشخیص داده میشود. درمان بسته به شدت و نوع پانکراتیت متفاوت است و میتواند شامل داروهای ضد درد، تغییرات در رژیم غذایی، پرهیز از مصرف الکل و در موارد شدیدتر، جراحی باشد.
اهمیت مشاوره تخصصی
برای مدیریت مؤثر پانکراتیت و جلوگیری از عوارض جدیتر، مشاوره با متخصصین ضروری است. پانکراتیت، به ویژه اگر به صورت مزمن یا شدید ظاهر شود، میتواند به آسیبهای دائمی به پانکراس و مشکلاتی مانند دیابت نوع 2 منجر شود. تیم تخصصی کتونیا با تجربه در درمان پانکراتیت و دیابت نوع 2 میتواند راهکارهای جامع و شخصیسازی شدهای برای کنترل و بهبود این بیماریها ارائه دهد.