چطور استرس سلامت بدن شما را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
استرس- مهدی صارمی نژاد
استرس یک واکنش طبیعی بدن به فشارها و چالش‌های روزمره است. در حالی که استرس می‌تواند در موقعیت‌های خاص مفید باشد و کمک کند تا با شرایط سخت بهتر کنار بیاییم، اگر این حالت طولانی بشود یا بدن نتونه درست باهاش کنار بیاد، می‌تونه تاثیرات منفی زیادی روی بدن بذاره.
در این مقاله که خلاصه‌ای از کارگاه استرس و اضطراب مهدی صارمی‌نژاد، روانشناس بالینی است، می‌خواهیم اثرات استرس رو روی بدن بررسی کنیم و ببینیم که چطور می‌تونه روی اعضای مختلف بدن تاثیر بذاره:
استرس و سیستم عصبی اولین واکنش بدن به استرس، فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک است که مسئول واکنش "جنگ یا گریز" است. این واکنش باعث افزایش ضربان قلب، فشار خون و ترشح هورمون‌های استرس مانند آدرنالین و کورتیزول می‌شود.
افزایش ضربان قلب و فشار خون: وقتی استرس داریم، بدن به سرعت خون رو به عضلات و ارگان‌های حیاتی می‌فرسته تا بتونه با تهدید احتمالی مقابله کنه. این کار می‌تونه باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب بشه و اگر طولانی بشه، خطر بیماری‌های قلبی رو بیشتر می‌کنه.
ترشح هورمون‌ها: کورتیزول، هورمون اصلی استرس، در پاسخ به استرس ترشح می‌شود. این هورمون به بدن کمک می‌کند تا انرژی لازم برای مقابله با تهدید رو سریعاً فراهم کنه. اما اگه سطح کورتیزول مدت طولانی بالا بمونه، می‌تونه به اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب و ضعف سیستم ایمنی منجر بشه.
سیستم ایمنی استرس طولانی‌مدت می‌تواند تعداد سلول‌های ایمنی رو کاهش بده و باعث ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن بشه. در نتیجه، خطر ابتلا به بیماری‌ها از جمله عفونت‌ها و حتی سرطان بیشتر میشه. سطح بالای کورتیزول می‌تونه عملکرد سلول‌های ایمنی رو ضعیف کرده و بدن رو بیشتر در معرض ویروس‌ها و باکتری‌ها قرار بده.
سیستم قلبی-عروقی استرس باعث افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود. این تغییرات می‌توانند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را بیشتر کنند. در موقعیت‌های استرس‌زا، عروق خونی منقبض شده و خون بیشتری به عضلات و ارگان‌های حیاتی فرستاده می‌شود که در بلندمدت می‌تواند به آسیب به این سیستم منجر بشه.
دستگاه گوارش استرس می‌تواند مستقیماً روی دستگاه گوارش تاثیر بذاره. هورمون‌های استرس می‌توانند عضلات دستگاه گوارش رو تحت تاثیر قرار بدهند و مشکلات مختلفی ایجاد کنند.
اختلالات گوارشی: استرس ممکن است باعث سوءهاضمه، تهوع، اسهال یا یبوست بشه. افرادی که دچار استرس مزمن هستند ممکنه به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) مبتلا بشوند که با درد شکم و تغییرات در الگوی اجابت مزاج همراه است.
زخم معده: استرس طولانی‌مدت می‌تواند تولید اسید معده رو افزایش بده و این می‌تونه به زخم معده یا مشکلات دیگه‌ای در دستگاه گوارش منجر بشه.
سیستم عضلانی استرس می‌تواند باعث تنش عضلانی بشه که منجر به درد و ناراحتی در بدن می‌شود.
دردهای عضلانی: وقتی استرس داریم، بدن به طور خودکار عضلات رو برای آمادگی در برابر مبارزه یا فرار منقبض می‌کنه. اگر این انقباض‌ها طولانی بشن، ممکنه باعث درد و سفتی در نواحی مختلف بدن مثل گردن، شانه‌ها و کمر بشه.
سردرد: استرس مزمن یکی از عوامل اصلی سردردهای تنشی است. این سردردها معمولاً به دلیل انقباض عضلات در نواحی گردن و شانه‌ها به وجود می‌آیند و می‌توانند خیلی آزاردهنده باشند.
مشکلات خواب افرادی که استرس دارند معمولاً با مشکلات خواب روبرو می‌شوند، که این خود می‌تواند باعث بدتر شدن مشکلات جسمی و روانی بشه.
بی‌خوابی: استرس می‌تواند باعث بی‌خوابی یا مشکلاتی در به خواب رفتن و نگه داشتن خواب بشه. این مشکلات خواب می‌تونن باعث مشکلات روانی مثل افسردگی و اضطراب بشن.
خواب ناآرام: حتی اگه فرد بخوابه، ممکنه خوابش ناآرام و پر از بیداری‌های شبانه باشه که در نتیجه خواب کافی رو دریافت نمی‌کنه.
پیامدهای طولانی‌مدت استرس استرس مداوم می‌تواند پیامدهای جدی برای سلامتی داشته باشد، مثل:
بیماری‌های قلبی عروقی: افزایش فشار خون و خطر سکته قلبی.
اختلالات گوارشی: بروز سندرم روده تحریک‌پذیر و دیگر مشکلات گوارشی.
مشکلات پوستی: ایجاد آکنه و اگزما.
اختلالات جنسی: کاهش میل جنسی و مشکلات نعوظ.
استرس یک واکنش طبیعی بدن است، اما اگه طولانی بشه، می‌تواند تاثیرات منفی و جدی روی سلامت جسمی و روانی فرد بذاره. از آسیب به سیستم ایمنی گرفته تا افزایش خطر بیماری‌های قلبی و مشکلات گوارشی، استرس می‌تواند تمام جنبه‌های زندگی فرد رو تحت تاثیر قرار بده. برای کاهش اثرات منفی استرس، روش‌هایی مثل ورزش، مدیتیشن، مشاوره روانشناسی و تکنیک‌های تنفس عمیق می‌توانند کمک کنند و سلامت بدن و ذهن رو حفظ کنند.
