چطور شش ماهه روان زبان جدید حرف بزنید

این مطلب چکیده سخنرانی کریس لونسدیل (Chris Lonsdale) روان‌شناس نیوزیلندی است. اگر وقت دارید پیشنهاد می‌کنم اصل سخنرانی را ببینید. لهجه‌اش نیوزیلندی کریس شیرین است. او می‌خواهد به این سوال پاسخ بدهد که چطور یک آدم عادی می‌تواند یک زبان جدید را سریع، ساده و موثر یاد بگیرد.

این کار شدنی هست؟

بله، می‌شود.

اجسام سنگین در هوا پرواز نمی‌کنند.

تا پیش از هواپیما احدی به ذهن‌ش خطور نمی‌کرد که می‌شود ما هم می‌توانیم پرواز کنیم؛ حتی پذیرفتن پرواز یک بدنه آهنی عظیم غیرممکن به نظر می‌رسید چرا که منطقا برای شناور شدن در هوا باید از بدنه‌های سبک استفاده کرد. به مدد تسلط بر قوانین علمی حالا این موضوعات برایمان بدیهی بنظر می‌رسند. در حال حاضر حتی آمبولانس هوایی هم داریم. تاکسی‌های پرنده گام بعدی هستند.

محدودیت‌هات رو می‌شناسی؟ (Do you know your limits)

تجربه نشان داده که ما به اندازه کافی توانایی‌های انسان را نمی‌شناسیم. به عنوان نمونه، تا سال ۱۹۵۰ همه باور داشتند که ۱ مایل را نمی‌شود در یک دقیقه دوید تا این که راجر بنیستر آن رکورد شکست و بعد از آن بازهم شکسته شد.

محدود توانایی‌هایت را افزایش بده! (Expand your limits)را باور نمی‌کنیم

اگر قرار بود چیزی یاد بگیرم، از اول دبستان تا سال آخر دبیرستان وقت داشتم. ما به خودمان باور نداریم بخاطر آموزش نادرستی که سال‌ها وقت‌مان را تلف کرده است و اعتماد بنفس ما را گرفته است.

دو دروغی که گفته شده این که (۱) تو استعداد کافی نداری یا در این زمینه مستعد نیستی: اشتباه. همه در زمینه یادگیری زبان استعداد دارند. مهم‌تر از استعداد روش یادگیری مهم است.

نتیجه ۱: همین جوری گوتره‌ای حرکت کردن ما را به جای نمی‌رساند. برای زبان‌تان هدف بگذارید.

(۲) زندگی و پلکیدن با مردم آن منطقه (Immersion per se) به ما زبان یاد می‌دهد: اشتباه. ایران بهترین جاست برای یاد گرفتن زبان جدید. من شش ماه لهستان بودم چقدر می‌توانم لهستانی حرف بزنم؟ فقط در حد چند کلمه. لهستانی را سعی نکردم یاد بگیرم؛ مدتی هلند زندگی کردم و خواستم هلندی یاد بگیرم اما هلندی تقریبا کاربرد نداشت. همه‌شان می‌توانستند انگلیسی حرف بزنند.

چینی‌های زیادی در آمریکا و کانادا زندگی می‌کنند که بعد از ده، بیست سال هنوز نمی‌توانند درست انگلیسی حرف بزنند. آن‌ها کلونی‌های خودشان را دارند و نیازی به انگلیسی ندارند. حتی زندگی در انگلیس یا استرالیا هم تضمینی برای پیشرفت نیست مگر این که درست حسابی دل بکار بدهید و عرق بریزید.

نتیجه ۲: غرق شدن (بی‌حساب کتاب) به کسی شنا یاد نداده و حتی جانش را گرفته! کسی با زندگی در جنگل شکارچی نشده است! حداقل مهارت برای شروع نیاز است؛ در ایران پایه زبانتان را بریزید.

چه باید کرد

هر کسی می‌تواند در شش ماه زبانی را سلیس و روان حرف بزند. باید اصول افراد موفق را فهمید و استفاده کرد. راز آن‌ها در ۵ اصل و ۷ فعالیت است! حتما رازهایشان بیش از این‌هاست اما مطمين باشید این‌ها مهم‌ترین‌ها هستند.

این کار چه اصولی دارد

کریس شش اصل را معرفی می‌کند و مختصر مفید در موردشان حرف می‌زند.

۱- روی چیزهایی از زبان تمرکز کن که با زندگی‌ات مرتبط است و معنا دارد. همان‌طور که در جنگل به دنبال نشانه‌ها و تهدیدها هستی، زبان هم چنین ویژگی دارد. ابزارهایی که مراتبط با کارمان هستند را سریع‌تر یاد می‌گیریم.

کاری که بامعنا، مرتبط، مهم است و از ابزاری استفاده می‌کند تا ارزشی را بسازد.

۲- از همان روز اول برای ارتباطات و گفتگو از زبان استفاده کن!

همین طور که کودکان این کار را می‌کنند.

۳- وقتی پیامی را می‌گیری، ناخودآگاه زبان را می‌گیری.

در لهستان در دفتر برنامه‌ریزی مشغول بودم و عموما همکارها به لهستانی حرف می‌زدند. دقت کردن بر روی گفتگوها و حالات چهره‌ها علامت و نشانه‌ای می‌دهد که موضوع چیست؛ یکی دو ماه بعد بدون هیچ تلاشی تا حدودی می‌فهمی گفتگوها در مورد چیست. به این علایم و اشاره‌ها ورودی‌های قابل‌فهم (comprehensible input) می‌گویند.

Reading, listening, and absorbing comprehensible input helps you learn a language faster than output-activities or grammar-focused activities.

وقتی کسی حرف می‌زند، هر رویدادی که به زبان جدید هست با تمام وجود دقت کن! موارد قابل فهم زیادی در آن است که یادگیری را سرعت می‌دهد.

۴- یادگیری زبان انباشتن کتاب‌ها و دانش نیست؛ بلکه یک آموزش روان‌شناسی (psychological training) است. آدم‌هایی که نمرات خوبی می‌گیرند اما نمی‌توانند درست حسابی حرف بزنند یا در جمع حاضر شوند.

جسارت می‌خواهد حرفت را بزنی. اشتباه کنی و پیش بروی و کم نیاوری. یاد گرفتن زبان یعنی همین! یعنی از نظر روحی روانی به اندازه کافی قوی و محکم باشی.

۵- حالت روحی روانی مهم هست. اگر تحت فشار، ناراحتی، استرس و اضطراب باشی یادگیری به شدت افت می‌کند. در مقابل افراد شاد، ریلکس، کنجکاو سریع‌تر یادمی‌گیرند.

چه کارهایی باید انجام داد؟

برمبنای این چند اصل، ۷ فعالیت پیشنهاد می‌کنم:

۱- تا می‌توانی گوش کن! خودت را در محتوای زبان مقصد غرق کن! مهم نیست که می‌فهمی یا نه. تو به ریتم‌ش گوش می‌کنی. به الگوها توجه می‌کنی. و به هزار چیز دیگر!

۲- اول روی فهمیدن تمرکز کن نه روی کلمات. به زبان بدن توجه کن. به صورت، دست‌ها، به آوا گوش کن. تنها ۷٪ معنا با کلمات منتقل می‌شوند.

من فرانسه را به همین شکل یاد گرفتم. از همان ابتدا با حالات و رفتار دقت می‌کردم.

از الگوهایی که همین حالا می‌دانی استفاده کن. اگر می‌خوای عربی یاد بگیری همین حالا واژگان زیادی را مستعد یادگیری هستی.

۳- شروع کن قاطی کردن!

همین جور با کلمات جدید عبارت بساز! کاری که بچه‌ها می‌کنند. لازم نیست عالی باشه، همین که کار کند کافی است!

۴- با هسته و مرکز شروع کن و کم کم توسعه بده.

Basic expression: Week 1:

• What is this?
• How do you say that?
• I don't understand ....

دفتر زبان رو درست تنظیم کن. اول سوالات کلیدی، بعد واژگان، قیدها، صفت‌ها، حروف ربط و ...

۵- با کسی تمرین کنید که مهربان است! احساسات‌تان را می‌شناسد. درک می‌کند. مسخره نمی‌کند و آن امنیت روحی روانی که نیاز دارید برای بیرون ریختن خودتان را داشته باشید. یک مربی که جایگاه بالاتری دارد.

• کسی که شما را می‌فهمد. می‌فهمد غلط قولوت‌هایی که سرهم می‌کنید چه معنی میدهد.
• خطاهای‌تان را تصحیح نکند.
• فهمیدنش را با استفاده از عبارات درست تصدیق کند.
• کلماتی که استفاده کند در سطح و کمی بالاتر از سوادتان.

۶- از چهره تقلید کنید! به لب‌ها، گونه‌ها، پیشانی دقت کنید. به همه حس و حال و رفتارها. مهم‌تر از همه به لب‌ها.

۷- کلمات را به طور مستقیم با تصویر ذهنی‌تان پیوند بزنید. مثلا اگر در مورد آتش حرف می‌زنید دود را تجسم کنید، گرما را حس کنید و قرمزی، با زبانه‌ها تصویر بسازید.

تمرین، تمرین، تمرین، عادت‌سازی، ناخودآگاه

امیدوارم هر روز با این اصول و کارها تمرین کنید تا به صورت ناخودآگاه درآیند.

در انتشارات گفتگوی انگلیسی در مورد یادگیری زبان می‌نویسم. سعی می‌کنم مرتب، منسجم و باکیفیت بنویسم و ممنون ازتان که حمایت می‌کنید.

اگر سوالی داشتید یا چیزی خواستید بنویسید. نهایتا بلد نیستم اما تلاشم را می‌کنم که جواب خوبی بدهم.