با بهترین مترجم‌های ایرانی و آثارشان آشنا شوید + ۱۸ مترجم برتر ایرانی

ترجمه‌ی سطح بالا و با کیفیت کاری دشوار، هنرمندانه و بسیار باارزش است. همانطور که در پست آموزش ترجمه به زبان فارسی +‌ معرفی کتاب ترجمه‌کاوی اشاره کردم:

«ترجمه، توسعه ادبیات و محتوا از طریق بازگردانی یک اثر به زبانی جدید است. از این جهت رسالت ترجمه هم‌افزایی با اصلِ اثر است. یک ترجمه خوب کمک می‌کند که یک اثر، خوانندگان بیشتری بیابد و از این طریق پیامِ اثر، به افراد بیشتری در جهان منتقل شود.

به خصوص در سال‌های اخیر و با پررنگ شدن گفتمان «جهانی شدن»، ترجمه به یکی از ابزارهای مهم، برای عملی کردن این گفتمان بدل شده است. تشکیل شدن صف، برای خرید کتاب‌های هری پاتر در ایران که بلافاصله بعد از فروش نسخه انگلیسی آن، انتشارش در ایران نیز آغاز می‌شود، نشان از چنین روندی دارد.

به علاوه و در سطحی غیرادبی و بیشتر تجاری، ترجمه نقشی بسیار مهم در تولید محتوا و فعالیت‌های بازاریابی محتوایی یافته است. شاید در یک بررسی اجمالی بتوان گفت، فارغ از کیفیت تولیدات محتوایی، ۷۰ درصد آن‌ها ترجمه‌هایی از محتواهای انگلیسی هستند.»

با این وصف لازم است با بهترین مترجم‌های ایرانی به خصوص در زمینه‌ی ادبیات داستانی آشنا شویم. چه تفاوت یک ترجمه خوب با متوسط به قدری است که می‌تواند یک اثر شاهکار را به یک اثر بی‌رنگ و جلا تبدیل کند. حتی قیمت یک اثر با ترجمه‌های متفاوت نیز این نکته را آشکار می‌کند. جایی که قیمت یک ترجمه خوب از یک اثر برجسته گاه به ۳ برابر یک ترجمه معمولی می‌رسد.

همچنین بخوانید:

۳۸+۹ نویسنده ایرانی که نثرشان، فخرشان است!

و همینطور ملاحظه بفرمایید:

۱۷ اثر کلاسیک ادبی از ۸ داستان‌نویس که هر نویسنده‌ای باید بخواند!

خب! شروع کنیم:

۱. حسینقلی مستعان

حسینقلی مستعان (زاده ۱۲۸۳، شمیران – درگذشته ۱۵ اسفند ۱۳۶۱) مترجم و داستان‌نویس ایرانی بود. اسامی مستعار وی عبارتند از: حبیب، انوشه، ح. م؛ و حمید حمید. گلاب آدینه بازیگر توانمند فرزند اوست.

حسینقلی مستعان در سال ۱۲۸۳، در تهران دیده به‌جهان گشود. پس از اتمام دورهٔ دبیرستان در دارالفنون، مدتی در مدرسهٔ علوم سیاسی به‌تحصیل پرداخت. کار روزنامه‌نویسی را از آغاز قرن (هجری شمسی) و از ۱۷ سالگی به‌عنوان روزنامه‌نگار و عکاس در روزنامهٔ نیمه‌رسمی «ایران» آغاز کرد؛ و چون به‌کار روزنامه‌نگاری علاقهٔ زیادی داشت، خیلی زود به‌سردبیری آن روزنامه رسید. مستعان قصه‌نویسی را از سال ۱۳۱۴ در مجلهٔ «مهرگان» شروع کرد.

مستعان دستی هم در ترجمه داشت: معروفترین ترجمهٔ او رمان بینوایان شاهکار ویکتور هوگو است که در سال ۱۳۱۰ به فارسی برگرداند و ابتدا به صورت پاورقی در مطبوعات منتشر کرد. وی در روز ۱۵ اسفند ۱۳۶۱ درگذشت.

ترجمه او از رمان بی‌نوایان یک شاهکار است، به شکلی که اشتباه محض خواهد بود اگر بی‌نوایان را با ترجمه‌ای غیر از او بخوانید. مستعان بیش از ۲۰ سال برای ترجمه این اثر سترگ وقت و همت صرف کرد.

۲. مشفق همدانی

ربیع مشفق همدانی (۱۲۹۱، همدان - ۱۳۸۸، لس آنجلس، کالیفرنیا)، روزنامه‌نگار، مترجم و نویسندهٔ ایرانی بود.

ربیع مشفق همدانی در فروردین ۱۲۹۱ خورشیدی در همدان در یک خانواده یهودی به دنیا آمد. و پس از پایان دوره عالی دانش‌سرای عالی به کار نویسندگی و ترجمه پرداخت. وی رئیس پیشین خبرگزاری پارس و یکی از پایه‌گذاران بنگاه نشر صفی علیشاه بود (موسسه انتشاراتی که به کمک برادران خود تأسیس کرد) که پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ ایران در شهر لس آنجلس سکونت گزید.

این روزنامه‌نگار، مترجم و نویسنده برجسته ایرانی در روز دهم مهرماه ۱۳۸۸ خورشیدی برابر با دوم اکتبر سال ۲۰۰۹ میلادی در شهر لس آنجلس درگذشت. معروف‌ترین اثر این نویسنده رمان تحصیل‌کرده‌ها است.

مشفق همدانی سوای تألیفات بسیار، حدود سی و پنج عنوان اثر ترجمه‌شده در موضوعات ادبی، فلسفی، روانشناسی و جامعه‌شناسی در کارنامهٔ خود دارد، از جمله: نادرشاه از لارنس لاکهارت، آزردگان، ابله و برادران کارامازوف از فئودور داستایوسکی؛ مادام بوواری از گوستاو فلوبر، آنا کارنین (آنا کارنینا) لئو تولستوی، مانن لسکو از آنتوان فرانسوا پره‌وو، همسر جاویدان از ایروینگ استون.»

شاید اکنون ترجمه‌های مشفق همدانی بهترین ترجمه از این آثار محسوب نشوند، اما باید توجه داشت که او و نسل او برای اولین بار ایرانیان را با آثار ارزشمند ادبیات جهان آشنا کردند.

۳. نجف دریابندری

نجف دریابندری (زاده ۱ شهریور ۱۳۰۸ در آبادان – درگذشته ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹ در تهران) مترجم و نویسنده ایرانی بود. برگردان کتاب‌های وداع با اسلحه و پیرمرد و دریا نوشته ارنست همینگوی، از جمله برگردان‌های شناخته شده او هستند.

حضور انگلیسی‌ها در تأسیسات نفتی آبادان و رفت و آمد آنان در سطح شهر و کاربرد آن زبان، وی را به یادگیری زبان انگلیسی علاقه‌مند ساخت به گونه ای که این زبان را به‌طور خودآموز با تماشای فیلم‌های زبان اصلی برای کارمندان انگلیسی شرکت نفت و گفتگو با انگلیسی‌ها آموخت.

نجف دریابندری در سال ۱۳۳۱ نخستین اثر خود را که برگردان کتاب وداع با اسلحه، نوشتهٔ ارنست همینگوی بود، برای چاپ به تهران فرستاد. او این این کتاب را از ابراهیم گلستان گرفته و دیگر به او پس نداده بود.

نجف دریابندری در زندان به مسائل فلسفی علاقه‌مند شد و در آن مدت، کتاب تاریخ فلسفه غرب اثر برتراند راسل را برگردان کرد که بعدها توسط انتشارات سخن به چاپ رسید. کتاب «متفکران روس» از آیزایا برلین دیگر ترجمه او در زمینه‌ی فلسفه و علوم انسانی به شمار می‌رود.

نجف دریابندری در نهایت به عنوان سردبیر در مؤسسه انتشارات فرانکلین مشغول به کار شد. در آنجا به برگردان آثار ادبی رمان‌نویسان و نمایشنامه‌نویسان سرشناس آمریکایی پرداخت و کتاب‌هایی همچون پیرمرد و دریا اثر ارنست همینگوی و ماجراهای هاکلبری فین اثر مارک توین را برگردان کرد.

از جمله ترجمه‌های دیگر او می‌توان به برگردان کتاب‌های یک گل سرخ برای امیلی و گوربه‌گور نوشته ویلیام فاکنر، رگتایم و بیلی باتگیت نوشته ئی.ال. دکتروف، معنی هنر از هربرت رید و پیامبر و دیوانه نوشته جبران خلیل جبران اشاره کرد.

اگرچه ترجمه‌های دریابندری چندان به زبان اصلی نویسندگان این آثار وفادار نیست و این نکته در ترجمه مدرن امری قابل‌قبول به حساب نمی‌آید با این حال نگارش روان و خوشخوان و سبک منحصر به فرد دریابندری، به ویژه در برگردان، او را به یکی از محبوب‌ترین مترجمان ایرانی تبدیل کرده بود. طنز از درونمایه‌های نوشته‌های نجف دریابندری بود. و ردپای این درونمایه در ترجمه‌هایش نیز به چشم می‌خورد. همچنین باید توجه داشت که دریابندری زبان‌انگلیسی را به شکل کاملا خودآموخته و بدون برخورداری از استاد یا تحصیلات آکادمیک یاد گرفت و شماری از آثار خود را در زندان ترجمه کرد، که این ارزش کارهای او را دوچندان می‌کند.

۴. عبدالله کوثری

عبدالله کوثری (زادهٔ ۲۲ آبان ۱۳۲۵ در همدان) شاعر، مترجم، ویراستار و داور چند دورهٔ جوایز ادبی هوشنگ گلشیری، ابوالحسن نجفی و کتاب سال ایران است. کوثری که از نسل سوم مترجمان معاصر ایران محسوب می‌شود، تاکنون چندین بار برندهٔ جایزهٔ کتاب سال ایران شده و نامش بدل به بِرند. در نظرسنجی «مترجم محبوب من» در ۱۸ آبان ۱۳۹۷ در بخش مترجمان بالای ۵۰ سال کوثری به عنوان محبوب‌ترین مترجم از نظر مخاطبان اعلام شد.

کوثری را به عنوان مترجم آثار کارلوس فوئنتس و ماریو بارگاس یوسا، نویسندگان بزرگ آمریکای جنوبی می‌شناسند. آئورا، پوست انداختن از فوئنتس و گفتگو در کاتدرال و مرگ در آند از یوسا، از جمله آثاری هستند که به قلم توانای او ترجمه شده‌اند.

۵. ابولحسن نجفی

ابوالحسن نجفی (۷ تیر ۱۳۰۸ در نجف – ۲ بهمن ۱۳۹۴ در تهران)، زبان‌شناس و مترجم برجسته ایرانی بود. او عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. عمده فعالیت‌های ادبی و علمی او در حوزهٔ ترجمهٔ متون ادبی، ویرایش، زبان‌شناسی و وزن شعر فارسی است. فرهنگ فارسی عامیانه، غلط ننویسیم و ترجمهٔ فارسیِ خانوادهٔ تیبو از مشهورترین کارهای نجفی است.

از دیگر ترجمه‌های به یاد ماندنی او می‌توان به شازده کوچولو از آنتوان سنت دو اگزوپری، کالیگولا از آلبر کامو و پرندگان می‌روند تا در پرو بمیرند از رومن گاری اشاره کرد.

۶. رضا سیدحسینی

رضا سیدحسینی (۲۲ مهر ۱۳۰۵ – ۱۱ اردیبهشت ۱۳۸۸) نویسنده و مترجم ایرانی بود. سیدحسینی همچنین سرپرست و عضو اصلی تألیف و ترجمهٔ مجموعهٔ شش جلدی فرهنگ آثار بوده‌است.

او در پانزده سالگی با ورود روس‌ها به اردبيل به مجله‌های خارجی و از جمله تركی دست يافت و کار ترجمه را از شانزده سالگی با ترجمه از ترکی آذربایجانی و ترکی استانبولی شروع کرد:

سیدحسینی مکتب‌های ادبی را در ۱۳۳۴ منتشر و اين اثر را در ۴۲ سال پيوسته تكميل كرد و چاپ سیزدهم آن در ۱۷۰۰ صفحه منتشر شد، وی همچنین نقش بسیار مهمی نیز در انتشار فرهنگ آثار (۱۳۷۸–۱۳۸۳) ایفا کرد و علاوه بر سرپرستی، ترجمهٔ بیش از سیصد مقاله کوتاه و بلند آن را برعهده گرفت؛ این اثر سترگ با همکاری اسماعیل سعادت، احمد سمیعی، ابوالحسن نجفی، جواد حدیدی و عده‌ای دیگر از مترجمان برگزیده در شش مجلد به چاپ رسید.

دربارهٔ ترجمه‌های سیدحسینی در کتاب تاریخ ترجمهٔ ادبی از فرانسه به فارسی، اثر محمدجواد کمالی، چنین می‌خوانیم: «رضا سیدحسینی با زبان ترکی استانبولی کاملاً آشنا بود و دوستش عبدالله توکل نیز فرانسه می‌دانست. آن‌ها به اتفاق از سال ۱۳۲۶، با توجه به وضعیت حاکم بر بازار کتاب و اقبال به ادبیات عامه‌پسند، شش اثر را از طریق این دو زبان به فارسی درآوردند؛ از جمله: بیست و چهار ساعت از زندگانی یک زن و مالک سانفرانسیسکو از اشتفان تسوایگ؛ زن و بازیچهٔ او از پیر لوئی، دختر چشم‌طلایی از بالزاک، مکتب زنان و در تنگ از آندره ژید. سیدحسینی در این فاصله به کمک توکل کمی فرانسه یادگرفت. البته خوش‌اقبالی دیگری هم داشت زیرا در مدرسه‌ای که درس می‌خواند، پژمان بختیاری ناظم و معلم فرانسه بود. با شرکت در کلاس‌های او، کم‌کم به مرحله‌ای رسید که توانست مستقلاً از فرانسه ترجمه کند. او آثار ادبی زیادی را از زبان فرانسه به فارسی برگرداند، از جمله: معشوقه‌های من از موریس دوکُبرا، غوغای ژوئیه از ارسکین کالدول، لایم لایت از چارلی چاپلین، بهار کشنده از لاژوس ژیلاهی، طاعون اثر آلبر کامو، مدراتو کانتابیله از مارگریت دوراس، ضدخاطرات با همکاری ابوالحسن نجفی و امید از آثار آندره مالرو؛ بهانه‌ها و بهانه‌های تازه از آندره ژید و در دفاع از روشنفکران از ژان پل سارتر. او با همکاری جلال خسروشاهی کتاب‌های ترجمه شده‌ای از زبان ترکی نیز دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از: آنسوی کوهستان از یاشار کمال، آخرین شعرها از ناظم حکمت و مرگ عزیز بیعار از لطیفه تکین..»

۷. مهدی غبرایی

مهدی غبرایی (۲ مرداد ۱۳۲۴ در لنگرود) مترجم ایرانی است.

از سال ۱۳۶۰ به‌طور حرفه‌ای به کار ترجمه ادبی پرداخت. دو برادر او، فرهاد غبرایی و هادی غبرایی نیز مترجم بودند. الیور توئیست از چارلز دیکنز، آوای وحش از جک لندن، بلندی‌های بادگیر از امیلی برونته، دل سگ از میخائیل بولگاکف، کوری از ژوزه ساراماگو و کافکا در کرانه از هاروکی موراکامی از ترجمه‌های معروف او هستند.

۸. م.ا. به‌آذین

محمود اعتمادزاده (م.ا. به‌آذین) (۱۲۹۳–۱۳۸۵) نویسنده، مترجم و فعال سیاسی معاصر ایرانی بود. به‌آذین فعالیت‌های ادبی خود را از سال ۱۳۲۰ –و زمانی که به علت جراحت در جنگ جهانی دوم یک دست خود را از دست داده بود– با انتشار داستان‌های کوتاه آغاز کرد. نوشته‌ها و داستان‌های کوتاهِ بیشتری در طولِ سالهای بعد به رشتهٔ تحریر درآورد و با ترجمهٔ آثار شکسپیر، بالزاک، رومن رولان، شولوخوف و نگارشِ خاطرات و تجربیاتش از زندان‌های دههٔ ۱۳۵۰، به خدمات ادبی خود ادامه داد. شهرت وی از زمان سردبیری هفته‌نامهٔ کتاب هفته و سپس ریاست کانون نویسندگان آغاز شد.

او بسیاری از نویسندگان بزرگ جهان (بالزاک، رومن رولان، شکسپیر، شولوخف…) را به فارسی شیوائی ترجمه کرد. وسواسش در انتخاب آثار، و روانی و دقت ترجمه‌هایش، به او جای ویژه‌ای در میان مترجمان مشهور ایران داده‌است.

آثار انوره دو بالزاک مانند بابا گوریو، زن سی‌ساله، زنبق‌دره، آثار رومن رولان از جمله جان‌شیفته و ژان کریستف، دن آرام از شولوخف و فاوست از گوته از جمله آثار با ترجمه‌های درخشان او هستند.

۹. سروش حبیبی

سروش حبیبی مترجم معاصر ایرانی (زادۀ ۷ خرداد ۱۳۱۲) است که ده‌ها عنوان کتاب از زبان‌های فرانسه، روسی، آلمانی و انگلیسی به فارسی ترجمه کرده‌است. سروش حبیبی بدون شک برترین مترجم ادبیات روسیه است.

علاوه بر این سروش حبیبی طی بیش از چهار دهه فعالیت خود در عرصهٔ ترجمهٔ آثار ادبی، دریچه تازه‌ای به روی خوانندگان ایرانی گشوده‌است، و آشنایی فارسی‌زبانان با نویسندگانی چون رومن گاری، آلخو کارپانتیه و الیاس کانتی از راه ترجمه‌های او بوده‌است. سروش حبیبی مترجمی چند زبانه است و از زبان‌های آلمانی، انگلیسی، روسی و فرانسوی به فارسی ترجمه می‌کند. اعتماد خوانندگان ایرانی به شیوهٔ ترجمهٔ او چنان است که هر یک از ترجمه‌های تازهٔ او از آثار نویسندگان مشهوری چون داستایوسکی که سال‌ها پیش به فارسی ترجمه شده بوده‌اند با استقبال خوانندگان آثار ادبی روبرو می‌شود.

برای هر علاقه‌مند به ادبیات روسیه واجب است تا ابتدا ترجمه شدن اثر مورد نظرش به وسیله سروش حبیبی را بررسی کند و در صورت وجود نداشتن چنین ترجمه‌ای به سراغ مترجمان دیگر برود. حبیبی بهترین ترجمه‌های ممکن از تولستوی، چخوف، داستایوفسکی و گنچارف را ارائه کرده است.

۱۰. بهمن فرزانه

رمان صد سال تنهایی از مهم‌ترین رمان‌های معاصر دنیا و از پرطرفدارترین آثار ترجمه‌شده در چند دهه‌ی اخیر در ادبیات ایران است. حالا به شما می‌گویم که این شاهکار را فقط و فقط با ترجمه بهمن فرزانه بخوانید! این توصیه به خوبی جایگاه او در صحنه ترجمه ایران را روشن می‌کند.

بهمن فرزانه (۱۳۱۷–۱۷ بهمن ۱۳۹۲) نویسنده و مترجم بیش از ۵۰ کتاب به فارسی بود. ترجمه‌های او بسیاری از نویسندگان مطرح جهان را به ایرانیان معرفی کرده‌است.

فرزانه بر زبان‌های ایتالیایی، انگلیسی، اسپانیایی و فرانسوی مسلّط بود. او سال‌ها در ایتالیا (شهرهای فلورانس و رم) زندگی کرد.

فرزانه در انتخاب کتاب برای ترجمه دقّت زیادی به‌کار می‌بُرد و هنگامی‌که تصمیم به ترجمهٔ کتابی می‌گرفت کار ترجمه را به‌طور منظم و در ساعت‌های مشخص انجام می‌داد. به گفته خودش «من هنوز قدیمی مانده‌ام و هنوز با دست می‌نویسم» و از رایانه استفاده نمی‌کنم.

او آثار تنسی ویلیامز، گراتزیا کوزیما دلدا، آلبا دسس پدس، لوئیچی پیراندللو، گابریل گارسیا مارکز، آنا کریستی، اینیاتسیو سیلونه، رولد دال، گابریل دانونزیو، واسکو پراتولینی، ایروینگ استون، جین استون و … را به فارسی برگردانده‌است. دیگر ترجمه ماندگار او از مارکز، عشق در زمان وباست.

۱۱. مهدی سحابی

مهدی سحابی (۱۴ بهمن ۱۳۲۲ در قزوین - ۱۸ آبان ۱۳۸۸ در پاریس) مترجم، نویسنده، روزنامه‌نگار، نقاش، مجسمه‌ساز و عکاس ایرانی بود. او بیشتر به خاطر ترجمه مجموعهٔ در جستجوی زمان ازدست‌رفته نوشته مارسل پروست شناخته شده‌است.

مهدی سحابی به دلیل تسلط به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و ایتالیایی آثاری را نه تنها به فارسی برگردانده‌است بلکه از فارسی به این سه زبان نیز ترجمه می‌کرد؛ او در کنار ترجمه، گزارش و خبر، گاهی با نام مستعار «سهراب دهخدا» برای صفحه فرهنگی نقد فیلم می‌نوشت.

نخستین ترجمه او کتابی نوشته ماریو دمیکلی به نام «نقاشی دیواری و انقلاب مکزیک» در سال ۱۳۵۲ و بی‌گمان مهم‌ترین آن، رمان عظیم مارسل پروست است. سحابی در سال ۱۳۶۶ و با ترجمه رمان شرم جایزه بهترین کتاب سال جمهوری اسلامی را بدست آورد.

بارون درخت‌نشین از ایتالو کالوینو، مرگ آرتمیو کروز از کارلوس فوئنتس، سرخ و سیاه از استاندال، دیوید کاپرفیلد و آرزوهای بزرگ از چارلز دیکنز از دیگر ترجمه‌های برجسته‌ی او به شمار می‌روند.

۱۲. محمد قاضی

محمّد قاضی (زادهٔ ۱۲ مرداد ۱۲۹۲ در مهاباد - درگذشتهٔ ۲۴ دی ۱۳۷۶ در تهران) مترجم و نویسنده برجستهٔ کرد ایرانی، و مترجم آثاری چون دن کیشوت و زوربای یونانی و شازده کوچولو به زبان فارسی است.

از ابتدای دههٔ ۱۳۲۰ با ترجمهٔ اثری کوچک از ویکتور هوگو به نام «کلود ولگرد»، نخستین قدم را در راه ترجمه برداشت و پس از آن ۱۰ سال ترجمه را کنار گذاشت. در سال ۱۳۲۹ پس از صرف یک سال‌و نیم وقت برای ترجمهٔ جزیره پنگوئن‌ها اثر آناتول فرانس، به‌زحمت توانست ناشری برای این کتاب پیدا کند.

در سال ۱۳۳۳ کتاب شازده کوچولو نوشتهٔ سنت اگزوپری را ترجمه کرد که بارها تجدید چاپ شد. محمد قاضی با ترجمهٔ دورهٔ کامل دن کیشوت اثر سروانتس در سال‌های ۱۳۳۶ تا ۱۳۳۷ جایزهٔ بهترین ترجمهٔ سال را از دانشگاه تهران دریافت کرد.

از آثار مهم ترجمه‌شده توسط او می‌توان به دن کیشوت اثر سروانتس، نان و شراب اثر اینیاتسیو سیلونه، آزادی یا مرگ، و در زیر یوغ نام برد. وی از زبان فرانسوی به فارسی ترجمه می‌کرد. همچنین چند اثر را از کردی به فارسی برگرداند.

او در مقدمه کتاب‌هایش تحلیل‌های عالی و عقاید جالبی را گنجانده که کتاب‌های ترجمه‌شده به قلم او را بسیار جذاب‌تر می‌کند. او در مقدمه کتاب زوربای یونانی، خود را «زوربای ایرانی» نامیده‌است. خودش می‌گوید: «من زوربای ایرانی هستم.»

۱۳. منوچهر بدیعی

منوچهر بدیعی (متولد ۱۳۱۸، اصفهان) از مترجمان ایرانی است.

بدیعی در فروردین‌ماه ۱۳۱۸ در اصفهان متولد شد و تا کنون آثار باارزشی چون چهره مرد هنرمند در جوانی اثر جیمز جویس، جاده فلاندر نوشته کلود سیمون، آدم اول اثر آلبر کامو، ژان باروا نوشته روژه مارتن دوگار، آثاری از آلن رب‌گریه و سینکلر لوئیس، و مهم‌تر از همه رمان بزرگ اولیس اثر جیمز جویس را به فارسی ترجمه کرده‌است. وی تحصیلات خود در رشته‌ای نامرتبط با فن ترجمه ادامه داد و لیسانسش را گرفت. او درس‌های دوره دکترای همان رشته را نیز تمام کرد. نکته‌ای که او را در ترجمه ممتاز می‌کند، جرئت به خرج دادن و جسارت او در ترجمه رمان اولیس از جیمز جویس است که یکی از سخت‌ترین رمان‌ها برای ترجمه محسوب می‌شود.

۱۴. صالح حسینی

صالح حسینی (زادهٔ ۱۳۲۵، سنقر در استان کرمانشاه) مترجم و منتقد ایرانی است. وی دارای مدرک دکتری زبان انگلیسی از دانشگاه جرج واشینگتن است و در دانشگاه شهید چمران اهواز و موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان تدریس می‌کند.

از جمله کارهای مشهور او می‌توان به ترجمهٔ کتاب‌های ۱۹۸۴ و مزرعه حیوانات اثر جرج اورول، برادران کارامازوف از داستایوفسکی و دل تاریکی از جوزف کنراد اشاره کرد. صالح حسینی همچنین کتابی نوشته‌است با نام نظری به ترجمه که دربارهٔ فنون و هنر ترجمه است.

۱۵. عزت‌الله فولادوند

عزت‌الله فولادوند (متولد پنجمِ دی‌ماه ۱۳۱۴ در اصفهان)، مترجم آثار فیلسوفان صاحب نام در ایران است.

عزت‌الله فولادوند بیشتر به عنوان مترجمی در حوزه‌ی آثار سیاسی و فلسفه غرب شناخته می‌شود. با این حال دو اثر آمریکایی آرام از گراهام گرین و به یاد کاتالونیا از جرج اورول، اگرچه باز هم مضمونی سیاسی دارند اما مورد توجه علاقه‌مندان به ادبیات نیز قرار گرفته‌اند.

۱۶. بهمن شعله‌ور

بهمن شعله‌ور کار ترجمه و نوشتن را از سیزده سالگی شروع کرد و تاکنون شش رمان از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرده‌ است.

بهمن شعله‌ور رمان خشم و هیاهو فاکنر را برای اولین بار در سال ۱۳۳۸ ترجمه کرد و این کتاب ابتدا در همین سال توسط انتشارات نیل منتشر شد و سپس انتشارات نگاه در سال ۱۳۸۳ آن را دوباره تجدید چاپ کرد.

بهمن شعله‌ور اکنون بیش از چهل سال است که خارج از ایران زندگی می‌کند و نوشته‌هایش را به زبان انگلیسی چاپ می‌کند. رمان «سفر شب» او یک بار در ایران منتشر شد و بعد از آن دیگر اجازه انتشار نیافت. بهمن شعله‌ور ترجمه‌ی مشهوری از شعر سرزمین هرز (The Waste Land)  اثر جاودان و ماندگار تی.اس. اِلیوت شاعر مدرن قرن بیستم هم دارد که به شهرت او اضافه کرده است. آخرین کتاب شعر و آخرین رمان بهمن شعله‌ور نامزد دریافت جایزه‌ی پلیتزر شده‌اند.

بهمن شعله‌ور مصداق مدعای «کیفیت برتر از کمیت است محسوب می‌شود» گو اینکه او هم در مقام نویسنده و هم در جایگاه مترجم، کم و گزیده نوشت و ترجمه کرد. با این حال آثار تالیفی و ترجمه‌ای او ردپایی ماندگار بر صحنه‌ی ادبیات و ترجمه‌ی ایران برجا گذاشته‌اند.

از جمله معروف‌ترین ترجمه‌های او، برگردان اثر خشم و هیاهو از ویلیام فاکنر است. اهمیت این ترجمه از این روست که فاکنر به عنوان یکی از بزرگترین نویسندگان تاریخ ادبیات در زبان اصلی نیز نویسنده‌ای سخت‌خوان و پیچیده است، چرا که در آثارش از سبک جریان سیال ذهن، کلمات خاص و زاویه‌دیدهای غیرمتعارف استفاده می‌کند. خواندن رمان خشم و هیاهو با ترجمه شعله‌ور به خوبی مشخص می‌کند که چرا باید در فهرست برترین مترجمان ایرانی قرار بگیرد.

۱۷. احمد گلشیری

احمد گلشیری مترجم ایرانی ادبیات داستانی متولد ۱۳۲۵ است. وی فعالیت ادبی خود را از جنگ اصفهان آغاز کرد. وی برادر هوشنگ گلشیری و پدر سیامک گلشیری است.

گلشیری الفبای زبان انگلیسی را در انجمن ایران آمریکا و شورای فرهنگی بریتانیای اصفهان آموخت. گلشیری داستان «یک گوشهٔ پاک و پرنور» همینگوی را که نخستین ترجمهٔ اوست، در همین کافه چهارباغ اصفهان ترجمه کرد و در جمع یاران جُنگ اددبی اصفهان خواند.

از میان آثاری که احمد گلشیری ترجمه کرده، مجموعهٔ ارزشمند چند جلدی داستان و نقد داستان است که جلد اول آن در سال ۱۳۶۸، جلد دوم در سال ۱۳۷۰، جلد سوم در سال ۱۳۷۶ و جلد چهارم در سال ۱۳۷۸ به چاپ رسید و دوازده سال از عمر گلشیری را به خود اختصاص داد. این مجموعه که از شهرت کم‌نظیری برخوردار است، بعدها با بازنگری به سه جلد تغییر یافت و هم‌اکنون در کلاس‌های گوناگون داستان‌نویسی تدریس می‌شود.

مجموعهٔ دیگر آثار احمد گلشیری مجموعهٔ ده رمان است با عنوان‌های ساعت شوم، نوشتهٔ گابریل گارسیا مارکز؛ پدرو پارامو، نوشتهٔ خوان رولفو؛ نفرین ابدی بر خوانندهٔ این برگ‌ها، نوشتهٔ مانوئل پوئیگ؛ ناپدیدشدگان، نوشتهٔ آریل دورفمن؛ از عشق و دیگراهریمنان، نوشتهٔ گابریل گارسیا مارکز؛ گرسنه، نوشتهٔ کنوت هامسون؛ شکار انسان، نوشتهٔ خوزه ایبالدو ریبیرو؛ دوئل، نوشتهٔ آنتون چخوف؛ سال‌های سگی، نوشتهٔ ماریو بارگاس یوسا؛ چه کسی پالومینو مالرو را کشت، نوشتهٔ ماریو بارگاس یوسا، که در سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۸۳ منتشر شده‌اند.

از دیگر آثار احمد گلشیری مجموعهٔ بهترین داستان‌های کوتاه نویسندگان بزرگ است که از میان آنها بهترین داستان‌های آنتون چخوف در سال ۱۳۸۱؛ بهترین داستان‌های ارنست همینگوی در سال ۱۳۸۴؛ بهترین داستان‌های گابریل گارسیا مارکز در سال ۱۳۸۴، و بهترین داستان‌های جیمز جویس در سال ۱۳۸۸ چاپ شده‌اند و همراه با مقدمه‌های مفصلی که سبب شهرت این چند مجموعه شده‌است.

۱۸. محمود حسینی‌زاد

محمود حسینی‌زاد (زاده ۱۳۲۵ تهران) نمایش‌نامه‌نویس، مترجم آثار آلمانی، داستان نویس، و منتقد ادبی است.

محمود حسینی زاد به همراه پترس مارکاریس - نویسندهٔ مطرح یونانی - و نوین کیشور - مؤسس انتشاراتی سیگال در کلکته - به عنوان برگزیدگان مدال گوته در سال ۲۰۱۳ میلادی معرفی شده‌اند.

در معرفی انستیتو گوته از محمود حسینی‌زاد از او به عنوان مهم‌ترین مترجم ادبیات آلمانی‌زبان معاصر به فارسی یاد شده‌است. این نکته از آن رو حائز اهمیت است که به دلیل پیچیدگی زبان آلمانی، کمتر مترجمی در این زبان به طور جدی طبع آزموده است.

کمیسیون انتخاب برگزیدگان مدال گوته دربارهٔ علت انتخاب و معرفی این نویسنده و مترجم ایرانی برای دریافت این مدال عنوان کرده‌اند: محمود حسینی‌زاد با دقت و حساسیت راه را برای واژه هموار می‌سازد و امکان ارتباط‌های شخصی و فرهنگی را فراهم می‌آورد، این مهم موجب می‌شود تا در هر دو کشور تفاهم دوجانبه بین انسان‌ها برپا مانده و تقویت شود. امسال انستیتو گوته مدال گوته را به شخصیت‌های برجسته‌ای اعطا می‌کند که فصل مشترک‌شان علاقه و توجه آن‌ها به زبان آلمانی و نقش آن‌ها در برقراری ارتباط بین کشورشان و ادبیات و فرهنگ آلمانی‌زبان است. همچنین رمان معروف ۲۰ زخم کاری که براساس آن سریالی پربیننده ساخته شد، نوشته این نویسنده و مترجم است.

ترجمه‌هایی از ژان ژنه:سیاهان - انتشارات توس، سیابرزنگی‌ها- نشر نون، ماکسیم گورکی: دربارهٔ ادبیات کودکان - انتشارات توس، آرتور میلر: ارکستر زنان آشویتز - نشر ابتکار، همچنین ترجمه آثاری از ادبیات آلمانی از جمله آثار برتولت برشت (تک پرده‌ای‌ها، بعل، در جنگل شهر، صدای طبل در شب - انتشارات خوارزمی)، و فریدریش دورنمات (قاضی و جلادش، قول، سو ظن)، و ادبیات نو آلمانی زبان از جمله آثار منتشر شده با ترجمه‌های او هستند.