رنج، خوب رفیقی است!

آدمهای زیادی را می‎‌شناختیم که همین که رنج به سراغشان آمد عزم کُشتن آن‎‌را کردند. با چه؟ با موادّ مخدّر، با مشروبات الکلی و امثال این‎‌ها. امّا افسوس، رنجِ آن‎‌ها نه تنها آسیبی ندید، بلکه بزرگتر و بزرگتر و بیشتر و بیشتر شد.

رنج
کُشتنی نیست!

آدمهای زیادی را می‌‎شناختیم که همین که رنج به سراغشان آمد عزم بُردن آن‌‎را کردند. امّا رنج، بسیار سنگین است و حمل آن بر دوش، حاملش را از پای در خواهد آورد. این آدمها از فرط خستگی، ناگهان خودشان و بار بر دوششان را بر زمین خواهند انداخت و زمین‎‌گیر خواهند شد. آن‌هایی که با خودکشی به زندگی خود پایان دادند، غالباً بر دوش کشندگانِ بار سنگینِ رنج بودند.

رنج
بُردنی نیست!

آدمهای نادری را نیز دیده‌ایم که زیرکانه دریافتند رنج، ناز دارد و باید نازش را کشید. پس با صبر و تحمّل، ابتدا ناز رنجشان را ‎کشیدند و سپس با ترفندهای مسالمت‌‎آمیز و بدون درد و خونریزی با او رفیق شدند.

آن‌ها خوب می‌دانستند: با رنج که رفیق شوی، به جای این‌‎که نازش را بکشی، نازت را می‌کشد‌.

آن‌ها خوب می‌دانستند: رنج، خوب رفیقی است، برای همین وقتی از در رفاقت در‎آید، رفیقش را در میان عالم و آدم، سربلند می‌‎کند!

باید نازِ رنج را بکشیم
تا جایی که با او رفیق شویم.
پس از آن
رنج ناز ما را خواهید ‎کشید.
رنج، خوب رفیقی است.
آن‎گاه که
از در رفاقت در بیاید؛
رفیقش را
در میان عالم و آدم
سربلند می‌‎کند.

تا زمانی‎‌که از در ستیز با رنج درآییم، روحمان خُرد است و خود نیز همچنان به انجام کارهای خُرد دلخوش هستیم ولی همین که از در رفاقت با رنج درآییم، روحمان شروع به رشد می‌کند و دیگر جز به انجامِ کارهای بزرگ، راضی نخواهیم شد.

اصول رفاقت با رنج را در مدرسه‎ و دانشگاه به کسی نمی‌‎آموزند. اصول رفاقت با رنج را نمی‌‎توان با عبارت‎‌ها آموخت و آموزاند. رفاقت با رنج را تنها با اشارت‌‎ها می‌توان آموخت ولی هرگز نمی‌توان آموزاند!