درمانکده
درمانکده
خواندن ۶ دقیقه·۱ سال پیش

آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است؟ چگونه آن را درمان کنیم؟

طحال بخشی از سیستم ایمنی بدن است که خون را تصفیه می‌کند. اسپلنومگالی (Splenomegaly) زمانی رخ می‌دهد که اندازه یا وزن طحال افزایش می‌یابد، به طوری که طول آن بین ۱۲ تا ۲۰ سانتی‌متر و وزن آن بیشتر از ۴۰۰ گرم است. اگر طول طحال به بیش از ۲۰ سانتی‌متر و وزن آن به بیش از ۱۰۰۰ گرم برسد، به این شرایط اسپلنومگالی شدید می‌گویند. در این مقاله درباره اینکه آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است یا خیر، صحبت می‌کنیم و راه‌های درمان این عارضه را توضیح می‌دهیم. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.

علائم طحال بزرگ شده

اسپلنومگالی همیشه علائم ایجاد نمی‌کند. با این حال، ممکن است بعضی از افراد با مشکلات زیر مواجه شوند:

  • نفخ
  • احساس پری شکم، حتی پس از خوردن مقدار کمی غذا
  • عفونت‌های مکرر
  • کم‌خونی
  • خستگی
  • احساس ناراحتی یا درد در سمت چپ دنده‌ها
  • خونریزی
بیشتر بخوانید: درمان قطعی سیروز کبدی

علائم اسپلنومگالی اغلب به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. برای مثال، فردی که به دلیل سرطان به این عارضه مبتلا شده است احتمالا موارد زیر را تجربه می‌کند:

  • تعریق شبانه
  • کاهش وزن ناخواسته
  • ضعف

اگر اسپلنومگالی با عفونت مرتبط باشد، ممکن است بیمار علائم متفاوتی داشته باشد، از جمله:

  • تب
  • احساس ناخوشی
  • لرز

از علائم اسپلنومگالی مرتبط با اختلالات خونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • خونریزی
  • کبودی
  • سبکی سر
  • تنگی نفس
بیشتر بخوانید: صبحانه برای زخم معده

علل بزرگ شدن طحال

قبل از پاسخ دادن به این سوال که آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است یا خیر، بهتر است درباره دلایل بروز آن صحبت کنیم. شایع‌ترین علل اسپلنومگالی عبارت‌اند از:

  • اختلالات خونی: بیماری‌هایی مانند لوسمی یا لنفوم باعث می‌شوند سلول‌های سرطانی به طحال حمله کنند و به سرعت تکثیر شوند، در نتیجه اندازه طحال افزایش می‌یابد. تخمین زده می‌شود که ۶۴ درصد موارد ابتلا به اسپلنومگالی به دلیل اختلالات مرتبط با خون رخ می‌دهند.
  • بیماری‌های کبدی: بیماری‌های کبدی مانند سیروز یا هپاتیت می‌توانند باعث افزایش فشار در کبد شوند که این امر روی اندازه طحال تاثیر می‌گذارد. در نتیجه، طحال شروع به بزرگ شدن می‌کند. هپاتواسپلنومگالی (Hepatosplenomegaly) زمانی رخ می‌دهد که هم کبد و هم طحال هر ۲ بزرگ می‌شوند.
  • عفونت‌های طحال: از آنجا که طحال بخشی از سیستم ایمنی بدن است، عفونت‌هایی مانند مونونوکلئوز، سل، اندوکاردیت باکتریایی یا HIV می‌توانند باعث بزرگ شدن آن شوند.
بیماری‌های کبدی مثل سیروز و هپاتیت از شایع‌ترین دلایل ابتلا به اسپلنومگالی هستند.
بیماری‌های کبدی مثل سیروز و هپاتیت از شایع‌ترین دلایل ابتلا به اسپلنومگالی هستند.

از سایر عوامل موثر بر بزرگ شدن طحال که شیوع کمتری دارند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • اختلالات بافت همبند، از جمله لوپوس اریتماتوز سیستمیک و روماتیسم
  • سیتوپنی‌ها، مانند کم‌خونی همولیتیک خود ایمنی
  • ترومبوز وریدی، مانند ترومبوز کبدی یا ورید پورتال
  • بیماری‌های نادر، از جمله سندرم بانتی و طحال سرگردان

افراد مسن کمی بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این عارضه هستند، چون پوشش خارجی طحال که به آن کپسول می‌گویند، با افزایش سن نازک می‌شود.

بیشتر بخوانید: درد اپاندیس چقدر طول میکشد؟

آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است؟

وقتی این سوال مطرح می‌شود که آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است یا خیر، باید بگوییم که این عارضه با عوارض متعددی همراه است. از خطرات بزرگ شدن طحال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • عفونت: اگر طحال خود را با جراحی بردارید، خطر ابتلا به بعضی از عفونت‌ها افزایش می‌یابد. چون در طحال سلول‌های ایمنی وجود دارد که می‌توانند به مبارزه با چنین بیماری‌هایی کمک کنند.
  • پارگی طحال: حتی طحال سالم هم نرم است و به راحتی به دلیل حوادث مختلف از جمله تصادفات رانندگی آسیب می‌بیند. زمانی که طحال بزرگ می‌شود، احتمال پاره شدن آن افزایش می‌یابد. پارگی طحال به خونریزی داخلی منجر می‌شود که این ممکن است کشنده باشد.
بیشتر بخوانید: آیا زردی چشم خطرناک است؟

راه‌های تشخیص طحال بزرگ شده

پزشک تشخیص اسپلنومگالی را با بررسی علائم شما شروع می‌کند. سپس معاینه بدنی انجام می‌دهد تا ببیند که آیا می‌تواند طحال بزرگ شده را با لمس احساس کند یا خیر. اگر پزشک به اسپلنومگالی مشکوک باشد، احتمالا سایر تست‌های تشخیصی را به شما توصیه می‌شود، از جمله:

  • شمارش کامل خون (CBC): آزمایش CBC شامل بررسی تعداد گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها است. کاهش این سلول‌ها ممکن است نشان‌دهنده اسپلنومگالی باشد.
  • تست‌های تصویربرداری: این تست‌ها معمولا شامل سی‌تی اسکن و سونوگرافی می‌شوند.
  • تست‌های مرتبط با عملکرد کبد: در افراد مبتلا به اسپلنومگالی ممکن است سطح ALT و AST که آنزیم‌های کبدی هستند افزایش یابد.
بیشتر بخوانید: کولیت روده چه علائمی دارد؟
پزشک با گرفتن شرح حال، معاینه بدنی و تست‌های تشخیصی می‌تواند اسپلنومگالی و علت آن را شناسایی کند.
پزشک با گرفتن شرح حال، معاینه بدنی و تست‌های تشخیصی می‌تواند اسپلنومگالی و علت آن را شناسایی کند.

درمان بزرگ شدن طحال

درمان طحال بزرگ شده بر عامل ایجادکننده آن متمرکز است. به عنوان مثال، اگر عفونت باکتریایی علت آن باشد، آنتی‌بیوتیک بهترین قرص برای بزرگی طحال است. سایر راه‌کارهای درمانی عبارت‌اند از:

  • چکاپ دوره‌ای: اگر اسپلنومگالی علامتی ایجاد نکند و علت آن نامشخص باشد، ممکن است پزشک چکاپ‌های دوره‌ای را توصیه کند. در این روش باید هر ۶ تا ۱۲ ماه یک‌بار یا زمانی که دچار علائم شدید، به پزشک مراجعه کنید.
  • جراحی: اگر بزرگ شدن طحال باعث عوارض جدی شود یا علت آن قابل شناسایی یا قابل درمان نباشد، ممکن است به جراحی برای برداشتن طحال (اسپلنکتومی) نیاز داشته باشید. در موارد مزمن یا بحرانی، جراحی می‌تواند بهترین گزینه برای بهبود علائم باشد.
  • اصلاح سبک زندگی: از انجام هر گونه فعالیتی که ممکن است به پارگی طحال منجر شود، از جمله ورزش‌های تماسی مثل فوتبال، بپرهیزید و در حین رانندگی حتما از کمربند ایمنی استفاده کنید. همچنین توصیه می‌شود تحت نظر پزشک واکسن‌های ضروری مثل آنفولانزا را دریافت کنید، چون خطر بروز عفونت در شما بالا است.
بیشتر بخوانید: علائم بیماری طحال

کلام پایانی

در این مقاله به این سوال که اسپلنومگالی چیست و آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است یا خیر، پاسخ دادیم. اکنون می‌دانید که اسپلنومگالی یک اتفاق نادر اما بالقوه تهدیدکننده زندگی است که می‌تواند به پارگی طحال منجر شود. این عارضه در اثر بیماری‌های زمینه‌ای مختلف، از اختلالات خونی گرفته تا مشکلات کبدی، ایجاد می‌شود.

اگر از بزرگ شدن طحال رنج می‌برید و نگران عوارض احتمالی آن هستید، با دکتر گوارش مشورت کنید. برای این کار می‌توانید وارد سایت درمانکده شوید و از پزشک مورد نظر خود وقت بگیرید. همچنین میتوانید با مشاوره تلفنی متخصص گوارش مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: آیا زردی در بزرگسالان خطرناک است؟

سوالات متداول

آیا بزرگ شدن طحال باعث مرگ میشود؟

این سوال که آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است یا خیر، توسط بسیاری از افراد مطرح می‌شود. در پاسخ باید بگوییم که اسپلنومگالی نشانه بیماری‌های مختلفی است که بعضی از آن‌ها جدی هستند. در موارد نادر، طحال به شدت بزرگ شده می‌تواند پاره شود که این اتفاق با خونریزی داخلی همراه است. اگر خونریزی داخلی به سرعت درمان نشود، ممکن است بیمار جان خود را از دست بدهد.

آیا بین بزرگ شدن طحال و سرطان ارتباط وجود دارد؟

بله. بعضی از سرطان‌ها مثل لوسمی و لنفوم ممکن است باعث اسپلنومگالی شوند. در این شرایط احتمالا بیمار علائمی مثل تعریق شبانه، کاهش وزن و ضعف را تجربه می‌‌کند.

بهترین رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به اسپلنومگالی چیست؟

توصیه می‌شود این افراد از خوردن فست‌فود، غذاهای فرآوری‌شده و شیرینی‌جات خودداری کنند یا مصرف آن‌ها را به حداقل برسانند، چون این غذاها به شدت التهاب‌زا هستند. یک رژیم غذایی ضد التهاب که شامل غذاهای تازه و چربی‌های غیر اشباع (ماهی و مغزیجات) است، برای این بیماران گزینه مناسبی به شمار می‌رود.

منابع:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/enlarged-spleen/symptoms-causes/syc-20354326

https://www.medicalnewstoday.com/articles/enlarged-spleen

با درمانکده، بهترین پزشک رو پیدا کن و آنلاین نوبت بگیر
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید