زردی عارضهای است که در مبتلایان به آن پوست، سفیدی چشم و غشاهای مخاطی به دلیل افزایش سطح بیلیروبین خون (هیپربیلیروبینمی) زرد میشوند. بیلیروبین رنگدانه صفرا است و در اثر تجزیه گلبولهای قرمز تشکیل میشود. در پاسخ به این سوال که آیا زردی در بزرگسالان خطرناک است یا خیر، باید بگوییم که زردی به خودی خود یک بیماری محسوب نمیشود، بلکه نشانه یک بیماری زمینهای است. هر فرد بالغی که دچار زردی میشود باید به پزشک مراجعه کند تا علت بروز آن مشخص شود. زردی در بزرگسالان میتواند ناشی از مشکلات مختلفی باشد که بعضی از آنها جدی و بالقوه تهدیدکننده زندگی هستند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این موضوع، توصیه میکنیم این مقاله را تا انتها بخوانید. در این مقاله درباره علائم و علت زردی در بزرگسالان صحبت میکنیم و راههای درمان آن را توضیح میدهیم.
افراد مبتلا به زردی به درجات مختلف با تغییر رنگ پوست خود مواجه میشوند و حتی ممکن است زردی غشاهای مخاطی و سفیدی چشم را هم تجربه کنند. با این حال، بسته به علت اصلی زردی، این عارضه علائم مختلفی دارند که از خفیف تا شدید متغیر هستند. از این علائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: آیا زردی چشم خطرناک است؟ این علامت نشانه چیست؟
قبل از پاسخ دادن به این سوال که آیا زردی در بزرگسالان خطرناک است یا خیر، باید درباره علت زرد شدن پوست صورت در بزرگسالان و تغییر رنگ چشمهای آنها صحبت کنیم.
زردی در بزرگسالان ناشی از بیماریهای مختلفی است که روی متابولیسم طبیعی بیلیروبین یا دفع آن تاثیر میگذارند. بیلیروبین معمولا در اثر تجزیه گلبولهای قرمز در جریان خون تشکیل میشود و سپس به کبد میرود. در کبد بیلیروبین به اسید گلوکورونیک متصل میشود (فرآیند کونژوگه شدن) و بعد از آن، به کیسه صفرا میرود و در نهایت به روده منتقل میشود. در روده بخشی از بیلیروبین از طریق مدفوع دفع میشود، در حالی که مقداری از آن توسط باکتریهای روده به اوروبیلینوژن تبدیل شده و از طریق ادرار از بدن خارج میشود.
بیشتر بخوانید: یرقان چیست؟ آیا درمان این بیماری در خانه امکان پذیر است؟
ایجاد مشکل در هر یک از مراحل تولید یا دفع بیلیروبین میتواند باعث زردی شود. برای مثال، همولیز یا تخریب بیش از حد گلبولهای قرمز باعث بالا رفتن سطح بیلیروبین میشود، چون کبد نمیتواند به سرعت این ماده را از جریان خون حذف کند. بیماریهایی که باعث افزایش همولیز گلبولهای قرمز میشوند عبارتاند از:
بیشتر بخوانید: آیا بزرگ شدن طحال خطرناک است؟ چگونه آن را درمان کنیم؟
سایر عواملی که در متابولیسم بیلیروبین اختلال ایجاد میکنند و باعث زردی میشوند شامل موارد زیر هستند:
درمان زردی به علت اصلی بروز آن بستگی دارد. پس از مشخص شدن علت تغییر رنگ پوست و چشمها، میتوان درمان مناسب را آغاز کرد. بعضی از بیماران به بستری شدن در بیمارستان نیاز دارند، در حالی که تعدادی از آنها ممکن است در خانه درمان شوند.
برای تسکین علائم زردی ناشی از هپاتیت باید:
بیشتر بخوانید: علائم بیماری طحال چیست؟
اگر عوامل زیر علت زردی باشند، ممکن است متخصص گوارش و کبد جراحی را توصیه کند:
در پاسخ به این سوال که آیا زردی در بزرگسالان خطرناک است یا خیر، باید بگوییم که پیشآگهی این عارضه در بزرگسالان به علت زمینهای بروز آن بستگی دارد. در بعضی موارد، بیمار به طور کامل بهبود مییابد. اما گاهیاوقات علل جدیتر زردی، با وجود مداخلات پزشکی یا جراحی، میتوانند کشنده باشند.
از عوارض احتمالی زردی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: علائم ترشح زیاد صفرا چیست؟
برخلاف زردی نوزادان، زردی در بزرگسالان شایع نیست و معمولا خودبهخود از بین میرود. اما در صورت وجود بیماریهای زمینهای ممکن است پزشک درمانهای تخصصی را توصیه کند. اگر علائم زردی از جمله زرد شدن پوست و چشم، ادرار تیره رنگ و درد شکم را تجربه کردید، فورا با پزشک صحبت کنید. برای مشورت با دکتر گوارش و کبد میتوانید از طریق سایت درمانکده اقدام کنید. در درمانکده علاوه بر سیستم نوبتدهی حضوری، امکان مشاوره آنلاین پزشک گوارش وجود دارد.
آیا زردی در بزرگسالان واگیردار است؟
خود زردی مسری نیست، اما بعضی از علل زمینهای بروز آن ممکن است واگیردار باشند. هپاتیت ویروسی یکی از بیماریهای زمینهای واگیرداری است که میتواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
چه عواملی خطر ابتلا به زردی را در بزرگسالان افزایش میدهند؟
عوامل خطر ابتلا به زردی عبارتاند از: نوشیدن الکل، استفاده از مواد مخدر تزریقی، خالکوبی، عدم دریافت واکسن هپاتیت، شرکت در فعالیتهای جنسی پرخطر و اشتغال در مراکز درمانی و بهداشتی.
چگونه پزشک علت زردی را در بزرگسالان تشخیص میدهد؟
پزشک با معاینه بدنی، آزمایش ادرار، آزمایش خون، تستهای تصویربرداری مثل سونوگرافی یا سیتی اسکن و بیوپسی از کبد میتواند علت زردی را مشخص کند.
آیا میتوان از ابتلا به زردی پیشگیری کرد؟
از آنجا که دلایل زیادی برای زردی وجود دارد، پیشگیری از آن دشوار است. اما به طور کلی توصیه میشود از مصرف سیگار و نوشیدنیهای الکلی بپرهیزید، وزن خود را در محدوده سالم حفظ کنید، کلسترول خونتان را کنترل کنید، با انجام واکسیناسیون احتمال ابتلا به هپاتیت A و B را کاهش دهید و از مصرف خودسرانه دارو بپرهیزید.
منابع:
https://www.healthdirect.gov.au/jaundice
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15367-adult-jaundice