زخم روده که در قسمت ابتدایی روده کوچک (دئودنوم، دوازدهه یا اثنیعشر) و روده بزرگ ایجاد میشود، یک بیماری شایع است که میتواند گروههای سنی مختلف را تحت تاثیر قرار دهد. آشنایی با علائم زخم روده به درمان به موقع این بیماری کمک میکند و احتمال ابتلا به عوارض ناشی از آن را کاهش میدهد. این مقاله به معرفی علائم زخم روده و راههای درمان آن اختصاص دارد. با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
در پاسخ به این سوال که رایجترین علائم زخم روده چیست باید بگوییم که این بیماری اغلب با علائم زیر مشخص میشود:
درد شکم ممکن است به طور مکرر بیاید و برود. اغلب میتوان این درد را با مصرف داروهای آنتیاسید تسکین داد.
بیشتر بخوانید: درمان درد روده
در موارد نادر، علائم زخم شدن روده شدید است و شامل موارد زیر میشود:
اگر علائم زخم روده سمت راست و چپ شدید بود، فورا به پزشک مراجعه کنید.
زخم دستگاه گوارش میتواند روی روده بزرگ هم تاثیر بگذارد. معمولا از زخم روده بزرگ به عنوان کولیت اولسراتیو یاد میشود که یک نوع بیماری التهابی روده (IBD) است. علائم این بیماری بسته به شدت التهاب و محل وقوع آن میتواند متفاوت باشد. شایعترین علائم و نشانهها عبارتاند از:
اکثر افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو علائم خفیف تا متوسط دارند. در بعضی از افراد ممکن است علائم برای مدت طولانی بهبود یابند و بعد از مدتی دوباره شعلهور شوند.
بیشتر بخوانید: علائم زخم روده کوچک و بزرگ چیست؟
قبل از اینکه در مورد بهترین درمان زخم روده صحبت کنیم، بهتر است با علل بروز این بیماری آشنا شوید. زخم شدن روده کوچک و روده بزرگ دلایل مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
معده شما یک اسید قوی میسازد که به هضم غذا کمک میکند و میکروبها را از بین میبرد. سلولهای معده و دئودنوم دارای یک سد مخاطی هستند که از آنها در برابر این اسید محافظت میکند. اگر سد مخاطی آسیب ببیند، در روده کوچک زخم ایجاد میشود. وجود یک باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری علت اصلی این آسیبدیدگی است. این باکتری باعث التهاب پوشش داخلی دئودنوم میشود و در آن زخم ایجاد میکند.
بیشتر بخوانید: لیست بیماریهای روده، با شایعترین بیماریهای روده آشنا شوید
بعضی از داروها میتوانند باعث زخم روده کوچک شوند، به ویژه داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و آسپرین. عوامل مرتبط با سبک زندگی هم ممکن است احتمال بروز این مشکل را افزایش دهند، از جمله:
با این حال، عوامل فوق در مقایسه با عفونت هلیکوباکتر پیلوری اهمیت کمتری دارند.
بیشتر بخوانید: بیماری کرون؛ علل، علائم، راهکارهای درمان و پیشگیری
علت دقیق کولیت اولسراتیو ناشناخته است. پیش از این، بسیاری از پزشکان به رژیم غذایی و استرس مشکوک بودند. با این حال اکنون مشخص شده است که این عوامل ممکن است باعث تشدید علائم بیماری شوند، اما در بروز آن نقش ندارند.
اختلال عملکرد سیستم ایمنی یکی از دلایل احتمالی کولیت اولسراتیو است. هنگامی که سیستم ایمنی بدن شما سعی میکند با یک ویروس یا باکتری مهاجم مبارزه کند، ممکن است سلولهای دستگاه گوارش را هم مورد حمله قرار دهد. همچنین به نظر میرسد که وراثت در بروز این بیماری موثر باشد. البته اکثر افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را ندارند.
کولیت اولسراتیو تقریبا زنان و مردان را به یک میزان تحت تاثیر قرار میدهد. این بیماری میتواند در هر سنی رخ دهد، اما معمولا قبل از ۳۰ سالگی شروع میشود. اگر یکی از بستگان نزدیک مانند والدین، خواهر، برادر یا فرزندتان به کولیت اولسراتیو مبتلا باشد، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارید.
بیشتر بخوانید: تشخیص تجمع مدفوع در روده
اکنون که با دلایل و علائم زخم روده آشنا شدید، وقت آن است که درباره روشهای درمان زخم روده کوچک و روده بزرگ صحبت کنیم.
پزشک با گرفتن شرح حال، معاینه بدنی، آزمایش خون، آزمایش مدفوع، تست تنفس و آندوسکوپی میتواند زخم روده کوچک را تشخیص دهد. اگر زخم روده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد، باید برای درمان آن از آنتیبیوتیک و داروهای گوارشی استفاده کنید. آنتیبیوتیک باکتری را از بین میبرد، در حالی که سایر داروها اسید ساختهشده توسط معده را کاهش میدهند.
در صورتی که به عفونت هلیکوباکتر پیلوری آلوده نباشید و داروهای ضد التهاب باعث زخم روده شده باشند، باید در صورت امکان مصرف آنها را قطع کنید. بهعلاوه، لازم است برای کاهش تولید اسید معده از دارو استفاده کنید. راهکارهای زیر هم میتوانند به تسکین علائم زخم روده کوچک کمک کنند:
بیشتر بخوانید: از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم؟
کولونوسکوپی و نمونهبرداری از بافت روده بزرگ تنها راه برای تشخیص قطعی کولیت اولسراتیو است. البته ممکن است پزشک از سایر تستهای تشخیصی مثل آزمایش خون و تصویربرداری با اشعه ایکس برای بررسی عوارض کولیت اولسراتیو یا تشخیص سایر بیماریها با علائم مشابه استفاده کند.
درمان زخم روده بزرگ شامل دارودرمانی و جراحی است. چند دسته دارو برای درمان زخم انتهای روده وجود دارد که پزشک با توجه به شدت بیماری شما بهترین نوع آن را انتخاب میکند. از این داروها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بیشتر بخوانید: انواع روشهای برداشتن روده بزرگ و گذاشتن کیسه چیست؟
اگر درمان دارویی موثر نباشد، پزشک میتواند به منظور درمان زخم روده شدید، روده بزرگ و رکتوم را با جراحی از بدن خارج کند.
بر خلاف باور رایج، زخم روده به دلیل استرس یا غذاهایی که میخورید ایجاد نمیشود، بلکه در بیشتر موارد باکتریها و اختلالات سیستم ایمنی در بروز آن نقش دارند. اگر علائم ذکرشده در این مقاله را تجربه کردید یا درباره درمان زخم روده با لیزر و سایر روشها نیاز به راهنمایی دارید، به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید. برای مشاوره آنلاین با دکتر گوارش وارد سایت درمانکده شوید و از پزشک مورد نظر خود وقت بگیرید.
منابع:
https://www.healthdirect.gov.au/duodenal-ulcer
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/peptic-ulcer/symptoms-causes/syc-20354223
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ulcerative-colitis/symptoms-causes/syc-20353326