اضطراب بهرغم ناخوشایند بودن، نقش مهمی در زندگی انسان دارد و بخشی طبیعی از تجربه هیجانی ماست. این احساس در طول تاریخ تکامل انسان به عنوان یک سیستم هشداردهنده برای محافظت از ما در برابر خطرات احتمالی شکل گرفته است. در زیر، فواید اضطراب و دلایل وجود آن را بررسی میکنیم:
اضطراب به عنوان یک سیستم هشدار اولیه عمل میکند که ما را نسبت به تهدیدهای بالقوه آگاه میسازد. این ویژگی در دوران ابتدایی بشر، برای فرار از شکارچیان یا خطرات طبیعی حیاتی بود و هنوز هم در شرایط مدرن کاربرد دارد.
مقداری اضطراب میتواند محرک خوبی برای افزایش توجه و تمرکز باشد. مثلاً قبل از امتحان، ارائه کاری، یا یک مسابقه ورزشی، اضطراب میتواند شما را برای عملکرد بهتر آماده کند.
احساس اضطراب میتواند ما را به سمت حل مشکلات یا انجام کارهایی سوق دهد که ممکن است به تعویق انداخته باشیم. مثلاً اضطراب درباره سلامتی میتواند انگیزهای برای تغییر سبک زندگی باشد.
اضطراب میتواند ما را به فکر کردن درباره عواقب تصمیمات خود وادار کند. این حالت ممکن است باعث شود احتیاط بیشتری به خرج دهیم و از خطرات اجتناب کنیم.
موقعیتهایی که اضطرابزا هستند، مانند چالشهای اجتماعی یا حرفهای، میتوانند ما را مجبور به خروج از منطقه امن (Comfort Zone) کرده و منجر به یادگیری مهارتهای جدید و رشد شخصی شوند.
اضطراب یکی از مکانیسمهای بقای انسان است. این احساس از سیستم "جنگ یا گریز" (Fight or Flight) نشأت میگیرد که در هنگام مواجهه با تهدیدات به ما کمک میکند سریع واکنش نشان دهیم. در گذشته، این سیستم برای زنده ماندن انسانها ضروری بود.
اضطراب اجتماعی، مانند نگرانی درباره مقبولیت یا تأیید دیگران، به ما کمک کرده است در گروهها بمانیم و از حمایت اجتماعی برخوردار شویم که یکی از عوامل حیاتی بقای انسان در گذشته بوده است.
اضطراب زمانی به وجود میآید که با شرایطی نامشخص یا غیرقابل پیشبینی مواجه هستیم. این پاسخ طبیعی به ما کمک میکند تا برنامهریزی کنیم، آماده شویم و برای مقابله با این عدم قطعیت، اقدامات مناسبی انجام دهیم.
اضطراب باعث میشود از رفتارهایی که میتوانند به ما یا دیگران آسیب بزنند، اجتناب کنیم. مثلاً نگرانی درباره تأخیر در پرداخت بدهی یا انجام یک تعهد میتواند ما را به سمت انجام آن سوق دهد.
در حالی که اضطراب یک مکانیسم مفید است، در دنیای امروز به دلیل عوامل محیطی، استرسهای مزمن، و فشارهای اجتماعی، اغلب بیش از حد فعال میشود و میتواند به مشکلاتی مانند اختلال اضطرابی تبدیل شود. در این مواقع، تکنیکهای مدیریت اضطراب یا کمک گرفتن از یک روانشناس میتواند مفید باشد.