حوالی سال 1998، یعنی سال 75/76 خودمان، یک مقاله تحقیقاتی در مجله انجمن پزشکی آمریکا (JAMA) منتشر شد. در آن سالها مثل همین امروز انتشار تحقیقات علمی یک موضوع عادی محسوب میشد اما این مقاله تحقیق عادی نبود و عملا انتشارش یک جنجال بزرگ به وجود آورد! نویسنده این مقاله، امیلی رزا بود. یک دختر 9 ساله! اما موضوع تحقیق چه بود؟!
امیلی رزا در فوریه سال 1987 به دنیا آمد. امیلی در کلرادو آمریکا متولد و در سال 2009 در رشته روانشناسی و از دانشگاه کلرادو فارغ التحصیل شد. او امروز نزدیک به 35 سال سن دارد. چیزی که باعث شد امیلی اینقدر معروف شود، تحقیقی بود که در سال 2009 در مورد لمس درمانی (Therapeutic touch یا TT) منتشر کرد!
جزئیات تحقیق امیلی رزا
متخصصان لمس درمانی یا Therapeutic touch افرادی بودند که ادعا میکردند با کمک گرفتن از انرژی، میتوانند مشکلاتی مثل استرس و اضطراب را کاهش بدهند. علاوه بر این، یکی از مهمترین ادعاهای این افراد این بود که میتوانند میدان انرژی اطراف هر انسان را حس کرده و آن را دستکاری کنند.
امیلی که در سال 1998 یک دختر 9 ساله بود، کمی در مورد لمس درمانی مطالعه کرد و دست به طراحی یک تحقیق زد! طی این تحقیق، امیلی روی یک صندلی مینشست، در طرف مقابل هم یک متخصص انرژی درمانی قرار میگرفت. در بین این 2 هم یک صفحه بزرگ قرار داشت که صرفا به اندازه رد شدن 2 دست، فضای خالی در آن تعبیه شده بود.
این یعنی 2 طرف اصلا همدیگر را مشاهده نمیکردند و صرفا یکی از آنها میتوانست دستش را به طرف دیگر ببرد. در ادامه، متخصص لمس درمانی باید 2 دستش را به سمت دیگر صفحه میبرد، امیلی هم به طور دلخواه، دست خودش را بالای یکی از دستان متخصص تکان میداد.
بعد از این، متخصص لمس درمانی باید با توجه به این ادعا که میتواند میدان انرژی افراد را تشخیص بدهد، تشخیص میداد که امیلی دستش را بالای کدام دست او تکان داده؟
جالب است بدانید حتی به بعضی از شرکت کنندگان این آزمایش قبل از شروع، این فرصت داده شد که دستهای امیلی رزا را بررسی کرده و از نظر خودشان ببینند که کدام یکی از دستهای او انرژی بیشتری دارد؟ در ادامه هم امیلی از همان دستی که آنها به عنوان دست پرانرژیتر انتخابش کرده بودند، استفاده کرد.
نتیجه تحقیق امیلی رزا
نتیجه تحقیق برای افراد مدعی لمس درمانی و انرژی درمانی، یک آبروریزی تمام عیار بود! از طرفی متخصصان انرژی درمانی نتوانسته بودند به اندازه مورد انتظار، تشخیص درستی بدهند و از طرف دیگر، آزمایش کننده یک دختر 9 ساله بود! حتی با اینکه این آزمایش از دیدگاه علمی یکسری مشکلات داشت، نتیجهاش به اندازه کافی میتوانست افراد متخصص در حوزه انرژی درمانی را رسوا کند. بعد از انتشار این تحقیق در مجله انجمن پزشکی آمریکا، اغلب شبکههای تلویزیونی آمریکا و اروپا، در مورد آن گزارش تهیه کرده، ویدیوهای تحقیق را نمایش دادند و حتی با خود امیلی رزا مصاحبه کردند.
امیلی رزا و همکارانش در نتیجه این آزمایش اینطور گفتند:
تا آنجا که ما میدانیم، هیچ مطالعه و مشاهده دیگری که همراه با چند متخصص لمس درمانی باشد، منتشر نشده و هیچ مطالعه و تحقیقی نتوانسته مزایای سلامتی این روش درمانی را تایید کند. این موضوع همراه با نتیجه تحقیقات و یافتههای تجربی ما، نشان میدهد که عملا ادعاهای متخصصان لمس درمانی بیاساس بوده و استفاده بیشتر از این روش توسط متخصصان درمانی، غیر قابل توجیه است!
یک ابهام
زمانی که این تحقیق منتشر شد، بعضی از طرفداران لمس درمانی به آن اتهاماتی وارد کردند. مثلا اینطور مطرح شد که تا حدودی متخصصان توانستهاند انرژی دست رزا را تشخیص بدهند. در مورد این ابهامات، یک توضیح کوچک وجود دارد:
ببینید، در این تحقیق متخصص لمس درمانی صرفا 2 گزینه پیش روی دارد؛ اینکه بگوید دست رزا روی دست راستشان است یا دست چپ؟ زمانی که فقط 2 گزینه در مقابل ما باشد، یعنی حتی به طور شانسی و حدسی هم باید 50 درصد از جواب، صحیح باشد. نکته اینجا بود که به طور میانگین این متخصصان توانستند 44 درصد جواب درست بدهند؛ حتی کمتر از احتمالات و شانس! همین موضوع به اندازه کافی نشان دهنده وجود ادعاهای غلط پیرامون لمس درمانی و انرژی درمانی شد.
نکته: البته در سطح علمی، آزمایش رزا یک آزمایش ایدهآل نیست؛ چون بعضی از ویژگیهای مهم مثل کور بودن آزمایش و… را نداشت. اما با این حال نتیجهاش قابل استناد است و بعد از انتشار به یک آبروریزی برای متخصصان انرژی درمانی و لمس درمانی تبدیل شد.
نکته جالبی که پیرامون مفاهیم غیر علمی وجود دارد، این است که اغلب آنها بهشکلی ادعاهایشان را مطرح کردهاند که اصلا قابل سنجش نباشد! مثلا در مورد چاکراها، گفته میشود انجام تمرینهای باز کننده چاکرا باعث میشود مثلا چاکرای ریشه انسان باز شود. اما اگر فردی این تمارین را انجام بدهد و بعد از مدتی نتیجهای مشاهده نکند، به او گفته میشود که یا به درستی تمرین نکردهای یا به دلیل وخامت وضعیتت، باز هم باید تمارین را ادامه بدهی. عملا چنین ادعاهایی باعث میشود چاکرا و دیگر مفاهیم غیر علمی اصلا قابل سنجش نباشند. به همین دلیل است که در جوامع علمی اصلا اعتباری به این ادعاها و گفتهها داده نمیشود. اگر دوست داشتید اطلاعات بیشتری به دست بیاورید، حتما مقاله آیا چاکرا علمی است یا نه را بخوانید.
خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله فهمیدیم که امیلی رزا کیست و چطور به کمسنترین انسانی تبدیل شد که یک تحقیق در مجله علمی بزرگ منتشر کرده. در آخر اگر سوال و البته نظری داشتید، در بخش نظرات منتظر شما هستیم.