مقدمه
ورزش و فعالیت بدنی از عوامل کلیدی در بهبود سلامتی
جسمی و روانی هستند. در بارداری، ورزش منظم به عنوان یکی از عوامل مفید برای زنان باردار شناخته شده است. این مقاله به بررسی فواید، ریسکها و تجویز ورزش در بارداری میپردازد.
1. فواید ورزش در بارداری:
ورزش منظم در بارداری، به ویژه فعالیتهای هوازی و مقاومتی باعث:
- کاهش افزایش وزن بیش از حد بارداری و حفظ وزن پس از زایمان.
- کاهش خطر دیابت بارداری و بهبود کنترل قند خون.
- کاهش خطر فشار خون بالا و پرهاکلامپسی.
- کاهش درد کمر و لگن و بهبود کیفیت خواب.
- کاهش افسردگی و اضطراب دوران بارداری و پس از زایمان.
این فواید به ویژه زمانی که ورزش به صورت منظم و با شدت مناسب انجام شود، بیشتر تأثیری بر سلامتی جسمی و روانی فرد دارد.
2. ریسکهای ورزش در بارداری
ورزش در بارداری اگر با رعایت اصول انجام شود، ریسکهای کمی دارد:
- عدم افزایش خطر زایمان زودرس یا سقط جنین.
- عدم تأثیر منفی بر رشد جنین یا وزن کم هنگام تولد.
- عدم افزایش دمای بدن مادر به سطوح خطرناک.
- عدم ارتباط با ناهنجاریهای مادرزادی یا مرگ - پریناتال.
- عدم افزایش خطر آسیبهای عضلانی و مفصلی اگر شدت مناسب باشد.
با این حال، در موارد خاص مانند بارداری پرخطر، ممکن است ریسکهایی وجود داشته باشد.
۳. تجویز ورزش در بارداری
الف) کاهش افزایش وزن
ورزش منظم میتواند افزایش وزن بارداری را کنترل کند و خطر افزایش وزن بیش از حد را کاهش دهد.
ب) کاهش خطر دیابت بارداری
ورزش هوازی و مقاومتی، خطر ابتلا به دیابت بارداری را کاهش میدهد و کنترل قند خون را بهبود میبخشد.
ج) بهبود سلامت روانی
ورزش باعث کاهش افسردگی و اضطراب در بارداری میشود و کیفیت زندگی را افزایش میدهد.
د) بهبود زایمان
ورزش میتواند خطر سزارین را کاهش دهد و زایمان واژینال را تسهیل کند.
۴. ملاحظات تجویز ورزش در بارداری
مقدار مناسب :پحداقل ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط در هفته (۳-۵ جلسه ۳۰-۶۰ دقیقهای).
زمان مصرف : از ابتدای بارداری، با شدت بر اساس سطح تناسب قبلی.
حساسیت فرد: زنان با سابقه بارداری پرخطر باید با پزشک مشورت کنند.
ورزش مناسب در زمان بارداری:
پیادهروی، شنا، دوچرخه ثابت و تمرینات مقاومتی سبک.
ورزش در بارداری پیشرفته:
اجتناب از وضعیت خوابیده به پشت پس از سه ماهه دوم.
نتیجه گیری
ورزش در بارداری فواید زیادی بر سلامت جسمی و روانی دارد. تجویز مناسب ورزش میتواند موجب کاهش ریسکهای بارداری، بهبود زایمان و ارتقای عملکرد کلی شود. با این حال، میزان ورزش باید کنترل شود تا عوارض جانبی ایجاد نشود . برای زنان باردار، مصرف آگاهانه و متعادل ورزش میتواند ابزاری مؤثر برای بهبود کیفیت بارداری و زایمان باشد.
منابع
1. Ribeiro MM, Andrade A, Nunes I. Physical exercise in pregnancy: benefits, risks and prescription. Journal of perinatal medicine. 2022 Jan 27;50(1):4-17.
2. Laudańska-Krzemińska I, Krzysztoszek J. Physical activity promotion among pregnancy–the role of physician from the women’s perspective. Frontiers in Public Health. 2024 Feb 29; 12:1335983.
3. Kramer MS, McDonald SW. Aerobic exercise for women during pregnancy. Cochrane database of systematic reviews. 2006(3).
4. Formisano E, Proietti E, Perrone G, Demarco V, Galoppi P, Stefanutti C, Pisciotta L. Characteristics, physiopathology and management of dyslipidemias in pregnancy: A narrative review. Nutrients. 2024 Sep 1;16(17):2927.
5. Sanchez-Polan M, Nagpal TS, Zhang D, Silva-Jose C, Montejo R, Barakat R. The influence of physical activity during pregnancy on maternal pain and discomfort: a meta-analysis. Journal of Personalized Medicine. 2023 Dec 28;14(1):44.
