در نوشته های پیشین درباره دبیره های ایرانی - هام دبیره، نشانه های هام دبیره ساسانی را گفتیم و چندین نمونه واژه امروزی را با آن نوشیم (و نه پهلوی ساسانی یا پارسیگ یا پارسی میانه) و همچنین دگرگونی از به هم چسبیدن نشانِ واک های (حرف های) آ اَ خ هـ امروزی را نیز گفتیم. در این نوشته می خواهیم یکی دیگر از دگرگونی های نشانِ واک های آ اَ خ هـ امروزی را بگوییم. اگر نشان های هام دبیره را فراموش کردید یا نمی دانید، باید نوشته نخستین از هام دبیره را بخوانید.
نگاره زیر، نشانِ پ و ف در پارسی امروزی در هام دبیره را نشان می دهد. در نوشته نخستین از هام دبیره گفتیم که اگر یک تیل (نقطه) بالای آن باشد، پس واک ف و اگر هیچ نباشد، پس واک پ خواهد بود. در نگاره زیر دگرگونی نشانِ واک های آ اَ خ هـ امروزی در هام دبیره را نشان می دهد، زمانی که پیش از واک های پ یا ف در هام دبیره بیاید.
نگاره شماره ۱ در بالای نوشته، و همچنین در پایان نگاره بالا، واژه آپ در پارسیگ (زبان پارسی میانه - پهلوی ساسانی) را نشان می دهد که امروزه آن را آب می گوییم. برای نمونه دیگر، نگاره زیر، واژه آپان در پارسیگ است که امروزه آن را آبان می خوانیم.
گفتیم که در هام دبیره بایدی (اجباری) برای گذاشتن تیل (نقطه) یا ویرگول نیست، بنابراین نگاره زیر، واژه آفتاب امروزی را به دو گونه نشان می دهد، نخست، بدون تیل بالای در نشان ف در هام دبیره و دیگری با تیل گذاری آشکارا واک ف را نشان داده ایم.
دبیره های ایرانی - هام دبیره - بخش یکم
دبیره های ایرانی - هام دبیره - بخش دوم
دبیره های ایرانی - هام دبیره - بخش سوم
دبیره های ایرانی - هام دبیره - بخش چهارم
دبیره های ایرانی - هام دبیره - بخش پنجم
همچنین می توانید تا اندازه ای در باره دبیره دیگر زمان ساسانیان، به نام گشته دبیره نیز از پیوند زیر بخوانید.
ستون های بیشاپور ساسانی و گشته دبیره
اگر این نوشته نامفهوم و گنگ و سخت و پیچیده بود، بَر من ببخشید چون من نه زبان شناسم و نه پهلوی خوان و نه می خواهم و نه می توانم پهلوی خوانی را یاد دهم چون کار من نیست، تنها می خواهم چیزی هایی را که آموخته ام با شما همرسانی کنم (به اشتراک می گذارم) تا انگیزه ای باشد برای شما تا به گفتار و سخن و هنر نیاکانمان آشنا شوید و آن را به دیگران نیز بگویید.
اگر می خواهید بدون گنگی پهلوی خوانی را بیاموزید، پیش نهاد می کنم آموزش های استاد فریدون جنیدی و نَسک ایشان را بخوانید زیرا هر آنچه گفتم از (فیلم ها و نَسک) ایشان بود. نَسک های دیگری نیز در بازار برای فروش است.
بارگیری «نامه پهلوانی» فریدون جنیدی
کانال یوتیوب: فیلم های آموزش پهلوی خوانی فریدون جنیدی - تارنمای: بنیاد نیشابور
زبانِ پارسیگ (پهلوی): دستورِ زبان، واژه‌سازی و واج‌شناسی» چاپ شد
پهلوی آسان: آموزش زبان فارسی میانه ساسانی - نشر اساطیر
